Κατερίνα Γκαγκάκη: «Κλείδωσε την πόρτα, έβαλε το χέρι του μέσα στην μπλούζα μου»

Από την επικαιρότητα δε θα μπορούσε να λείπει για ακόμη μια φορά, μια είδηση που σε κάνει ν’ αναρωτιέσαι «πόσο ακόμη;». Ο λόγος, για πρόσφατη συνέντευξη της Κατερίνας Γκαγκάκη, στη Μικαέλα Θεοφίλου, στην οποία προχώρησε σε αποκαλύψεις καθόλου ευχάριστες. Η γνωστή δημοσιογράφος, manager κι επιχειρηματίας, μίλησε για τη σεξουαλική παρενόχληση που υπέστη στο παρελθόν, από ιεραρχικά ανώτερό της εργαζόμενο. Καιρός να πιάσουμε το θέμα ξανά, για να δούμε τι εστί ιεραρχία, κουλτούρα σεξισμού, γιατί το να δουλεύεις φορώντας ψηλοτάκουνα, για κάποιους σημαίνει πως είσαι ευάλωτη- αφού είσαι γυναίκα.

Η Κατερίνα Γκαγκάκη, μιλώντας για το “metoo” αλλά και για την αντιμετώπιση που λαμβάνουν γυναίκες δημοσιογράφοι στη χώρα μας, αναφέρθηκε στις δικές της εμπειρίες. «Κλείδωσε την πόρτα, έβαλε το χέρι του μέσα στην μπλούζα μου», δήλωσε. «Είναι από τις λίγες φορές στη ζωή μου που φοβήθηκα. Ο ίδιος άνθρωπος το είχε κάνει σε μία άλλη κοπέλα στον ίδιο χώρο. Αυτή η κοπέλα είχε ένα παιδάκι, ήταν μονογονεϊκή οικογένεια, δεν είχε κανέναν κι αναρωτιόμουν γιατί το ανέχεται. Το ανεχόταν γιατί δεν είχε εναλλακτική. Εγώ του άνοιξα την πόρτα μετά και άντε γεια και δε θα με ξαναδείς μπροστά σου. Για τον συγκεκριμένο άνθρωπο είναι χειρότερο να το πω στον περίγυρό του, επειδή έχει να κάνει και με τον δημοσιογραφικό χώρο. Το είπα σε πολύ σημαντικούς ανθρώπους και ξέρω ότι αυτή τη στιγμή προσέχει πάρα πολύ, γιατί φοβάται πάρα πολύ τη στιγμή που θα βγω και θα το πω δημόσια.»

Ένας άντρας ιεραρχικά ανώτερος από την ίδια, θεώρησε πως με την ισχύ που του δίνει η καρέκλα, η γραβάτα κι η αρσενική του φύση, μπορεί να χρησιμοποιήσει με αυτόν τον τρόπο το σώμα όχι μιας, αλλά πολλών συναδέλφων του. Και πολύ λυπάμαι που το λέω, αλλά η εξομολόγηση τής Γκαγκάκη, ήταν μόνο η αφορμή για να δούμε πως αυτή η κουλτούρα δεν κυριαρχεί μονάχα στον καλλιτεχνικό χώρο, στα θεατρικά σανίδια, στη λάμψη. Μπορεί να αναπτύσσεται σε οποιοδήποτε πεδίο καλούνται να συνυπάρξουν η γυναικεία κυριαρχία κι ανέλιξη, οι κόντρες εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα και το τέρας αυτό που ξυπνάει όταν ακούς να σου λένε πως για να γίνεις “κάποια”, πρέπει να κατεβάσεις πολλές φορές τη φούστα σου. Σοβαρά;

Τα στοιχεία σοκάρουν, καθώς έρευνα της Ελένης Σταματούκου που δημοσιεύτηκε στην Deutsche Welle, επιβεβαιώνει πως οδεύουμε στο να γίνει κανόνας η παρενόχληση, μέχρι να φτάσεις εκεί που επαγγελματικά ονειρεύεσαι. Νεαρές γυναίκες δημοσιογράφοι ανέφεραν πως στην πρώτη τους γνωριμία με τ’ αφεντικά τους, τούς έγινε αρκετά σαφές πως δεν πρόκειται να πετύχουν πολλά αν δεν προσφέρουν σ3ξ, όποτε κι όσο χρειάζεται. Γυναίκα δημοσιογράφος εξομολογήθηκε πως χρειάστηκε να παλέψει(!) για να βγει από υπουργικό γραφείο το οποίο είχε επισκεφτεί για συνέντευξη, καθώς ο Υπουργός είχε θεωρήσει πως είναι πρέπον ν’ ανακαλύψει τις ερωτογενείς ζώνες της γυναίκας και καπάκι να της επιτεθεί. Σε περίπτωση βέβαια, που πιστεύαμε πως αυτά τα έκτροπα γίνονται μονάχα σε εργασιακούς χώρους, είμαστε βαθιά νυχτωμένοι.

Φοιτήτριες του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), σύμφωνα με δημοσίευμα της kathimerini.gr κατήγγειλαν καθηγητή τους, ζητώντας την απομάκρυνσή του από τη θέση του, καθώς τους ζητούσε φωτογραφίες με απρεπές περιεχόμενο, ενώ η Ιωάννα Καρδούλια, φοιτήτρια Μ.Μ.Ε, μιλώντας σε πρωινή εκπομπή του Ant1, δήλωσε πως ο εν λόγω καθηγητής έχει σχολιάσει μπούστο φοιτήτριας, ως βασικό προαπαιτούμενο για να βαθμολογήσει μια εργασία. Το χειρότερο σε κάθε σενάριο, όπως και σ’ αυτό, είναι πως για να βγουν αυτές οι πράξεις στη φόρα, πέρασε μια δεκαετία. Ή για να το θέσουμε σωστά, για να τις ακούσουμε. Για να μετρήσει ο λόγος γυναικών, νεαρών και μη, απέναντι σε πράξεις και κινήσεις που τις υποβιβάζουν στην κατηγορία του αντικειμένου, αυτού που βρίσκεται στον χώρο για να εξυπηρετεί και να ικανοποιεί, να γονατίζει για να παίρνει προαγωγές. Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους και δεν είναι κανένα από αυτά έναυσμα για να νιώθουμε περήφανοι.

Πιο αναλυτικά και με έρευνα που ανέδειξε το star (εδώ) εστιάζοντας στον χώρο της δημοσιογραφίας, φαίνεται πως  από τα θύματα της σεξουαλικής παρενόχλησης, το 81% δεν ανέφερε το περιστατικό, εφόσον δεν υπήρχε περιβάλλον υποστήριξης. Αναφορικά με τους θύτες, το 51% ήταν ιεραρχικά ανώτεροι. Αναφέρεται επίσης, πάλι από γυναίκες, πως στο περιβάλλον όπου εργάζονται, δεν υπάρχει κανένα απολύτως πλαίσιο που να μπορεί να στηρίξει την όποια καταγγελία, που να μπορεί να προσφέρει βοήθεια σε κάποια γυναίκα από τη στιγμή που ο χώρος εργασίας τη μετατρέπει σε θήραμα αρκετά ευάλωτο, για τον κύριο προϊστάμενο, διευθυντή, ξέρετε, για όποιον «παντελονάτα» κάθεται στο γραφείο του κι αποφασίζει πόσο “ικανή” είναι κάποια, να κάνει ή όχι καριέρα. Ίσως ακούγεται επιθετικό, μα αυτή είναι η πραγματικότητα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πολλές νεο-εισερχόμενες γυναίκες δημοσιογράφοι στον χώρο ως μη έχουσες άλλη επιλογή ή διέξοδο.

Απέναντι σε αυτό το παράλογο κι ειδεχθές πλαίσιο που μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και πιο αφιλόξενο για πλάσματα γένους θηλυκού, πρέπει κάποια πράγματα να πέσουν στο τραπέζι. Ο φόβος παίζει καθοριστικό ρόλο στο αν θα ανοίξεις το στόμα σου να πεις τι περνάς, ιδίως αν γνωρίζεις πως θα υποτιμηθείς, θα σε αμφισβητήσουν, θα σε απειλήσουν, στην καλύτερη και στη χειρότερη θα το κάνουν πράξη. Από την άλλη είναι εντυπωσιακό πόση δύναμη δίνει σε κάποιον άνθρωπο η εξουσία, κι αυτό που τόσο ατσαλάκωτα τηρείται σε αυτές τις περιπτώσεις, που δεν είναι άλλο από τη σιωπή που επιβάλλει ο “δυνατός”. Χώροι που μας κάνουν να πιστεύουμε πως η γυναικεία παρουσία έχει θέση μονάχα αν αυτή δοκιμαστεί σε κρεβάτια και κλειδωμένα γραφεία διαιωνίζουν έναν σεξισμό πανίσχυρο, μια κουλτούρα βιασμού που κοντεύει να μας καταπιεί.

Οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα, εξέφρασαν πως ένιωθαν ν’ αντιμετωπίζονται ως χαζές, ανίκανες, και προφανώς υποχρεωμένες να ενδώσουν σε ψυχικές και σωματικές απειλές αν δε θέλουν να χάσουν την ευκαιρία για καριέρα. Και κάπου εδώ, αξίζει να σημειώσουμε, πως πολλά από τα ΜΜΕ στα οποία εστάλησαν ερωτήσεις για τη συγκεκριμένη έρευνα, φάνηκε να διαμαρτύρονται έντονα, αφού “δεν υπάρχουν περιστατικά παρενόχλησης στη δημοσιογραφία”. Συγκεκριμένα, μόνο 11 από τα 60 ανταποκρίθηκαν στο αίτημα συμμετοχής. Η απάντηση είναι πως είναι πέρα για πέρα αληθινό πως γυναίκες με φιλοδοξίες, γνώσεις κι οξυδέρκεια πάνω σε αυτό που σπούδασαν και γουστάρουν, πρέπει να συναντήσουν γλίτσες που τις χουφτώνουν στους διαδρόμους, να τις αποκαλούν κοριτσάκια κάνοντας χειρονομίες, και τους δηλώνουν πως αν δε διαλέξουν άλλου είδους συνεργασίες, τα θέματά τους θα τσαλακώνονται και θα πετιούνται, γιατί “είναι ένα τίποτα”.

Ο σεξισμός και το πόσο καλό ταίρι μπορεί να γίνει με την εξουσία, δυστυχώς δεν κάνει διακρίσεις σε επαγγέλματα, κλάδους ή πρόσωπα. Αυτό που καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε ως κοινωνία είναι πως οι γυναίκες μέσα σ’ αυτή, πρέπει  να παλέψουν για να εδραιώσουν μια θέση που θα τις αναγνωρίζει για την αξία τους κι όχι για το αν τις κολακεύει το ταγέρ. Πως θα πρέπει δυστυχώς να προστατευτούν από ανώτερους και μη καμιά φορά, γιατί δεν έχει σημασία αν είναι ικανές να χτίσουν όνομα κι επιτυχία, αλλά μονάχα πόσες θυσίες είναι διατεθειμένες να κάνουν προκειμένου από κοριτσάκια να γίνουν συνάδελφοι. Είναι άρρωστο, είναι απεχθές κι εξοργιστικό και δεν πρόκειται για ζήτημα που θα έπρεπε να θυμώνει μόνο γυναίκες, αλλά όλους. Είναι δικαίωμα όλων των ανθρώπων ν’ αντιμετωπίζονται με σεβασμό, τα χέρια να σταματούν σε χειραψίες κι όχι κάτω από μπλούζες. Δεν γνωρίζουμε πόσα χρόνια θα πάρει για να το καταλάβουμε, αλλά αν είναι δικαίωμά σου αγαπητέ κύριε ανώτερε να βάλεις χέρι κάτω από την μπλούζα μου, είναι δικαίωμά μου να στο κόψω.

Πηγή φωτογραφίας