Έχεις βρεθεί ποτέ σε μια σχέση που βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι δεν είναι αυτή που σου αξίζει, αλλά μένεις γιατί πιστεύεις πως μπορείς να αλλάξεις τον άλλον; Το σύνδρομο του «εγώ θα το φτιάξω» είναι μια συνηθισμένη ψυχολογική κατάσταση που παγιδεύει πολλούς ανθρώπους σε σχέσεις που δεν τους κάνουν ευτυχισμένους. Είναι η πεποίθηση ότι η αγάπη σου, η φροντίδα σου ή η προσπάθειά σου μπορεί να «σώσει» τον σύντροφό σου και, κατ’ επέκταση, τη σχέση σας. Αλλά τι μας οδηγεί σε αυτή την ανάγκη; Και γιατί είναι τόσο δύσκολο να παραδεχτούμε ότι κάποιες σχέσεις δεν μπορούν να «σωθούν»;
Η ρίζα αυτής της συμπεριφοράς βρίσκεται συχνά στην ανάγκη μας για έλεγχο και επιβεβαίωση. Πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι η αξία τους καθορίζεται από το αν μπορούν να κάνουν τον σύντροφο τους καλύτερο ή από το αν μπορούν να λύσουν τα προβλήματά του. Αυτή η συμπεριφορά ενισχύεται αρχικά από τραυματικές εμπειρίες. Όσοι έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλοντα όπου έπρεπε να «σώζουν» τους άλλους, όπως γονείς ή αδέρφια, συχνά αναπαράγουν αυτό το μοτίβο και στις σχέσεις τους. Επίσης, ρόλο παίζει και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η ιδέα ότι «αν καταφέρω να φτιάξω τον σύντροφό μου, θα είμαι αρκετός», εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε τέτοιες πράξεις. Τέλος, όταν κάποιος έχει ρομαντικές ιδεαλιστικές πεποιθήσεις είναι λογικό να οδηγείται σε τέτοιες συμπεριφορές. Η κουλτούρα μας γενικά εξιδανικεύει την ιδέα της «θυσίας» για τον έρωτα, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι η αγάπη μπορεί να διορθώσει τα πάντα. Μόνο που μερικές φορές, μόνο η αγάπη δεν είναι αρκετή!
Στις σχέσεις όπου παρατηρείται το συγκεκριμένο σύνδρομο, βλέπουμε συχνά και μια ανισορροπία. Ένας από τους δύο γίνεται ο «σωτήρας» και ο άλλος ο «υπό επισκευή». Αυτό είναι λογικό να δημιουργεί μια κάπως περίεργη και ανισόρροπη κατάσταση. Αυτό σίγουρα οδηγεί σε συναισθηματική εξάντληση, αφού ο «σωτήρας» στη σχέση επενδύει ενέργεια και συναίσθημα χωρίς να λαμβάνει την ίδια υποστήριξη. Επίσης, αφήνει ένα αίσθημα ανεκπλήρωτου, αφού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα όσο κι αν προσπαθείς, να μη βλέπεις αλλαγή, δημιουργώντας έτσι και απογοήτευση.
Πώς καταλαβαίνεις όμως, ότι έχεις πέσει στην παγίδα του «Εγώ θα το φτιάξω»; Υπάρχουν μερικά σημάδια, που δεν πρέπει να τα αγνοήσεις. Αρχικά έχεις την τάση συνεχώς να δικαιολογείς τη συμπεριφορά του συντρόφου σου. «Είχε δύσκολη παιδική ηλικία», «Δε φταίει, πιέζεται», είναι κάποιες από τις δικαιολογίες που εφευρίσκεις. Επίσης, νιώθεις ή θεωρείς πως αν φύγεις από τη ζωή του, ο ίδιος θα καταρρεύσει– σκέψου όμως να καταρρέεις εσύ καθημερινά μένοντας στη σχέση! Πέρα από αυτά, αντιλαμβάνεσαι ότι αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στο να «λύσεις» τυχόν προβλήματα της σχέσης παρά στο να την απολαμβάνεις, που αυτό είναι και το σημαντικό.
Τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο να αφήσεις μια τέτοια σχέση. Γιατί; Πολύ απλά επειδή, το να φύγεις από μια σχέση που έχεις επενδύσει τόσο πολύ συναισθηματικά μοιάζει με τη μεγαλύτερη ήττα της ζωής σου. Φοβάσαι ότι η αποχώρησή σου θα σε «μειώσει», και θα σε κάνει να φανείς αποτυχημένος. Ακόμα, πιστεύεις ότι αν τελικά πάρεις την απόφαση να φύγεις, ο σύντροφός σου θα μείνει μια χαμένη υπόθεση, τροφοδοτώντας και το σύνδρομο του σωτήρα μέσα σου. Ο πιο σημαντικός λόγος όμως, που σε κρατάει σε αυτή τη σχέση, είναι επειδή έχει πείσει τον εαυτό σου, ότι με το «λίγο ακόμη», θα έρθει η αλλαγή που δεν ήρθε τόσο καιρό.
Θες να μιλήσουμε για σκληρές αλήθειες; Δεν μπορείς να φτιάξεις κανέναν -ούτε δικαιοδοτείσαι να το κάνεις! Η αλλαγή είναι κάτι που έρχεται μόνο αν το θέλει ο ίδιος ο άνθρωπος. Όση αγάπη και φροντίδα κι αν δώσεις, αν ο σύντροφός σου δεν έχει τη διάθεση να αλλάξει, η προσπάθειά σου θα πέφτει συνεχώς στο κενό. Οι σχέσεις πρέπει να βασίζονται στην αμοιβαία προσπάθεια, όχι στην επιθυμία τους ενός να αλλάξει τον άλλον, πράγμα που ως έναν βαθμό είναι και προσπάθεια χειρισμού. Η πραγματική αγάπη δε ζητά να θυσιάσεις τον εαυτό σου για να διορθώσεις τα προβλήματα του άλλου, αλλά σε ενθαρρύνει να μεγαλώσετε μαζί, αποδεχόμενοι ο ένας τον άλλο όπως κι αν είναι.
Το να αποχωρήσεις από μια σχέση όπου νιώθεις ότι είσαι ο μόνος που προσπαθεί δεν είναι εγωισμός, είναι αυτοφροντίδα. Μάθε λοιπόν να ακούς τη φωνή σου, και να θέτεις όρια. Η αγάπη δεν πρέπει να είναι αγώνας για σώσεις κάτι, κάποιον ή μια σχέση. Η αγάπη είναι μια συνεργασία που φέρνει ισορροπία, χαρά, ευτυχία. Η αλήθεια είναι πως αν αγαπάς κάποιον, πρέπει να τον αφήσεις να βρει τον δρόμο του. Κι αν αγαπάς τον εαυτό σου, πρέπει να βρεις κάποιον που να βαδίζει δίπλα σου, κι όχι πίσω σου περιμένοντας να τον τραβήξεις!
Συντάκτης: Άντρεα Λαζαρίδου
