Χαμόγελο. Μία λέξη τόσο δα μικρή, που μέσα της, ωστόσο, συνωστίζονται νοήματα και συναισθήματα μ’ απύθμενο βάθος. Σ’ αυτή τη σύσπαση μερικών μυών του προσώπου, εφόσον είναι αβίαστη κι αληθής, κρύβεται όλη η παραγκωνισμένη μαγεία του κόσμου. Πώς αλήθεια μπορείς να ορίσεις τι σημαίνει ένα χαμόγελο και πολλώ δε μάλλον, τι σημαίνει για σένα το χαμόγελο που λατρεύεις να χάνεσαι στην απεραντοσύνη του;
Ένας απ’ τους σημαντικότερους Έλληνες γλωσσολόγους, ο Γιώργος Μπαμπινίωτης, στο λεξικό του αναφέρει, συνοπτικά, προσπαθώντας να το επεξηγήσει, πως είναι η «ελαφρά σύσπαση του προσώπου, κατά την οποία ανασηκώνονται οι άκρες των χειλιών, συνήθ. χωρίς να ανοίξει το στόμα, για την έκφραση κυρ. Θετικών συναισθημάτων ή των προθέσεων, των σκέψεων κάποιου».
Ειλικρινά, η παραπάνω ερμηνεία σε καλύπτει; Είναι επαρκής για να προσδώσει τη βαρύτητα των συναισθημάτων σου, όταν χαμογελάς από καρδιάς; Ή, μήπως, θεωρείς πως αρκεί για να περιγράψει μ’ ακρίβεια το χαμόγελο εκείνο, που όταν τ’ αντικρίζεις, αισθάνεσαι πως ο πλανήτης σταματά την περιστροφή του, για μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου;
Αν δε μπορεί ο συγκεκριμένος, με τον ορισμό που παραθέτει να σε καλύψει, ποιος δύναται; Η απάντηση είναι εύκολη και δίδεται χωρίς περιστροφές. Κανένας, γιατί απλούστατα τα λόγια περιττεύουν, μπροστά στην εσωτερική έκρηξη που συντελείται μ’ ένα αυθεντικό χαμόγελο, είτε αποτελείς πομπό, είτε δέκτη του.
Υπάρχει συγκλονιστικότερη, ομορφότερη και πιο σαγηνευτική καμπύλη, απ’ αυτή που δημιουργείται, όταν αποτυπώνεται σ’ ένα πρόσωπο η χαρά, η οποία πηγάζει απ’ αναρίθμητα συναισθήματα που εκρήγνυνται κι επιζητούν διέξοδο έκφρασης; Υπάρχει άλλη καμπύλη, πάνω στ’ ανθρώπινο σώμα, η οποία μένει αναλλοίωτη με το πέρασμα των χρόνων; Όσες δεκαετίες κι αν παρέλθουν, όσο κι αν διαφοροποιείται το πρόσωπο και το σώμα που το κουβαλά, ένα χαμόγελο δε στερείται ποτέ τη ζεστασιά, την ακτινοβολία και την εγκαρδιότητά του. Πώς μπορείς, λοιπόν, ν’ αποτυπώσεις με λόγια, κάτι τόσο εξωπραγματικό και διαχρονικό; Η προσπάθεια και μόνο, είναι μάταιη.
Ωραία τα καλλίγραμμα σώματα, οι κοιλιακοί κι οι γλουτοί. Ωραίο ένα πρόσωπο χωρίς ρυτίδες κι αψεγάδιαστο. Αλλά, για πόσο διαρκούν και το σημαντικότερο, εκθέτουν την ψυχή μας; Αποκτούνται με προσπάθεια και σίγουρα ενθουσιάζουν στην όασή τους. Χάνονται, όμως, με το πέρασμα του χρόνου και δεν καταδεικνύουν ποιοι είμαστε πραγματικά. Η αλήθεια ενός χαμόγελου, ωστόσο, μένει για πάντα. Τα συναισθήματα που πυροδοτεί κι εκφράζει, δεν επηρεάζονται απ’ τα καλοκαίρια κι απ’ τους χειμώνες που βαραίνουν τις πλάτες μας.
Συνιστά την επ’ άπειρον έκφραση της ψυχής μας. Όταν, μάλιστα, από μόνο του δεν επαρκεί γι’ αυτό, τα μάτια μας συμπάσχουν μαζί του, δακρύζοντας για τ’ ανείπωτα συναισθήματα που μας κατακλύζουν, επιδιώκοντας να του αποδώσουν υλική υπόσταση.
Κι ας είμαστε ειλικρινείς, ένα χαμόγελο δε σ’ εξαπατά. Το διακρίνεις στη φωτεινότητα του βλέμματος που το συνοδεύει. Όσο κι αν προσπαθήσει κάποιος να το προσποιηθεί, ο αποδέκτης του, έστω κι υποσυνείδητα, πάντα θα τ’ αντιλαμβάνεται, καθώς μέσα απ’ τα χαμόγελα επικοινωνούν και συνδέονται οι ψυχές μας.
Γι’ αυτό θα σου εκμυστηρευτώ κάτι σήμερα. Χαμόγελα να ερωτεύεσαι και να εμπιστεύεσαι σ’ αυτή τη ζωή. Όχι όμορφες παρουσίες, αυτές μεταβάλλονται με τον καιρό. Όχι εύηχα λόγια, αυτά ενδέχεται να ψεύδονται. Το χαμόγελο, όμως, που θα ερωτευτείς και θ’ ακολουθήσεις, θα φέρει για πάντα τη μαγεία και την αλήθεια που συνάντησες, όταν τ’ αγνάντεψες για πρώτη φόρα. Όταν μαγεύτηκες και παραδόθηκες στην ολότητά του. Ακόμη κι όταν το πρόσωπο που στο χαρίζει απλόχερα, έχει γεμίσει με τα σημάδια του χρόνου, εκείνο θα στέκει αμετάβλητο. Θα ‘ναι το ίδιο και θα σε περιμένει καρτερικά, προκειμένου να ομορφύνει κάθε πτυχή της καθημερινότητας σου.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου