Το κλάμα είναι πολύ παρεξηγημένο. Το έχουμε συνδυάσει με δυσάρεστες καταστάσεις, με απώλειες, με στενοχώριες, με τσακωμούς και χωρισμούς. Εντάξει, δε λέω, όλοι κλαίμε σε τέτοιες περιπτώσεις. Αλλά για σκέψου λίγο, κλαίμε μόνο τότε; Όταν συγκινούμαστε, ας πούμε, δεν κλαίμε; Ή όταν είμαστε έτοιμοι να σκάσουμε από ευτυχία; Ναι, κλαίμε και τότε και ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί αυτό το κλάμα το ξεχνάμε και συνηθίσαμε να συνδυάζουμε τα δάκρυα μόνο με άσχημα συναισθήματα.
Τα δάκρυα εκφράζουν πάντα μια ακρότητα, ένα πολύ έντονο συναίσθημα. Μεγάλη στενοχώρια, μεγάλη χαρά. Θέλω να πιστεύω ότι όλοι όσοι βάζουμε πλέον πάνω από δέκα κεράκια στην τούρτα μας, έχουμε σταματήσει να κλαίμε για ψύλλου πήδημα. Όσο ήμασταν πιο μικροί, ίσως και να κλαίγαμε όταν εκνευριζόμασταν λίγο ή όταν πονάγαμε λίγο. Μεγαλώνοντας, μάθαμε να αντιμετωπίζουμε πιο ψύχραιμα το «λίγο» και κρατήσαμε τα δάκρυα μόνο για το πολύ.
Παλιότερα, μας φαινόταν περίεργο που η γιαγιά μας συγκινούταν όταν λέγαμε το ποίημά μας στο δημοτικό ή που η μαμά μας δάκρυζε κάθε φορά που ανεβαίναμε στο βάθρο με το μετάλλιο κρεμασμένο στο λαιμό. Ως παιδιά είχαμε βιώσει μόνο το κλάμα της στενοχώριας κι αδυνατούσαμε να καταλάβουμε τα δάκρυα χαράς. Για εμάς, μια χαρούμενη κατάσταση μπορούσε να συνδυαστεί μόνο με χαμόγελα και γέλια. Γιατί για τα παιδιά, οι καταστάσεις χωρίζονται πιο εύκολα σε μαύρο-άσπρο και τα δάκρυα δεν μπορούν να σημαίνουν και χαρά και λύπη. Γι’ αυτό αρχικά απορούσαμε με τα δάκρυα συγκίνησης και μετά ίσως και να κοροϊδεύαμε και λίγο τους γονείς που «κλαίνε με το παραμικρό» και τους παππούδες που όλο και «κάποιο σκουπιδάκι μπαίνει στο μάτι τους».
Μεγαλώσαμε, όμως, και τώρα πια μάθαμε. Μάθαμε πως το πιο όμορφο συναίσθημα είναι να κλαις από ευτυχία. Τα δάκρυα της χαράς και της συγκίνησης είναι δάκρυα λυτρωτικά. Δε χρειάζεται να τα κρύψεις ή να ντραπείς γι’ αυτά. Είναι ατράνταχτη απόδειξη πως έζησες κάτι δυνατό, κάτι που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη σου για πολύ καιρό, αν όχι για πάντα.
Έκλαψες από ευτυχία όταν επιτέλους κατάφερες να πετύχεις έναν στόχο για τον οποίο δούλευες σκληρά χρόνια ολόκληρα. Έκλαψες από συγκίνηση όταν η μικρή σου αδερφή ανέβηκε στη σκηνή κι είπε απλά ένα τραγούδι. Έκλαψες από χαρά όταν είδες μετά από πολύ καιρό έναν άνθρωπο που σου είχε λείψει πολύ. Έκλαψες από ανακούφιση όταν έμαθες ευχάριστα νέα από μία ιατρική εξέταση. Κι έκλαψες από συγκίνηση όταν ένας σημαντικός κύκλος της ζωής σου ολοκληρώθηκε και σε γέμισε αναμνήσεις για μία ολόκληρη ζωή.
Σημαντικές στιγμές όλες τους, έτσι; Απόλυτα προσωπικές και σίγουρα αξέχαστες. Στιγμές που δεν μοιράστηκες με όλους στα social media, στιγμές που δε χρειάστηκε να κοινοποιήσεις σε αγνώστους με το ανέβασμα ενός τραγουδιού ή μιας φωτογραφίας. Τις κράτησες για σένα και για τους πολύ κοντινούς σου ανθρώπους.
Σίγουρα οι φορές που κλάψαμε από ευτυχία είναι λιγότερες από αυτές που κλάψαμε από θλίψη. Ε, και; Αυτό δεν τις κάνει λιγότερο σημαντικές, ούτε αποδεικνύει πως η ζωή μας είναι θλιβερή και μίζερη. Το κλάμα είναι υγεία και δείχνει πως μπορείς να νιώσεις κάτι, έστω κι αρνητικό.
Αλίμονο σε αυτούς που δεν κλαίνε ποτέ. Τους λυπάμαι. Δυνατοί για τα μάτια του κόσμου. Αν δεν μπορούν να κλάψουν από θλίψη, δε θα μάθουν ποτέ πώς είναι να κλαις από χαρά.
Μακάρι από εδώ και πέρα να κλαίμε όλοι περισσότερο με τα σωστά δάκρυα. Αυτά που συνοδεύονται από χαμόγελα μέχρι τα αφτιά και γέλια. Καλοδεχούμενα και τα άλλα, αυτά με τα νεύρα και τη στενοχώρια, αλλά ο στόχος είναι να πληθύνουν τα πρώτα.
Το ‘χουμε;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη