Εδώ και λίγες μέρες ο Ιούνιος μας έχει τιμήσει με την παρουσία του. Ο μήνας των Διδύμων (δε θα αφήσω για λίγες μέρες τα Καρκινάκια να μας κλέψουν τη δόξα) κι η νοητή αρχή του καλοκαιριού. Κι όταν λέμε καλοκαίρι, δεν μπορούμε να σκεφτούμε πρωτίστως οτιδήποτε άλλο πέραν της θάλασσας. Μητέρα της θεάς Αφροδίτης, κατά την ελληνική μυθολογία, και σίγουρα μητέρα όλων των καλοκαιρινών μας αναμνήσεων.
Μπάνια, εκδρομές, φαγητά, ποτά, καφέδες, έρωτες, παιχνίδια, φωτιές στην άμμο, κουβέντες μέχρι το ξημέρωμα σε παραλίες. Όλες σκηνές καλοκαιρινές, που διαδραματίζονται με τη θάλασσα να κυριαρχεί στο φόντο και να συνοδεύει καθεμία απ’ τις θύμισες των καλοκαιριών μας.
Τα χρόνια περνούν, οι συνήθειες και τα ζητούμενα απ’ τη συγκεκριμένη εποχή του έτους αλλάζουν. Άνθρωποι με τους οποίους μοιραζόμαστε τις καλοκαιρινές μας αναμνήσεις αφαιρούνται και προστίθενται. Οι τόποι διαφοροποιούνται. Μέσα στον κυκεώνα, όμως, όλων αυτών των μεταβλητών, οι οποίες συνοδεύουν τα καλοκαίρια μας, υπάρχει μία σταθερά: Η θάλασσα.
Είναι πανταχού παρούσα. Απ’ τις πρώτες οικογενειακές διακοπές, στις εφηβικές εξορμήσεις, στο ατελείωτο φοιτητικό πάρτι, στις ερωτικές αποδράσεις με το σύντροφό μας. Η εποχή του θέρους έχει μια ξεκάθαρη κι αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια, το γαλάζιο χρώμα της οποίας αντανακλάται σε κάθε φωτογραφία της, πραγματική ή νοητή.
Επομένως, ουδεμία απορία υφίσταται σχετικά με το λόγο που η θάλασσα έχει τόσο περίοπτη θέση στον ψυχικό μας κόσμο. Στις ευτυχισμένες στιγμές θέλουμε να κάνουμε μια βόλτα παραθαλάσσια, να νιώσουμε τα ήδη φουσκωμένα από χαρά στήθη μας να γεμίζουν με την αύρα της. Στις λύπες θα της απευθυνθούμε ως μια χρόνια κι έμπιστη φίλη, ελπίζοντας να πάρει μακριά τις έννοιες που μας ταλαιπωρούν.
Η απεραντοσύνη της μας γεμίζει με το αίσθημα της απόλυτης ελευθερίας. Η αέναη κίνησή της μας απορροφά κι αδειάζει τη σκέψη μας. Η νηνεμία της μας ηρεμεί κι όταν ξαφρίζει απ’ τα κύματα, αντικατοπτρίζει κι εκτονώνει τη φουρτουνιασμένη ψυχοσύνθεσή μας. Το άγνωστο που κρύβει στα βάθη της και στον ατέρμονο ορίζοντα, μας εξάπτει το ενδιαφέρον.
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν κι επιβεβαιώνουν τη ρήση ενός εκ των μεγαλύτερων εκπροσώπων της γαλλικής λογοτεχνίας, Charles Baudelaire, ο οποίος έγραψε πως «Ελεύθερε άνθρωπε, πάντα θα λατρεύεις τη θάλασσα!».
Και πώς γίνεται να μην την λατρεύεις, όταν κυριαρχεί σε κάθε ανάμνηση διακοπών που έχεις. Όταν ένας περίπατος στο ακρογιάλι της θα αναγεννήσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου. Όταν η αλμύρα που ραντίζει το πρόσωπό σου έρχεται ως θείο δώρο εξιλέωσης. Όταν με το σύντροφο σου απλώς θέλετε να πάτε μια βόλτα στην παραλία, να αγκαλιαστείτε καθισμένοι στην άμμο και να χαζεύετε το απέραντο γαλάζιο.
Αλλά ακόμα και το χειμώνα, στρεφόμαστε στην ψυχρή θαλπωρή της για παρηγοριά. Πόσες φορές έχουμε μαγευτεί απ’ την εικόνα της ένωσης του επουράνιου με το γήινο νερό, καθώς οι σταγόνες της βροχής ανταριάζουν την επιφάνειά της. Πόσες κρύες χειμωνιάτικες μέρες αισθανόμαστε το εσωτερικό κάλεσμα να της απευθυνθούμε και να την συναντήσουμε.
Υπάρχουν μερικές σταθερές στην ψυχοσύνθεση κάθε ανθρώπου, οι οποίες ανεξαρτήτως εποχής, τόπου, ψυχολογικής διάθεσης και καταστάσεων διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο μυαλό. Η θάλασσα αποτελεί σίγουρα μία από αυτές τις σταθερές.
Αποτελεί μια παιδική φίλη που, όσα χρόνια κι αν περάσουν, δε μεγαλώνει και δεν κουράζεται. Είναι πάντα εκεί. Να μας διασκεδάσει. Να ακούσει τις εξομολογήσεις και τους φόβους μας. Να αγκαλιάσει τις αδυναμίες μας. Να μοιραστεί τις χαρές μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη