Όταν κανείς δε σε περιμένει ονομάζεται ελευθερία ή μοναξιά;

Μια μικρή αίθουσα, σαν ένα σαλόνι κάποιου παλιού νεοκλασικού, μερικά μπουκάλια κρασί για αρχή κι ίσως κάτι πιο βαρύ για τη συνέχεια. Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα γεννήθηκε ο παρακάτω λογισμός, μόνο που αντί να ανοίγω μπουκάλια αποφάσισα να πιάσω το πληκτρολόγιο καταγράφοντας, με όση ροή μπορώ, τα όσα τρύπωσαν μέσα στο κεφάλι μου απόψε. Χαζεύοντας μερικά αποφθέγματα, παλιών και νέων συγγραφέων ή μη, έπεσα πάνω σε ένα που με προβλημάτισε κάπως παραπάνω. «Όταν κανείς δε σε ξυπνάει το πρωί, κανείς δε σε περιμένει τη νύχτα και μπορείς να κάνεις ό,τι θες, τι το ονομάζεις; Ελευθερία ή μοναξιά;», γράφει ο Τσάρλς Μπουκόβσκι.

Θέλησα να μάθω μερικές πληροφορίες για τον ίδιο πρώτα, ενώ κάνοντας μια γρήγορη αναζήτηση επιβεβαίωσα τα όσα ήξερα μαθαίνοντας μερικές επιπρόσθετες λεπτομέρειες. Ένας άνθρωπος που εκφράζει το περιθώριο, όπως τρέχουν να σχολιάσουν οι περισσότεροι. Δε θα σταθώ πολύ στη βιογραφία του μιας και θεωρώ πως ο καλύτερος τρόπος να τον μάθεις, όπως κάθε συγγραφέα, είναι να τον διαβάσεις. Σπανίως θα σε αφήσει αδιάφορο˙ θα γεννηθούν προβληματισμοί και σκέψεις.

Εσύ, όταν ξυπνάς το πρωί χωρίς καλημέρα, νιώθεις ελεύθερος ή μόνος; Όταν γυρνάς από τη δουλειά χωρίς να βρεις ένα πιάτο φαγητό ή μια αγκαλιά να μοιραστείς την κουβέρτα του καναπέ; Μικρές καθημερινές, μηχανικές θα έλεγε κανείς, κινήσεις που σου υπενθυμίζουν πώς νιώθεις. Δε χρειάζεται πάντα να εξηγείς, ούτε στους άλλους μα ούτε στον ίδιο σου τον εαυτό την κάθε επιλογή που κάνεις. Μερικές από αυτές άλλωστε βγαίνουν αβίαστα, χωρίς σκέψη. Το μυστικό είναι να απολαμβάνεις κάθε συνθήκη που βιώνεις στο έπακρο ενώ παράλληλα, αν κάτι θες να αλλάξεις, να προσπαθείς πολύ γι’ αυτό. Τίποτα δεν έρχεται μόνο του και τίποτα δε φεύγει μόνο του. Συνειδητά ή μη, επιλέγουμε πολλές φορές τη μοναξιά ή τη φαινομενική ελευθερία που αυτή μάς παρέχει ώστε να εκμεταλλευτούμε χρόνο με τον εαυτό μας. Πολύτιμος και χρήσιμος, αν μου επιτρέπεται.

Η μοναξιά συνδέεται με αρνητική έννοια συνήθως, όμως δε θα έπρεπε. Είναι μια κατάσταση που πρέπει λίγο πολύ να βιώνουμε όλοι ώστε να επέρχεται η ισορροπία μέσα μας και με τους γύρω μας. Μια συνθήκη που είναι καλό να βρίσκεται κανείς ώστε να συνειδητοποιεί όσα θέλει, θέτοντας στόχους κι ανακαλύπτοντας τρόπους για να τους πετύχει. Δε χρειάζεται να συνδέεται με την κατάθλιψη ή με όποιο αρνητικό συναίσθημα μάς έρχεται στο μυαλό, αρκεί να καταφέρουμε να τη βιώσουμε όπως τής αρμόζει. Εποικοδομητικός χρόνος γεμάτος με πράγματα που δεν προλάβαινες ή άφηνες πίσω μοιράζοντας τον χρόνο σου άλλους. Κάπως σαν να την αποθεώσαμε θαρρώ, οπότε να τονίσω πως δεν είναι ιδανική για μονιμότητα. Οι σωστές εναλλαγές ανά περιόδους συμβάλλουν στην τέλεια ισορροπία.

Φυσικά υπάρχουν συνθήκες που είναι αδύνατο να βιώσεις μοναξιά όμως διεκδίκησε μικρές στιγμές με τον εαυτό σου. Πήγαινε γυμναστήριο, κανόνισε ένα ραντεβού για μασάζ, βγες για ψώνια μόνος σου, χιλιάδες τρόποι υπάρχουν που μπορείς να ξεφύγεις από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Είναι εκείνες οι ώρες ελευθερίας που βιώνουμε και τις μεταφράζουμε σαν μικρές ανάσες μέσα στη μέρα. Είναι τελικά ελευθερία ή ανάγκη για μοναξιά;

Εκείνος που νιώθει ελεύθερος όταν δεν περιβάλλεται από ανθρώπους, συνήθως είναι σε περίοδο που έχει ανάγκη να μείνει μόνος. Η ελευθερία φυσικά έχει αρκετές οπτικές άλλα σύμφωνα με το συγκεκριμένο απόφθεγμα, το συμπέρασμα να είναι κάπως κοινό. Βασίζεται δηλαδή σε μια πιο ιδιαίτερη μορφή της, η οποία συνδέεται άρρηκτα με τη μοναξιά ή μοναχικότητα ίσως. Πρόκειται για την ελευθερία που νιώθει κανείς όταν δεν είναι εξαρτώμενος συναισθηματικά από κάποιον. Όταν αυτό συμβεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, συμβιβαζόμαστε ή συνηθίζουμε την ιδέα της μοναξιάς μεταφράζοντάς την ως ελευθερία. Ελευθεριά είναι όμως να κάνεις αυτό που θέλεις, αυτό που νιώθεις. Εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν και είναι ελεύθεροι μέσα σε μια σχέση. Ίσως να φαντάζει ιδανικό, όμως είναι αναγκαίο. Και μπορεί να γίνει πραγματικό, απτό.

Ακόμη όμως, αν το ιδανικό αυτό εικάζεται ανέφικτο, το να μεταφράζεις τη μοναξιά σαν ελευθερία είναι διφορούμενο. Απ’ τη μια έχει τη θετική χροιά πως όποια κατάσταση βιώνεις, την εκφράζεις με όμορφο τρόπο ή τη συνδέεις με ότι έχεις ανάγκη να πιστέψεις. Από την αρνητική πλευρά, υποδεικνύει πως αυτό που μεταφέρεις ως ελευθερία, είναι τα όρια του κελιού που έχεις επιλέξει να ζεις μην προσπαθώντας να αλλάξεις ό,τι δε σου αρέσει. Υφίσταται φυσικά και η κατηγορία των ανθρώπων που την επιλέγουν συνειδητά γνωρίζοντας όλα τα υπέρ και τα κατά που έχει να προσφέρει. Παραμένουν μόνοι, γιατί είναι πράγματι αυτό που χρειάζονται και δεν αποζητούν καμία συναισθηματική δέσμευση από άλλους.

Δύσκολες επιλογές όλες, θα έλεγε κανείς, αφού από την ημέρα που ερχόμαστε στον κόσμο μαθαίνουμε να συμβιώνουμε με ανθρώπους δημιουργώντας δεσμούς. Ισχυρούς ή λιγότερο, ποντάρουμε σε ανθρώπους και παίζουμε και τα ρέστα μας αν χρειαστεί. Καμιά φορά όμως, εκείνο το περιβάλλον που κάποιους τούς κάνει κοινωνικούς, μερικούς άλλους τους ωθεί στην απομάκρυνση από το ανθρώπινο είδος. Λίγο ο χαρακτήρας, λίγο τα βιώματα, δε θέλει πολύ για να αποφασίσει το μυαλό τον δρόμο που θα διαλέξει. Εσύ αποτελείς ένα εκτελεστικό του όργανο και παλεύεις να κατανοήσεις τι ακριβώς νιώθεις. Να αποκωδικοποιήσεις τις πράξεις και τις επιλογές, πράγμα που δε χρειάζεται. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν πως οι ασυνείδητες αποφάσεις που παίρνουμε αποδεικνύονται πάντοτε σωστές, αφού, συνήθως είναι οι ιδανικότερες για εμάς.

Αποψούλα για απόψε: ό,τι βιώνεις να το φτάνεις στα κόκκινα. Μην κάνεις εκπτώσεις σε κανένα συναίσθημα. Απόλαυσε τις ώρες μοναξιάς με τον εαυτό σου παίρνοντας όσα χρειάζεσαι για τα επόμενα σχέδια που θες να επιτεύξεις. Σήκωσε ψηλά το ποτήρι, πιες στην υγειά σου και φρόντισε τον πολυτιμότερο άνθρωπο που θα έχεις πάντα στη ζωή σου. Τον εαυτό σου! Αν δεν το κάνεις πρώτα εσύ για σένα, δε θα το κάνει κανείς άλλος. Κλέβε στιγμές που είναι απαραίτητες αλλά πάντα μα πάντα, να παλεύεις για τα ιδανικά σου. Βρες τα, κατανόησέ τα, ψάξε τρόπους να τα φτάσεις και ξεκίνα τον αγώνα σου. Μόνο νικητής θα βγαίνεις.