Απολαμβάνουμε την παρέα μικρότερων και μεγαλύτερων

Από παιδί με θυμάμαι σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, να κάθομαι στα τραπέζια με τους παππούδες. Με συνομηλίκους μου ήμουνα όλη μέρα, κάτι τέτοιες περιπτώσεις τις θεωρούσα ευκαιρία να ακούσω παράξενες ιστορίες, να δω μια σκέψη πολύ διαφορετική απ’ τη δικιά μου. Με τη γιαγιά μου, για παράδειγμα, ένιωθα να είμαι περισσότερο φίλη παρά οτιδήποτε άλλο, όποτε την επισκεπτόμουνα ζητούσα με μανία να μου πει ιστορίες απ’ τα μικρά της χρόνια, ήθελα να μάθω τι έχει αλλάξει από τότε, ρωτούσα τη γνώμη της για διάφορα και κάθε της άποψη ήταν για μένα άλλη μια συμβουλή που κρατάω ­–και συχνά ακολουθώ– μέχρι σήμερα.

Μεγαλώνοντας, φρόντισα να κρατήσω αυτή τη στάση. Στα σπίτια φίλων μου συζητούσα με τις ώρες με τους γονείς τους, ενώ οι παρέες μου ήταν πάντα διαφόρων ηλικιών. Δέκα χρόνια μεγαλύτεροι, δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτεροι∙ γιατί όχι; Αν και συχνά δεχόμουνα την ερώτηση «Τι κοινό έχεις εσύ μ’ αυτούς;» ποτέ δε με σταμάτησε. Εγώ ήξερα πως μάθαινα απ’ αυτούς, οι εμπειρίες τους για μένα ήταν πολύτιμες και σαν σφουγγάρι τις απορροφούσα στις κουβέντες μας.

Άσε που ό,τι κι αν περνάς, σίγουρα έχουν κάτι παρόμοιο να σου διηγηθούν και να σε καθοδηγήσουν για το πώς να το διαχειριστείς. Κι αυτοί απ’ την πλευρά τους, με χαρά γύριζαν πίσω, σε ανθρώπους και καταστάσεις που τους είχαν κάπως σημαδέψει. Κυρίως, οι ηλικιωμένοι ένιωθα πάντα πως ανυπομονούσαν να δείξει κάποιος ενδιαφέρον ώστε να μπορούν να μιλήσουν για τα παλιά και να ζωντανέψουν ξανά οι ιστορίες τους -η σπίθα στο μάτι τους κάθε που γυρίζουν πίσω δεν μπορεί να κρυφτεί.

Όσο τα χρόνια περνάνε, βλέπω να με ικανοποιεί κι η παρέα με μικρότερούς μου. Η ενέργειά τους είναι διαφορετική απ’ τη δικιά μου, πιο έντονη, πιο αθώα, πιο ξεκούραστη. Σκέφτονται πιο απλά, ανησυχούν λιγότερο, γελάνε πιο αυθεντικά. Ακόμη και κάποια παιδιά φίλων μου όταν βρίσκομαι, δεν απολαμβάνω απλώς την παρέα τους, θεωρώ πως είμαστε φίλοι. Ο χρόνος μας μαζί είναι ουσιαστικός, μου λένε τα δικά τους –ακόμα και αν το θέμα είναι ένα αυτοκινητάκι που έχει χαλάσει–, τους λέω κι εγώ τα δικά μου, όσο πιο απλά γίνεται. Και κάπου εκεί, μιλώντας με ένα παιδί, λέγοντάς του αυτό που σε χάλασε στη δουλειά ή στη σχέση σου κι ακούγοντάς το να σου απαντάει «Ναι, αλλά τώρα είσαι εδώ, και θα παίξουμε», καταλαβαίνεις πόσο λίγη σημασία έχουν όλα όσα μας απασχολούν, πόσο μεγάλη σημασία τα αφήνουμε εμείς να έχουν.

Βλέπεις τη μεγάλη εικόνα μέσα από δυο μάτια τόσο μικρά. Κι αν μέχρι πριν λίγο έκλαιγες για όσα σε ταλαιπωρούν, τώρα κρατάς ένα τρενάκι και κάνεις «τσαφ τσουφ» και δίνεις τόση χαρά στο μικρό σου φίλο, όση παίρνεις κι εσύ.

Ένας απ’ τους φίλους μου –ετών 60 και κάτι αυτός, 22 εγώ τότε–, μου είχε πει «κανέναν να μην υποτιμάς, από κάθε άνθρωπο έχεις κάτι να μάθεις». Και πόσο συμφωνώ μαζί του. Από κάθε σου συναναστροφή θα κερδίσεις και θα πάρεις. Η φιλία είναι ενέργεια αμφίδρομη, κι οι ενέργειες δεν έχουν ηλικίες. Εκεί που ταιριάζουν τα χνώτα σου, εκεί που η ώρα κυλάει όμορφα, εκεί που υπάρχει εμπιστοσύνη, εκεί έχεις βρει έναν φίλο κι είσαι τυχερός!