Τι είναι η ποίηση; Για τον καθένα σημαίνει και κάτι διαφορετικό, άλλοι τη διαβάζουν και δακρύζουν, άλλοι ανατριχιάζουν, κι άλλοι απλώς την απολαμβάνουν. Ποίηση θα μπορούσε να πει κανείς ότι σημαίνει τα πάντα και το τίποτα. Ποίηση είναι ένα «τσούρμο» λέξεις στη σειρά, που όπως καταφέρνουν μέσω αυτής της σειράς να περάσουν ένα μήνυμα. Είναι λέξεις εκκωφαντικές, που μέσα από τη σιωπή μιας κόλλας χαρτί, φέρνουν τον κόσμο τούμπα. Μα αυτό είναι και το νόημα, να διαβάζεις τους στίχους και να μαγεύεσαι, να ταξιδεύεις, να ερωτεύεσαι, να επαναστατείς.
Και μιλώντας για στίχους και ποίηση, πιστεύω πως όλοι έχουμε νιώσει λίγο από αυτό που θέλει να επικοινωνήσει ο εκάστοτε ποιητής. Είναι όμως, και κάποιοι στίχοι που σε «αλλάζουν» αφού τους διαβάσεις, αλλάζεις τρόπο σκέψης για τη ζωή και για τα όνειρα σου, για τον τρόπο που διαχειρίζεσαι καταστάσεις. Με λίγα λόγια σου αλλάζει την κοσμοθεωρία σου. Πάμε όμως να διαβάσουμε και να αναλύσουμε μαζί τους παρακάτω 8 στίχους από ποιήματα που αγαπήσαμε και μας δίδαξαν πολλά.
«Να ελπίζης – να ελπίζης πάντα – πώς ανάμεσα εις τους ανθρώπους – που τους ρημάζει η τρομερή «ευκολία» θα συναντήσεις απαλές ψυχές με τρόπους που τους διέπει καλοσύνη», Ν. Εγγονόπουλος
Τι κι αν στη ζωή μπουχτίσαμε με τους αγενής και άξεστους ανθρώπους, το μυστικό είναι ότι μάθαμε να ελπίζουμε πώς αυτοί οι άνθρωποι είναι η μειονότητα, κι ότι ανάμεσα σε αυτή, ο κόσμος είναι διαφορετικός και γεμάτος καλοσύνη, κι ίσως αυτό να θέλει να επικοινωνήσει και ο Εγγονόπουλος μέσα από τους στίχους αυτούς.
«Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα», Ν. Καζαντζάκης
Τίποτα στη ζωή δε μας χαρίζεται, αντ’ αυτού εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το τι θα έρθει και τι όχι στη ζωή μας, κι όσο απότομα κι να μας προσγειώνει αυτή η συνειδητοποίηση, είναι η πραγματικότητα. Εμείς κρατούμε στα χέρια μας τα «όπλ@» για να διεκδικήσουμε, και για να ομορφύνουμε – αν θέλετε – τη ζωή μας, άρα εξαρτόμαστε αποκλειστικά από τους εαυτούς μας!
«Κι αν δεν μπορείς να κάμεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς μην την εξευτελίζεις…», Κ. Π. Καβάφης
Αγαπημένος Καβάφης. Μας υπενθυμίζει ότι η καθημερινότητα γίνεται σκληρή, μας δείχνει το άσχημο πρόσωπο της με την πρώτη ευκαιρία, εμείς όμως είμαστε υπεύθυνοι για τη ζωή μας, για τον εαυτό μας, έτσι όσο μπορούμε, και όσο μας «επιτρέπουν», να μην ξεφεύγουμε, και να μην εξευτελιζόμαστε μέσα στο χάος του κόσμου και των υποχρεώσεων.
«Εκεί που πολεμάνε και πεθαίνουν οι άνθρωποι για ένα καινούργιο κόσμο… εκεί θα σε περιμένω», Τ. Λειβαδίτης
Στίχοι από το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη «Σε περιμένω παντού». Μέσα από αυτούς τους στίχους νιώθουμε κι εμείς τη λαχτάρα για ένα μέλλον όμορφο, ένα μέλλον διαφορετικό. Το θέλουμε και το νοσταλγούμε, αφού αυτός ο κόσμος που ζούμε μας κούρασε. Διαβάζοντας τους λοιπόν, βγαίνει διάχυτη ανάγκη να παλέψουμε για ένα καλύτερο αύριο.
«Όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις», Μ. Χατζιδάκης
Συνήθειες έχουμε όλοι, αλλά αν το καλοσκεφτούμε τι είναι η συνήθεια; Τι σημαίνει έχω συνηθίσει να κάνω αυτό κι αυτό, το έχετε σκεφτεί ποτέ; Κάποια πράγματα που μας ενοχλούσαν τώρα πια δε μας κάνουν και τόσο μεγάλη εντύπωση. Αυτό γιατί έχουμε υιοθετήσει κι εμείς οι ίδιοι κάποιες συμπεριφορές που παλιά σιχαινόμασταν, άρα ξεκινήσαμε να μοιάζουμε σε αυτές, και τις έχουμε συνηθίσει. Αφήνω αυτό εδώ, τροφή για σκέψη.
«Η Ιθάκη σ’ έδωσε το ωραίο ταξίδι, χωρίς αυτή δε θα βγαινές στον δρόμο», Κ. Π. Καβάφη
Πώς να λείπει από τη συγκεκριμένη λίστα ο συγκεκριμένος στίχος, αλλά και ολόκληρο το ποίημα. Ο Καβάφης με αυτούς τους στίχους προσπαθεί να μας διδάξει, πώς πρέπει να βλέπουμε την κάθε ευκαιρία, και πώς να αντιμετωπίζουμε τον κάθε μας στόχο, ή αν θέλετε καλύτερα την κάθε μας «Ιθάκη». Το νόημα λοιπόν που κρατούμε απ’ εδώ – που πρέπει να μας αλλάξει τον τρόπο σκέψης μας – είναι ότι πάντα θα βάζουμε στόχους, πάντα θα ονειρευόμαστε να φτάσουμε πιο κάτω, σημασία όμως έχει και η διαδρομή, αυτή πρέπει να απολαμβάνουμε. Γιατί στο κάτω-κάτω αν στοχεύουμε μόνο στον προορισμό, τότε κάτι δεν έχουμε καταλάβει καλά, και χάνουμε όλο το νόημα.
«Και να μάθεις να φεύγεις από εκεί που ποτέ πραγματικά δεν υπήρξες. Να φεύγεις κι ας μοιάζει να σου ξεριζώνουν το παιδί από τη μήτρα. Να φεύγεις από όσα νόμισες γι’ αληθινά, μήπως φτάσεις κάποτε σ’ αυτά», Μ. Λουντέμης
Λέγεται αξιοπρέπεια, λέγεται ξέρω να φεύγω, λέγεται όπως θέλετε εσείς, φτάνει να πιάσετε το νόημα των στίχων αυτών, και τί μήνυμα θέλει να περάσει ο Μενέλαος Λουντέμης. Το συγκεκριμένο ποίημα – γροθιά στο στομάχι – περιγράφει όλα αυτά φωναχτά δεν μπορούμε να πούμε. Το ρεζουμέ˙ «να μάθεις να φεύγεις», και αυτό τα λέει όλα, κι όσο λυπηρό αν ακούγεται στη ζωή πολλές φορές είναι και η μόνη επιλογή.
«Ήρθαν ντυμένοι «φίλοι» αμέτρητες φορές οι εχθροί μου», Ο. Ελύτης
Η μεγαλειώδης φράση από το «Άξιον Εστί»! Ένας τόσο απλός στίχος, και λυτός, με ένα μήνυμα όμως «θύελλα». Σίγουρα σε αλλάζουν τέτοιοι στίχοι. Σκέφτεσαι διπλά και τριπλά πριν ανοιχτείς, πριν εμπιστευτείς, βλέπετε πολλές φορές μας πλησιάζουν ως φίλοι, οι εχθροί, και στο τέλος μας μαχαιρώνουν πισώπλατα.
Το να διαβάζεις ποίηση απλά για την πλάκα είναι ένα, μα το να διαβάζεις ποίηση γιατί έτσι «γεμίζεις» την ψυχή σου είναι άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις το σημαντικό όμως είναι να προσπαθείς να ερμηνεύεις αυτά που ο ποιητής θέλει να επικοινωνήσει, γιατί εκεί κρύβεται και όλη η μαγεία!
Συντάκτης: Άντρεα Λαζαρίδου
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
