Τι συνέβη στο Pont-Saint-Esprit το καλοκαίρι του 1951 και όλη η πόλη είχε παρaισθήσεις;

15 Αυγούστου 1951, νότια Γαλλία. Στη μικρή, γραφική πόλη του Pont–Saint-Esprit, εκατοντάδες άνθρωποι αρρωσταίνουν σοβαρά, εντελώς ξαφνικά. Παρουσιάζουν ναυτία και πόνο στην κοιλία, χαμηλή πίεση, ρίγος και σπασμούς. Το χειρότερο απ’ όλα, όμως, είναι ότι όλοι υποφέρουν από παραισθήσεις. Η πόλη βυθίζεται στο χάος και η κατάσταση όλο και επιδεινώνεται τις επόμενες ημέρες.

Στους δρόμους, ο κόσμος τρέχει πανικόβλητος προσπαθώντας να αποφύγει φανταστικές φωτιές που τον κυνηγάνε. Ένας άντρας πηδάει από το παράθυρο του δευτέρου ορόφου ενός νοσοκομείου, φωνάζοντας «Είμαι αεροπλάνο!». Η πτώση του σπάει και τα δύο του πόδια, αλλά σηκώνεται και τρέχει 5 μέτρα πριν καταρρεύσει. Ένα κοριτσάκι ουρλιάζει, καθώς τρέχει να ξεφύγει από τις φανταστικές τίγρεις που την καταδιώκουν. Ένα αγοράκι προσπαθεί να πνίξει τη μητέρα του. Μια γυναίκα κλαίει, ισχυριζόμενη ότι τα παιδιά της έχουν μεταμορφωθεί σε λουκάνικα. Ένας άνδρας προσπαθεί να πηδήξει στον ποταμό Rhone, αλλά οι φίλοι του τον σώζουν τελευταία στιγμή. «Είμαι νeκρός και το κεφάλι μου είναι από χαλκό και έχω φίδια στο στομάχι μου και με καίνε!» ουρλιάζει. Ακόμη και τα ζώα της πόλης φαίνεται να έχουν τρελαθεί.

Η σκηνή μοιάζει με τοπίο από την Αποκάλυψη. Η μαζική ασθένεια υποχωρεί το ίδιο ξαφνικά, αφήνοντας πίσω της πέντε θύματα, 300 νοσηλείες και 30 σοβαρές ψυχιατρικές περιπτώσεις, με τα θύματα να κλείνονται σε ψυχιατρεία. Στη συνέχεια, η εκδήλωση της ασθένειας, η μυστηριώδης μαζική δηλητηρίαση, γνωστή στα γαλλικά ως «Le Pain Maudit» (Το Καταραμένο Ψωμί), αποδίδεται στη σίκαλη. Στις 19 Αυγούστου, οι γιατροί που έχουν αναλάβει να διερευνήσουν τι συνέβη, καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι το ψωμί ήταν η αιτία· όλοι οι ασθενείς που εξετάζονται, έχουν αγοράσει το ψωμί τους από το αρτοποιείο Roch Briand στο Pont-Saint-Esprit.

Σύμφωνα με τις ιατρικές αναφορές, το αλεύρι έχει μολυνθεί από τον μύκητα «Claviceps purpurea» (ergot). Το καλοκαίρι του 1951 είναι ιδιαίτερα υγρό, και έτσι ο μύκητας τρυπώνει σε όλα τα χωράφια σίκαλης της Γαλλίας. Λόγω έλλειψης σιταριού, η Κυβερνητική Επιτροπή Ελέγχου Σιτηρών (ONIC) έχει επιβάλει την ανάμειξη σίκαλης στο αλεύρι. Μολυσμένοι σπόροι σίκαλης εντοπίζονται και στο αρτοποιείο Roch Briand. Άλλες θεωρίες, αποδίδουν τη μαζική δhλhτηρίαση σε υδράργυρο, μυκητοκτόνα και διάφορους άλλους τύπους μυκήτων, ακόμη και στο νερό που χρησιμοποιήθηκε για να φτιαχτεί το ψωμί.

Και φυσικά, υπάρχουν και οι θεωρίες συνωμοσίας.

Σχεδόν 60 χρόνια αργότερα, το 2009, ο Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Χανκ Π. Αλμπαρέλι Τζούνιορ ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε ένα έγγραφο της CIA, που φέρει την ετικέτα: «Σχετικά με το Pont-Saint-Esprit και τα αρχεία F. Olson. Αρχείο Επιχείρησης SO Span/Γαλλία, περιλαμβάνει τα αρχεία Olson. Ενημερώστε τον Belin—πείτε του να φροντίσει να τα θάψει». Στο βιβλίο του με τίτλο «A Terrible Mistake: The Murder of Frank Olson and the CIA’s Secret Cold War Experiments», ο Αλμπαρέλι ισχυρίζεται, ότι η CIA διεξήγαγε χημικά πειράματα μεγάλης κλίμακας στο Pont-Saint-Esprit – εννοείται χωρίς τη γνώση των κατοίκων της πόλης- μολύνοντας το ψωμί του φούρνου με LSD, για να ελέγξει την επίδρασή του στον τοπικό πληθυσμό. Είναι, άλλωστε, γνωστό, ότι οι επιστήμονες που ασχολούνται με τον βιολογικό πόλεμο σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και μερικών στη Βρετανία, πειραματίζονταν με το LSD στις αρχές της δεκαετίας του 1950.

Ο F. Olson είναι ο Φρανκ Όλσον, επιστήμονας της CIA, που το καλοκαίρι του 1951 ηγείται των ερευνών για το ναρκwτικό LSD. Ο Belin, από την άλλη, είναι ο Ντέιβιντ Μπελίν, εκτελεστικός διευθυντής της Επιτροπής Ροκφέλερ, η οποία ερευνά τις καταχρήσεις που έχουν διαπραχθεί από τη CIA σε όλο τον κόσμο. Ο Αλμπαρέλι υποστηρίζει, μάλιστα, τη θεωρία του με μια συνομιλία μεταξύ της CIA και του ελβετικού εργαστηρίου Sandoz Chemicals. H έδρα της Sandoz Chemicals βρίσκεται μόλις μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από το Pont-Saint-Esprit και ήταν το μοναδικό μέρος όπου παράγεται το LSD εκείνη την εποχή. Κατά τη συνομιλία αυτή, στέλεχος της Sandoz Chemicals φαίνεται να παραδέχεται τη μόλυνση του ψωμιού με το ναρκwτικό.

Ο Στίβεν Λ. Κάπλαν, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Cornell, με ειδίκευση στην ιστορία του γαλλικού φαγητού, έχει γράψει εκτενώς για τις συνέπειες του συμβάντος στο βιβλίο του με τίτλο «Le Pain Maudit». Ο ίδιος δεν πιστεύει στη θεωρία συνωμοσίας της CIA. Είναι απίθανο να ευθύνεται το LSD, ισχυρίζεται· το ναρκwτικό ενεργεί μέσα σε λίγες μόνο ώρες, ενώ οι κάτοικοι της πόλης ξεκίνησαν να εμφανίζουν συμπτώματα μετά από 36 ώρες. Εξάλλου, τα συμπτώματα που παρουσίασαν οι κάτοικοι – πέραν των παραισθήσεων – δεν ταυτίζονται πλήρως με αυτά που προκαλεί το ναρκwτικό. Επιπλέον, επισημαίνει ότι το LSD δε θα μπορούσε να είχε επιβιώσει στις υψηλές θερμοκρασίες του φούρνου του αρτοποιού (αν και υπάρχει ο αντίλογος, ότι το ναρκωτικό προστέθηκε αργότερα). Ωστόσο, ούτε ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι ο μύκητας Claviceps purpurea ήταν η αιτία του ασυνήθιστου συμβάντος. Η μόλυνση από τον μύκητα δε θα είχε επηρεάσει μόνο ένα σακί σίκαλης σε ένα αρτοποιείο, όπως ισχυρίστηκαν τότε. Η έξαρση θα ήταν πολύ πιο εκτεταμένη.

Αυτό μας αφήνει με την απορία: Αν όχι η μόλυνση από μύκητα ή από LSD, τότε τι συνέβη τελικά στο Pont-Saint-Esprit το καλοκαίρι του 1951;

Πηγή εικόνας: ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ