«Ο τιτανικός δε βυθίστηκε ποτέ»: Μια θεωρία που ανατρέπει το διάσημο ναυάγιο

Απρίλιος 1912, Βόρειος Ατλαντικός ωκεανός. Το αβύθιστο -όπως χαρακτηριζόταν εμφατικά- υπερωκεάνιο Τιτανικός, το μεγαλύτερο της εποχής του, βυθίζεται τέσσερις μόλις ημέρες μετά την έναρξη του παρθενικού του ταξιδιού από το Southampton της Αγγλίας προς τη Νέα Υόρκη, κατόπιν σύγκρουσης με παγόβουνο, παρασέρνοντας σε έναν υγρό τάφο περίπου 1.500 από τους 2.200 επιβάτες του. Η τεράστια καταστροφή εξαιτίας της έλλειψης ναυαγοσωστικών λέμβων, των χαλαρών κανονισμών ασφάλειας και της άνισης μεταχείρισης των επιβατών τρίτης θέσης κατά την εκκένωση, προκαλεί γενικευμένη οργή.

Στην Ελλάδα (και όχι μόνο), η ιστορία του Τιτανικού έχει γίνει εξαιρετικά γνωστή μέσω της πολυβραβευμένης ταινίας “Titanic” του James Cameron, στην οποία η νεαρή αριστοκράτισσα Rose ερωτεύεται τον φτωχό καλλιτέχνη Jack, σε ένα καταδικασμένο ειδύλλιο (το ότι, τελικά, με φυσικομαθηματικές μελέτες έχει αποδειχθεί η δυνατότητα διάσωσης και των δύο, είναι μια άλλη συζήτηση). 

Τον Απρίλιο του 1912, ο Τιτανικός ήταν το δεύτερο από τα τρία πλοία Olympic-class, μια τριάδα βρετανικών υπερωκεάνιων, που κατασκευάστηκαν από το ναυπηγείο Harland & Wolff για τη White Star Line στις αρχές του 20ού αιώνα, με τα ονόματα Olympic, Titanic και Britannic. Και τα τρία είχαν σχεδιαστεί να είναι τα μεγαλύτερα και τα πιο πολυτελή πλοία εκείνης της εποχής. Ενώ το Olympic εκτέλεσε κανονικά τα δρομολόγιά του για 24 χρόνια, ώσπου αποσύρθηκε το 1935, τα άλλα δύο πλοία δεν είχαν παρόμοια ευτυχή κατάληξη: ο Τιτανικός, όπως γνωρίζουμε, προσέκρουσε σε παγόβουνο και βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι, ενώ το Britannic βυθίστηκε όσο υπηρετούσε ως πλωτό νοσοκομείο κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν χτύπησε σε νάρκη ανοιχτά της Κέας, στο Αιγαίο Πέλαγος. 

Στη σκιά κάθε μεγάλου ιστορικού γεγονότος βρίσκουμε συχνά μία θεωρία συνωμοσίας –ή και περισσότερες-  σχετικά με το τι υποτίθεται πως συνέβη πίσω από κλειστές πόρτες, και το ναυάγιο του Τιτανικού δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Είναι δυνατόν ο Τιτανικός, όπως τον ξέρουμε, να μην ήταν το πλοίο που βρήκε το τραγικό του τέλος τη νύχτα της 14ης Απριλίου 1912; Αν, αντί του Τιτανικού, βυθίστηκε το αδελφό πλοίο του, το Olympic, ως μέρος μιας ασφαλιστικής απάτης; Ομολογουμένως, η ιδέα αυτή μπορεί να ακούγεται παράλογη, αλλά ας εμβαθύνουμε.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1911, το Olympic συγκρούστηκε με το HMS Hawke, πλοίο του βρετανικού πολεμικού ναυτικού, κοντά στο Isle of Wight, στη νότια Αγγλία. Συμπτωματικά (;), το Olympic χτυπήθηκε ακριβώς στην ίδια πλευρά και σημείο, όπου χτυπήθηκε και ο Τιτανικός 7 μήνες αργότερα. Η σύγκρουση δημιούργησε μεγάλα προβλήματα για την ιδιοκτήτρια εταιρεία White Star Line, καθώς το πλοίο έπρεπε να τεθεί εκτός λειτουργίας για επισκευές, με αποτέλεσμα την αναβολή του παρθενικού ταξιδιού του Τιτανικού από τις 20 Μαρτίου στις 10 Απριλίου.

Επιπλέον, οι ασφαλιστές αρνήθηκαν να πληρώσουν για την επισκευή ύψους 500.000 λιρών του Olympic, καθώς μια έρευνα απάλλαξε το HMS Hawke από οποιοδήποτε παράπτωμα. Λόγω της μεγάλης οικονομικής πίεσης, με τις δαπάνες επισκευών του Olympic και τα διάφορα νομικά έξοδα, η εταιρεία έπρεπε να βρει έναν τρόπο να ανακτήσει τα χρήματα από την απώλεια εσόδων. Έτσι, εικάζεται, ότι σχεδιάστηκε η ανταλλαγή των δύο πλοίων και η βύθιση του Olympic, παρουσιάζοντάς το ως τον Τιτανικό, για να διεκδικηθεί αποζημίωση. Υποψίες προκαλεί, μάλλον, και το γεγονός οτι η White Star Line ασφάλιζε συνήθως τα πλοία της για το 75 τοις εκατό της αξίας τους, δηλαδή 10 εκατομμύρια δολάρια το καθένα, αλλά το ποσοστό αυτό αυξήθηκε μια εβδομάδα πριν από το ταξίδι του Τιτανικού. Η εταιρεία έλαβε τελικά 12,5 εκατομμύρια δολάρια πέντε ημέρες μετά τη βύθιση του πλοίου.

Κανείς δε θα γνώριζε ότι είχαν ανταλλάξει τα πλοία (εκτός από τα άτομα που ήταν, υποτίθεται, υπεύθυνα για την ανταλλαγή αυτή: ο J. Bruce Ismay, ο Lord Pirrie, ο Thomas Andrews και ο J. P. Morgan), καθώς τα πλοία ήταν, σε μεγάλο βαθμό, πανομοιότυπα. Οι αλλαγές που εικάζεται ότι έγιναν στο Olympic περιελάμβαναν την τοποθέτηση χαλιών στα πατώματα, κρύβοντας τα καταφανώς χρησιμοποιημένα πλακάκια, και άλλες μετατροπές, όπως την αφαίρεση καμπινών στο κατάστρωμα B για να γίνει το πλοίο πιο όμοιο με τον Τιτανικό.

Ένα από τα στοιχεία που ενισχύει αυτή τη θεωρία είναι οι διαφορές στα φινιστρίνια του καταστρώματος C. Κατά την κατασκευή του, όπως φαίνεται από φωτογραφίες, ο Τιτανικός είχε 14 ισομερώς διατεταγμένα φινιστρίνια, ενώ στο παρθενικό του ταξίδι στις 10 Απριλίου 1912, είχε 16 με άνιση απόσταση.

Περαιτέρω υποστήριξη σε αυτή τη θεωρία δόθηκε από εργαζόμενους του ναυπηγείου Harland and Wolff, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι τα πλοία ανταλλάχθηκαν και ότι η White Star Line τους είχε απειλήσει με απόλυση, αν το αποκάλυπταν. Μάλιστα, επιστολή που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Northern Star το 1996, αναφέρει ότι, μετά τη βύθιση, το πλήρωμα αντιμετώπισε απειλές για ποινές φυλάκισης, αν αποκάλυπτε την αλήθεια.

Επιπλέον, η παρουσία του πλοίου SS Californian στον Ατλαντικό, κοντά στο σημείο πρόσκρουσης του Τιτανικού, με φορτίο από κουβέρτες και μάλλινα ρούχα, και χωρίς καθόλου επιβάτες, ενισχύει την υποψία ότι υπήρχε προετοιμασία για τη διάσωση των επιβατών του Τιτανικού. Ωστόσο, ένα σφάλμα στο σύστημα πλοήγησης έδειξε τον Τιτανικό 12 μίλια μακριά από το υποθετικό σημείο συνάντησης του με το SS Californian και, έτσι, αυτός βυθίστηκε, χωρίς το SS Californian να διασώσει κανέναν επιβάτη. 

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι ότι, σε οποιαδήποτε διαφήμιση για τον Τιτανικό, το πλοίο που χρησιμοποιούνταν για φωτογραφίες ήταν πάντα το Olympic και το εσωτερικό αυτού. Αυτό φαίνεται κάπως παράξενο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι άνθρωποι πλήρωναν για το παρθενικό ταξίδι του Τιτανικού και όχι για το παρθενικό ταξίδι του Olympic.

Πολλά από τα πλουσιότερα και πιο διάσημα ονόματα της κοινωνίας των αρχών του 20ού αιώνα κρατούσαν στα χέρια τους ένα εισιτήριο για τον Τιτανικό – και ακύρωσαν το ταξίδι τους λίγο πριν την αναχώρηση. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης J.P. Morgan, ενώ ήταν ανάμεσα σε αυτούς που ακύρωσαν το ταξίδι την τελευταία στιγμή λόγω κακής υγείας, εντοπίστηκε στη Γαλλία δύο ημέρες αργότερα, φαινομενικά σε άριστη κατάσταση. Αυτό, σε συνδυασμό με την απόσυρση από τον ίδιο πολύτιμων αγαλμάτων από το πλοίο λίγο πριν από την αναχώρηση, οδηγεί πολλούς να πιστεύουν ότι γνώριζε για την επικείμενη βύθιση. Ειδικά μετά τη δημόσια δήλωσή του ότι θα ήταν σίγουρα πάνω στο πλοίο. 

Αλλά και πέρα από κάθε επιχείρημα υπέρ μιας θεωρίας συνωμοσίας, προκαλεί μάλλον έκπληξη το πώς ο πεπειραμένος καπετάνιος του Τιτανικού Edward Smith κατευθύνθηκε μέσα στην περιοχή των παγόβουνων του Βορείου Ατλαντικού, παρά τις προειδοποιήσεις των άλλων πλοίων αλλά και της δικής του ναυτικής πείρας. Ο Smith ταξίδευε με πλήρη ταχύτητα 22 κόμβων μια νύχτα χωρίς φεγγάρι, αγνοώντας τα παγόβουνα που τον περικύκλωναν, οδηγώντας το πλοίο του στην καταστροφή.

Βυθίστηκε τελικά ο Τιτανικός; Μήπως βυθίστηκε το Olympic στη θέση του; Ανεξαρτήτως του ποιο πλοίο βρίσκεται πραγματικά στον πυθμένα του Βορείου Ατλαντικού Ωκεανού και ποια εκδοχή επιλέγουμε να πιστέψουμε, αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα παραμένει το γεγονός ότι, αυτό βυθίστηκε, παίρνοντας μαζί του 1.500 ψυχές, σε ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυτικά δυστυχήματα του 20ου αιώνα.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: National Geographic