Γιατί μιλάς με τη μία λίγο χύμα σε όσους συμπαθείς πολύ;

Ακόμη θυμάμαι πόσο εύκολο ήταν να κάνουμε φίλους σαν παιδιά. Μια ερώτηση αρκούσε για να γίνουμε αχώριστοι. Ευτυχώς, θα πω, δεν είναι τόσο απλό και στην ενήλικη ζωή. Τυχαίνει καμιά φορά να διαρκούν τέτοιου είδους σχέσεις, εκείνες που ξεκίνησαν σε πλατείες και προαύλια, αλλά σίγουρα δε δημιουργούνται νέες με αντίστοιχο τρόπο. Για να ξεκινήσει λοιπόν μια γνωριμία να γίνεται φιλία, περνά από διάφορα στάδια ώστε να μάθεις τον άλλον και να καταλάβεις αν όντως ταιριάζουν τα χνώτα σας. Χρόνος, αποκωδικοποίηση συμπεριφορών, καθημερινές δοκιμασίες που ελέγχουν χαρακτήρες κι ένα σωρό πράγματα που μας οδηγούν να αποφεύγουμε τις νέες δυνατές σχέσεις. Γινόμαστε πιο κλειστοί και αρκούμαστε σε όσους ήδη έχουμε δίπλα μας και εμπιστευόμαστε.

Από την άλλη όμως, ζώντας σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, επιβάλλεται να γνωρίζουμε ανθρώπους και να αλληλεπιδρούμε με αυτούς. Ενδεχομένως, οι δεσμοί που θα χτίσουμε να μην είναι αυτοί μιας δυνατής φιλίας, για κάθε άτομο που γνωρίζουμε όμως δημιουργούνται διαφορετικά συναισθήματα. Είτε λόγω συνθηκών, είτε λόγω ενέργειας. Μην παραξενευτείς, υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δίχως κάποιον εμφανή λόγο ένα άτομο μας ξυπνάει όλα τα κίτρινα προειδοποιητικά λαμπάκια που κρύβονται εντός των ενστίκτων μας. Για να γίνω πιο σαφής, άλλη εικόνα θα σχηματίσεις για τον συνάδελφο που σε καλωσόρισε στη νέα δουλειά με ένα χαμόγελο που βάφτισες «γνήσιο» και άλλη για εκείνον που σου φάνηκε να σε στραβοκοίταξε λέγοντας ένα -στα αυτιά σου ειρωνικό- «καλή αρχή». Αλλιώς θα νιώσεις όταν γνωρίσεις ένα άτομο που έχει το ίδιο λακκάκι στο μάγουλο με το παιδικό σου κολλητάρι κι αλλιώς όταν γνωρίσεις κάποιον που έχει παρόμοιο στραβό χαμόγελο με ένα παλιό σου αίσθημα που έληξε άδοξα. Η αντιπάθεια με την πρώτη ματιά είναι πολλές φορές ξεκάθαρη! Υπάρχουν όμως κι ορισμένες εξαιρέσεις, που από το πρώτο βλέμμα γεννιέται μια ιδιαίτερη χημεία μεταξύ δύο ατόμων. Σαν να γνωρίζονταν από καιρό. Σαν να έχουν συναντηθεί ξανά.

Ξαφνικά, μέσα σε λίγες ώρες, νιώθεις τόσο άνετα που ξεκινάς να αναλύεις παρελθόν, παρόν και μέλλον. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σου εμπνέουν να φερθείς δίπλα τους με την ίδια άνεση που έχεις και με φιλαράκια τα οποία γνωρίζεις ήδη χρόνια. Να τους βρίσεις, να τους επισημάνεις λάθη και αστοχίες χωρίς να φοβάσαι την αντίδρασή τους. Ναι, τι; Εσείς δεν τους βρίζετε αυτούς που συμπαθείτε; Κι εδώ που τα λέμε, δεν ακούγεται και λίγο πιο ειλικρινές αυτό από τα και καλά καθωσπρέπει σχόλια, καθώς και πιο ντόμπρο από όλες εκείνες τις ατάκες που φέρνουν πιο πολύ σε ανούσιες φιλοφρονήσεις· που εδώ που τα λέμε δεν εννοούμε και πάντα; Πολύ πιο βοηθητικό είναι να εκφράσεις την άποψή σου κι ας είναι αρνητική ή αντίθετη από του άλλου.

Έχουμε την τάση να γινόμαστε πιο απότομοι με όσους αισθανόμαστε κοντά μας. Και ταυτόχρονα να αισθανόμαστε πιο κοντά με όσους γινόμαστε απότομοι. Σαν υποσυνείδητα να έχει κατοχυρωθεί η σχέση μας μέσα από τη μεταξύ μας αποδοχή όσων άλλοι θα άκουγαν για προσβολές. Δεν ξέρω πόσο σωστό ή λάθος μπορεί να θεωρείται κάτι τέτοιο, αλλά εάν θέλεις εναντιώσου εσύ στο υποσυνείδητο. Μια πιθανή και κάπως εξόφθαλμη εξήγηση, είναι το γεγονός πως πρόκειται για όσους μας εμπνέουν να είμαστε ο εαυτός μας. Γι’ αυτό άλλωστε έχουμε επιλέξει αυτά τα άτομα. Δεν κρύβουμε τα νεύρα μας ή το θυμό μας, μοιραζόμαστε τη χαρά, τους προβληματισμούς και τα άγχη μας. Εκφραζόμαστε με απόλυτη ελευθερία καθώς οι τρόποι και το Savoir Vivre μοιάζουν απλώς τυπικές κι ανούσιες βιτρίνες. Όσο πιο άνετα νιώθεις, τόσο πιο πολύ το μπινελίκι πάει σύννεφο. Τα δήθεν «στις ομορφιές σου σήμερα» υποκαθίστανται από τα «δε σε κυκλοφορώ εγώ έτσι». Κι αυτό φυσικά δε σημαίνει πως πάμε στο άλλο άκρο· δεν παύουμε να λέμε καλά λόγια, ούτε να κάνουμε κομπλιμέντα, φροντίζουμε όμως όταν τα ξεστομίζουμε να τα εννοούμε στα αλήθεια.

Θυμάστε το χαρακτηριστικό σπρώξιμο της Ελένης Μενεγάκη όταν γελάει; Ε κάντε το εικόνα. Έχει τύχει να ρίξω ανθρώπους από καρέκλα, χωρίς υπερβολές. Μαντέψετε ποιοι ήταν. Φυσικά, οι δικοί μου άνθρωποι. Τα κολλητάρια και οι γονείς, που απ’ τη μία όλοι αγαπάμε κι απ’ την άλλη όλοι θέλουμε να αρχίσουμε στις σφαλιάρες· και ξέρουμε καλά πως και εκείνοι το ίδιο θέλουν. Εκεί που εισπράττεις ασφάλεια και ταυτόχρονα γίνεσαι η χειρότερη εκδοχή του εαυτού σου. Αυτή η άνεση σε συνδυασμό με τη σιγουριά που μας προσφέρουν αυτές οι σχέσεις, μας ωθούν να υιοθετήσουμε μια κάποια υπερβολή. Να μη γίνουμε τελικά απλώς «ο εαυτός μας», αλλά η πιο grande έκδοσή του. Και μην παρεξηγηθούμε, είναι αυτονόητο πως δε μιλάμε για ακρότητες. Δεν έχει καμία σχέση αυτό που περιγράφουμε με λεκτικές -και όχι μόνο- επιθέσεις. Μιλάμε για τη φιλική κι αθώα καφρίλα που εμπίπτει στα όρια του αστείου και της απύθμενης άνεσης από και προς τους δύο. Απουσία τρόπων άλλωστε είπαμε, όχι κοινωνικού φέρεσθαι.

Πέραν του ότι είσαι ο εαυτός σου, σίγουρα σχετίζεται και με την αγάπη και το δέσιμο που έχεις με τον άλλον. Είναι επιβεβαιωμένο παράδοξο πως το να πεις έναν κακό λόγο σε κάποιον που αγαπάς, συνήθως θα αποσκοπεί σε καλό. Συνεπώς, το ενδιαφέρον σου για εκείνον σε κάνει ειλικρινή. Ακόμη κι αν τα λόγια δεν μπορούν να μετρήσουν για ευγενικά και η ένταση ίσως βαραίνει την ατμόσφαιρα, με το πέρας του χρόνου θα φανεί ο λόγος που είπες ή έκανες κάτι. Κι εδώ που τα λέμε, επόμενο δεν είναι να μιλάμε και στην ένταση όπως μιλάμε και όταν μας διακατέχει χαλαρότητα;

Αποψούλα για απόψε: Κράτα όλους τους ξεχωριστούς σου ανθρώπους και εκφράσου σε αυτούς όπως νιώθεις, αρκεί να το νιώθουν κι εκείνοι. Μην αποστασιοποιείσαι από νέες γνωριμίες· είναι δύσκολες οι στενές επαφές με τους ανθρώπους αλλά πολλά τα οφέλη που προσφέρουν. Να είσαι ο εαυτός σου με όλους, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να χρησιμοποιείς ομιλία που δεν ταιριάζει παντού. Απέβαλε τη δήθεν ευπρεπή συμπεριφορά αν αυτή δε σε εκφράζει. Και ποτέ μη λες κάτι απλά για να ακουστεί, αν δεν το εννοείς. Τις μυρίζονται οι φίλοι τις δήθεν φιλοφρονήσεις καλύτερα κι από λαγωνικά. Γέλα και χτύπα, βρίσε, εξέφρασε την αρνητική σου στάση, δημιούργησε αναμνήσεις και όλα αυτά θα σας δένουν για χρόνια.