Σήμερα θα μιλήσουμε για κάτι που σίγουρα βρίσκεται στο ψυγείο σου και το χρησιμοποιείς επανειλημμένως σε εβδομαδιαία βάση. Μάλιστα αποτελεί μία απ’ τις αγαπημένες σου γεύσεις. Έχεις τη δυνατότητα να το συνδυάσεις σχεδόν με τα πάντα, αλλά κάθε φορά η έκρηξη που προκαλεί στον ουρανίσκο σου παραμένει μοναδική. Μην αγχώνεσαι, δεν παρακολουθώ ούτε το ψυγείο σου ούτε την κουζίνα σου. Πόσο δύσκολο είναι, όμως, να μαντέψω πως σίγουρα μέσα σ’ αυτό, σ’ εμφανή κι ευκόλως προσβάσιμη θέση, υπάρχει ένα μπουκάλι κέτσαπ; Αν πεις πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει, ψεύδεσαι ασυστόλως. Και ψεύδεσαι και τρως.
Από πού ξεκίνησε, ωστόσο, η κέτσαπ, ώστε να καταλήξει σπίτι σου; Η διαδρομή της εκτείνεται πολύ μακριά στο χρόνο και το χώρο. Αν κι η απαρχή της εντοπίζεται αρκετά κοντά μας, έως ότου καθιερωθεί με τη γνώριμη μορφή της, άλλαξε ηπείρους και διέσχισε ωκεανούς.
Ο παλαιότερος πρόγονος της γνωστής σάλτσας ντομάτας εντοπίζεται στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μία σος αποτελούμενη από πιπέρι, αποξηραμένες αντζούγιες, λάδι και ξίδι, την οποία οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν για να συνοδεύουν ψάρια. Ξέρω, δε σ’ ενθουσιάζει το παραπάνω μείγμα και προτιμάς το πατροπαράδοτο λαδολέμονο, αλλά αυτή είναι η απροκάλυπτη αλήθεια σχετικά με τη γέννηση της κέτσαπ.
Επόμενος σταθμός της; Η ανατολική Ασία. Συγκεκριμένα: Κίνα, Μαλαισία και Ταϊλάνδη, όπου τον 17ο αιώνα μια πικάντικη παραλλαγή της, που συμπεριλάμβανε, εκτός των παραπάνω, μανιτάρια, καρύδια και φασόλια έγινε ευρέως γνωστή. Εκείνη την περίοδο βαφτίστηκε κιόλας, αναφερόμενη για πρώτη φορά ως ke-tsiap ή kecap. Ωστόσο, η τελική της μορφή διαμορφώθηκε έπειτα από ένα ακόμη υπερατλαντικό ταξίδι. Το 1790, στη Νέα Αγγλία των Η.Π.Α., όπου προστέθηκε στο μείγμα η ντομάτα. Έκτοτε, η συνταγή παραμένει ίδια κι είναι αυτή που απολαμβάνεις συχνά.
Τι είναι, εν τούτοις, αυτό που σε κάνει να ερωτεύεσαι γευστικά την κοσμογυρισμένη σάλτσα; Μήπως δε σ’ αρέσει η μουστάρδα, η μαγιονέζα, το τζατζίκι κι η τυροκαυτερή; Φυσικά και σ’ αρέσουν. Όμως, δεν είναι σίγουρο πως πάντα θα υπάρχουν στο ψυγείο σου. Αντιθέτως, μία συσκευασία κέτσαπ δε χάνει ποτέ τη θέση της στην κουζίνα σου∙ φοιτητική, εργένικη ή οικογενειακή εκείνη αποτελεί σταθερά.
Πρώτα απ’ όλα, το πάθος στη μεταξύ σας σχέση δε σβήνει ποτέ, παραμένει αμείωτο όλες τις ώρες. Δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο αν μόλις ξύπνησες ή ετοιμάζεσαι για ύπνο. Μπορείς να συμπεριλάβεις την κέτσαπ σ’ όλα σου τα γεύματα. Απ’ τη χθεσινή πίτσα ή το πρωινό τοστάκι, τα αλμυρά pancakes στο brunch, το μεσημεριανό, το κολατσιό ως και το βραδινό σου. Όταν ψάχνεις μια επιπλέον γευστική νότα σ’ οποιοδήποτε απ’ τα παραπάνω, μπορείς εύκολα να την προσθέσεις και να απογειώσεις το πιάτο σου.
Η κέτσαπ, βλέπεις, πάει μ’ όλα και σου λύνει τα χέρια. Όταν, για παράδειγμα, γυρίζεις απ’ τη δουλειά κι είσαι πτώμα, βαριέσαι να μαγειρέψεις και θες να ετοιμάσεις κάτι στα γρήγορα. Τι κάνεις, λοιπόν; Βράζεις μακαρόνια ενώ δεν έχεις καμία διάθεση ν’ ασχοληθείς με σάλτσες, λερώνοντας την κουζίνα σου. Ρίχνεις από πάνω μπόλικη κέτσαπ κι έτοιμος. Ή, πολύ απλά, χτυπάς δύο αβγά, προσθέτεις λίγη κέτσαπ στην ομελέτα σου και πάλι, σε χρόνο ρεκόρ, έχεις ένα αποτέλεσμα γευστικό κι εύκολο. Και φυσικά μια εικόνα επιχείρημα από μόνη της, τι μπορεί να συναγωνιστεί σε νοστιμιά μια τηγανητή πατάτα αφού πρώτα έχει κάνει μια μεγαλοπρεπή βουτιά σε απύθμενα βάθη κέτσαπ;
Θες να σου πω και το καλύτερο; Δε χρειάζεται να ‘χεις τύψεις, όταν την τρως. Παν μέτρον άριστον, βέβαια, αλλά η κέτσαπ, πέρα από τη γευστική έκρηξη που προκαλεί στον ουρανίσκο σου, βοηθά και την υγεία σου. Χάρη σ’ ένα συστατικό της ντομάτας, το οποίο είναι υπεύθυνο και για το κόκκινο χρώμα της, έχει αντιοξειδωτική δράση κατά του καρκίνου και των καρδιακών παθήσεων. Επίσης, ο οργανισμός σου την απορροφά καλύτερα, σε σχέση με τα μαγειρεμένα προϊόντα ντομάτας, τα οποία περιέχουν λίπος, αφού είναι λιποδιαλυτή.
Υπάρχει κάτι επιπλέον να ζητήσεις; Πάει με όλα, όλες τις ώρες της ημέρας, είναι νόστιμη και κάνει καλό στην υγεία σου. Είναι μια σίγουρη λύση στο ψυγείο σου. Θα σε βγάλει απ’ τη δύσκολη θέση, όταν δεν έχεις όρεξη να μαγειρέψεις κάτι περίπλοκο και, μάλιστα, με ιδιαιτέρως γευστικό τρόπο. Πώς γίνεται, λοιπόν, να μην είσαι ερωτευμένος με την κέτσαπ; Πώς να μην έχεις πάντα απόθεμα στην κουζίνα σου; Η κέτσαπ πάει μ’ όλα, οποιαδήποτε ώρα!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη