Μαμά. Η πρώτη λέξη που λέμε, ως πλάσματα μικρά κι αθώα, ερχόμενα στον κόσμο. Η πρώτη μυρωδιά που κλειδώνει στην αγκαλιά μας, το χάδι που δεχόμαστε όταν ακόμη δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Η πρώτη προσφώνηση που αυθόρμητα βγαίνει από το στόμα σου στη χαρά σου, στον ξαφνικό σου φόβο, σ’ εκείνο το όνειρο που σ’ έκανε να πεταχτείς από το κρεβάτι και να τρέξεις πάνω της. Στη μάνα. Και στις καλές σου μέρες, στη μανούλα σου.
Γεννιόμαστε κι αναπτύσσουμε δεσμούς με την οικογένειά μας, που με το πέρασμα του χρόνου θα δημιουργήσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτού του χάρτη που ονομάζεται χαρακτήρας, προσωπικότητα. Η μητρική θέση μέσα σ’ αυτά, είναι τόσο σημαντική, που αργούμε πάρα πολύ ν’ αντιληφθούμε πόσο μας καθόρισε, ή συνεχίζει να μας καθορίζει. Δυστυχώς δεν είναι όλοι σε θέση να ζήσουν τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων, μα αξίζει να σταθούμε στην μορφή ενός ασφαλούς δεσμού αυτή τη φορά. Σ’ εκείνο το “η μαμά είναι εδώ”. Που το λένε και το εννοούν οι άτιμες. Είναι εκεί όταν τις θες, όταν δε θες να τις βλέπεις μπροστά σου, όταν αισθάνεσαι πως τις μισείς. Σε αναμνήσεις που χτίζονται και σφραγίζονται σε συναισθήματα, που με το πέρασμα του χρόνου πλάθουν κομμάτι της ψυχής σου. Στην αγάπη που πήρες, την αυτοεκτίμηση που έχτισες, τη σιγουριά πως θ’ ανοίξεις την πόρτα του σπιτιού και θα τη δεις εκεί. Να περιμένει ν’ ακούσει, να φωνάξει, να σου πει “χτενίσου, πού πας έτσι;”.
Καμιά φορά η θέση κι ο ρόλος της μάνας θεωρείται δεδομένος, εύκολος ή αυτονόητος. Πράγμα που δεν ισχύει, αφού καθημερινά επιβεβαιώνεται πως δε γεννιέσαι μάνα, αλλά σε κάνει το απόθεμα αγάπης που έχεις μέσα σου και πεθαίνεις να το δώσεις ως την τελευταία σταγόνα. Άργησα πολύ να καταλάβω πως ξεσπούσα με τόση ευκολία πάνω της, όχι επειδή δεν την αγαπούσα, αλλά γιατί ήξερα πως αυτή μ’ αγαπάει με τρόπο που μου γεννούσε την ασφάλεια να βγάλω τη στριμμένη κόρη προς τα έξω. Μας μεγαλώνουν με μια συνεχόμενη παρουσία δίπλα μας, που έχει μια τάση μεταμορφωτική, σε ρυθμούς που είναι αδύνατον να προλάβεις. Εκεί που κριτικάρουν αγκαλιάζουν, μετά παρηγορούν, ίσως σε στήσουν στον τοίχο γιατί μη νομίζεις πως ξεχάστηκαν οι μ@λ@κίες που έκανες. Και σε μια ροή τόσο ανώμαλη κι ανεξέλεγκτη, ο ρόλος του γονιού παύει να είναι μονότονος.
Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε καμιά φορά στις σχέσεις μας, είτε είναι εκρηκτικές, είτε όχι, είναι η αποτύπωση που έχουν πάνω μας. Η δύναμη που έχει η αγάπη ενός ανθρώπου, που είναι ικανή να μας κάνει να πιστέψουμε σε μας, να πάμε μπροστά, ακόμα κι αν δεν ξέρουμε ποιο είναι το χέρι που μας έσπρωξε. Είναι τύχη να μπορείς να σηκώσεις το τηλέφωνο να πεις τη μεγαλύτερη ηλιθιότητα κι αυτή να σ’ ακούσει, να βοηθήσει, να ησυχάσει τους δράκους στο κεφάλι σου. Ενώ στο εκατοστό “στα ‘λεγα” θα σε εξοργίσει, γιατί σου πατάει τα κουμπιά όπως μόνο αυτή ξέρει. Ποτέ δε θα καταλάβω πώς αντιλαμβάνονται αν είσαι στεναχωρημένος ή όχι από τον τρόπο που ανοίγεις την πόρτα και μπαίνεις σπίτι κι ειλικρινά, δεν ξέρω πώς μυρίζονται αν είσαι νηστικός από το τηλέφωνο. Η μαγεία μέσα σ’ αυτή την παράνοια που λέγεται μάνα, είναι πως όσο μεγαλώνεις, συνεχίζει κι υπάρχει αυτή η ασφάλεια, πως αυτός ο άνθρωπος σ’ αγαπάει τόσο απόλυτα κι υπέρμετρα, που ξεχειλίζεις. Από την πρώτη σου σχολική γιορτή με το ποιηματάκι σου, μέχρι την ορκωμοσία σου, που της μαζεύατε τα δάκρυα σε κουβάδες, η εικόνα ήταν η ίδια.
Αν με ρωτήσουν πώς ορίζω την επιτυχία ανάμεσα σε μαμά και παιδί, νομίζω πως την απάντηση την ξέρω. Νιώθεις ικανός να δώσεις αγάπη, όση μπορείς κι έχεις μέσα σου, γιατί κάπου βαθιά στην ψυχή σου υπάρχει ένα απόθεμα που δε θα τελειώσει ποτέ. Αυτή η επιβεβαίωση που κάθε μέρα χτιζόταν, πως θα γυρίσεις να κοιτάξεις πίσω σου και δυο μάτια θα σε ακολουθούν. Θα έχουν την έγνοια σου. Ξέρεις τι σημαίνει αγάπη σε κάθε της έκφανση, γιατί σου ετοίμαζε τη βαλίτσα κι έκρυβε ανάμεσα στις κάλτσες εικοσάρικα, αφού ήταν σίγουρη πως θα ξεμείνεις. Ξέρεις τι σημαίνει αγάπη όταν το ένστικτό της πάντα την επιβεβαίωνε, για όλα τα όχι και τα μη που είπε. Μάθαινες τι σημαίνει αγάπη, όταν γινόντουσαν πράξη όλα τα “εγώ είμαι εδώ”, ακόμα κι αν εσύ δεν τα καταλάβαινες. Κι ας σε έπνιγε καμιά φορά. Στον καθένα θα έρθει μια εικόνα διαφορετική, μια μυρωδιά ξεχωριστή. Η αλήθεια όμως που ισχύει για κάθε σενάριο, είναι πως μάνα είναι μόνο μια. Και μόνο με ζωντανό θαύμα είμαι σε θέση να την παρομοιάσω. Να τις αγαπάτε.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου