Οικογένεια σημαίνει αγάπη, σημαίνει κατανόηση κι ασφάλεια! Σίγουρα δε σημαίνει την προσφορά των γονιών προς το παιδί από ένα κρεβάτι, φαγητό ή ένα γεμάτο μπαούλο με παιχνίδια, ή τουλάχιστον, όχι μόνο αυτό. Όλα ξεκινάνε μέσα από αυτή, όπως επίσης όλα μπορούν και να τελειώσουν. Χωρίς καμία υπερβολή, λέμε πως τα πάντα κτίζονται μέσω της οικογένειας, από χαρακτήρα μέχρι συνήθειες. Γι’ αυτό κι ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον είναι φοβερά κρίσιμο για ένα παιδί. Κι όταν αυτό «νοσεί», είτε από πλευράς συμπεριφοράς, είτε απόψεων, είτε συγκυριών, είναι βέβαιο ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε αυτό θα «νοσήσουν» κι αυτά κάποια στιγμή.
Καθόλου σπάνιο φαινόμενο, ούτε παράξενο, αφού δεν είναι λίγες οι φορές όπου παιδάκια αποκτούν τερατώδεις συναισθηματικές ελλείψεις, πολύ απλά γιατί δεν τους προσφέρονται ούτε τα βασικά. Τις περισσότερες φορές όμως, παθογένειες της οικογένειας είτε υπάρχουν και «καμουφλάρονται» καλά –από τους γονείς κυρίως– ώστε να μη γίνονται αντιληπτές, ή όλοι το ξέρουν, όμως κρατούν τον άγραφο νόμο της σιωπής και τα παιδιά, ως θύματα, παραμένουν αβοήθητα, ή προσπαθούν από μόνα τους να βρουν διαύλους επικοινωνίας με άλλα άτομα, εκτός οικογένειας.
Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, παίζει τον κυριότερο ρόλο για το πώς θα αναπτυχθεί, τι αξίες θα πάρει από αυτό και τι θα μιμηθεί στο μέλλον. Έτσι κι αλλιώς, το σπίτι του και κυρίως η οικογένειά του θα καθρεφτίζονται μέσω του χαρακτήρα που θα κτίσει. Γι’ αυτό κι είναι σημαντική η κάθε λεπτομέρεια. Γιατί ένα παιδάκι μεγαλώνοντας, μπορεί να χρειάζεται πρότυπα, σημασία, έχει ανάγκη να μιλήσει και να ακουστεί. Στην πραγματικότητα, το μόνο που θέλει είναι να νιώσει ασφάλεια για να ανθίσει. Κι όσο κι αν αυτά υποτίθεται πώς εννοούνται, τα πράγματα, δεν είναι πάντοτε έτσι!
Πολλές φορές παρατηρούμε πως παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε ένα προβληματικό περιβάλλον, από το οποίο απουσιάζουν η θαλπωρή και η ανταπόκριση, γεμίζουν με ανασφάλειες κι αποκτούν δεσμούς τραύματος και προσκόλλησης, που τα απομακρύνουν συνεχώς από τους γονείς τους ή από οποιονδήποτε άλλο υγιή δεσμό. Κι έτσι, μεγαλώνει ένας άνθρωπος που αδυνατεί να εμπιστευτεί, να νιώσει επιθυμητός, αγαπητός. Όπως επίσης, συνηθίζει στο ότι πιθανότατα δε θα θελήσει κανείς να βρει τρόπο επικοινωνίας μαζί του, κι αυτό ακριβώς περιμένει να συμβεί.
Από την άλλη, αυτή η δίψα του για αποδοχή και τρυφερότητα, θα οδηγήσει ένα παιδί μεγαλώνοντας να τα ψάχνει «απεγνωσμένα» κάπου αλλού! Κι αυτό το «αλλού» συνήθως είναι κάπου που θα νιώθει ασφαλές κι αγαπητό, που να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα, να πει όλα εκείνα που το προβληματίζουν και όπου το ίδιο θα αισθάνεται ελεύθερο να είναι ο εαυτός του. Πράγμα απολύτως λογικό, καθώς όταν βρίσκει συνεχώς «κλειστές πόρτες», μέσα στο ίδιο του το σπίτι, τότε θα κοιτάξει για ανοικτές, όπου κι αν είναι αυτές.
Ένας φίλος, ένας συγγενής, μια σχέση, ο καλός θείος, η γιαγιά κι ο παππούς μπορεί να είναι εκείνα τα άτομα στα οποία θα στραφεί για να λάβει όσα δεν του δίνουν οι γονείς του. Που θα του προσφέρουν όλα εκείνα που δεν κατάφερε να πάρει και που ταυτόχρονα, ένα παιδάκι, δε γνωρίζει, δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει. Κι έπειτα, υπάρχει πάντα η περίπτωση να «πέσει» σε λάθος χέρια, να εμπιστευτεί τα λάθος άτομα και να μπει σε πιο σκοτεινά μονοπάτια. Κι όλα αυτά επειδή δεν πήρε τα αυτονόητα.
Απαιτείται χρόνος, όρεξη κι υπομονή για να καταλάβεις ένα παιδί. Το να του φερθείς με τρυφερότητα κρίνεται αναγκαίο, όπως και το να βεβαιωθείς πως αισθάνεται αποδεκτό. Και όχι, τα παιχνίδια και τα μπιχλιμπίδια δεν ανταλλάζουν ούτε τον χρόνο ούτε την αγάπη! Αν τα βασικά λοιπόν, δεν του δοθούν απλόχερα από τους γονείς, τότε θα αποταθεί αλλού κι ίσως και να συνεχίσει να τα ψάχνει για όλη του τη ζωή, γιατί δεν έχει διδαχτεί τον τρόπο να τα αναγνωρίσει. Κι αυτό είναι σίγουρα μια πραγματικότητα που δεν αξίζει σε κανέναν.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου