Μιλώντας για φιγούρες κι ανθρώπους που προκαλούν αίσθηση για τους σωστούς λόγους, το βλέμμα μας στρέφεται σε καλλιτεχνικές μορφές που σε εμπνέουν γιατί υπάρχουν με τον τρόπο που αυτοί θέλουν, όχι γιατί ετεροκαθορίζονται. Κάπως έτσι είναι και η Lana Del Rey, αυτό το πλάσμα που την αισθητική της γνώρισε στον κόσμο μέσω της μουσικής της και μας έμαθε πως μια γυναίκα μπορεί να ζει τελείως εκτός της πεπατημένης, μέσα στο σικάτο φόρεμά της. Αντιθέσεις, στιλ και μια ελευθερία ζωής και λόγου που εκ πρώτης όψεως αντιλαμβάνεσαι από στίχους και μουσική, είναι τα ίδια που σε κάνουν να εμβαθύνεις στην πορεία.

Η Lana Del Rey, κατά κόσμον Lizzy Grant, είναι γεννημένη το 1985 στις ΗΠΑ, με σπουδές στο Kent School, στο Πανεπιστήμιο του Φόρνταμ. Η ενασχόλησή της με τη μουσική ξεκίνησε το 2005, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα άρχισε να κάνει πιο δυναμικά βήματα στον χώρο. Όταν πια έσκασε η μεγάλη επιτυχία το 2011 και 2012 -με το Blue Jeans και το Born to Die, που ακόμα μας σηκώνεται η τρίχα στο intro τους- μιλούσαμε για ένα νέο διαμάντι στην εναλλακτική μουσική. Indie pop και jazz ακούσματα, με στίχο ερωτικό και ποιητικό. Στο νόημά του, η Lana έρχεται να σου μιλήσει για έρωτες που ξεφεύγουν του κανονικού.

Στο τραγούδι της Brooklyn Baby, αναφέρει πως “they judge me like a picture book by the colors, like they forgot to read” κι έχοντας κατά νου βιώματα και την έκθεση ενός καλλιτέχνη κυρίως για τη ζωή, μπορώ κάλλιστα να σου αιτιολογήσω γιατί ο παραπάνω στίχος ήταν πέρα για πέρα αληθινός για την τραγουδίστρια.

Η Lana στο παρελθόν, σε συνεντεύξεις της στον Αμερικανικό τύπο, όταν είχε ερωτηθεί για την επιτυχία της αλλά και την απήχηση που έχει η αισθητική της σε τεράστιο μέρος ανθρώπων, είχε μιλήσει για τα πρώτα της βήματα, γι΄αυτό το day one. Με θάρρος δήλωσε πως ως νεοεμφανιζόμενη στον χώρο, με μεγάλο ταλέντο, είχε κοιμηθεί με πολλούς άνδρες που της υποσχέθηκαν βοήθεια και μουσικές ηχογραφήσεις, χωρίς ωστόσο να κάνουν τίποτα από αυτά που είχαν τάξει. Συγκεκριμένα είχε πει, προ δεκαετίας σε συνέντευξη: «Ξέρω το σχόλιό σου, ακριβώς γιατί ξέρω τι σκέφτεσαι για μένα. Έχω κοιμηθεί με πολλούς άνδρες της μουσικής βιομηχανίας, μα κανένας απ’ αυτούς δε με βοήθησε με τις δισκογραφικές μου συμφωνίες. Πράγμα το οποίο είναι ενοχλητικό.»

Και ‘δω αρχίζει μια συζήτηση μεγάλη. Για την επιτυχία μιας γυναίκας που, αν κι είναι πια τεράστια, διακυβεύεται για το αν ήρθε μόνη της, χωρίς εξωτερική βοήθεια. Για μια κουλτούρα που επί πολλές δεκαετίες συζητιέται ανοιχτά, μα μονάχα από άνδρες. Για την ιδέα πως η ηθική σου φθίνει και οι δυνατότητές σου καθορίζονται μέσα σε πολύ συγκεκριμένα καλούπια μόνο και μόνο γιατί θα μπορούσες να είσαι μία που την έριξαν στο κρεβάτι.

Είναι γνωστό πως, αν το πάρεις απόφαση γνωρίζοντας πως έχεις ταλέντο στην πλάτη σου, κάνεις θαύματα. Η δημόσια παραδοχή της Lana Del Rey δεν είχε να κάνει με το γεγονός πως μπορούσε ή δεν μπορούσε να κάνει καριέρα. Έθιγε μια δυσκολία στα πρώτα βήματά της, την οποία θεώρησε τότε πως μπορούσε να επιλύσει και μ’ αυτόν τον τρόπο. Κι αν η υπέρμετρα καλοστημένη κοινωνία μας σοκάρεται όταν τοποθετούμε το συναινετικό σ3ξ πλάι στην έννοια του ανταλλάγματος ή της απουσίας του μέγιστου έρωτα για να συμβεί, τότε τα νέα είναι πως χάσαμε επεισόδια.

Η απενοχοποίηση της πράξης αυτής καθ’ αυτής γίνεται απ΄τη στιγμή που μια γυναίκα κάθεται στην καρέκλα και μιλά ανοιχτά για τον τρόπο που την αντιλαμβάνεται, χωρίς σάλτσες, χωρίς να ρίξει ευθύνες δεξιά κι αριστερά. Το τρίπτυχο, “ήθελα, το έκανα, προχώρησα” είναι επιτρεπτό μόνο αν αναγνωρίζουμε τη συναινετικότητα μέσα σε αυτό αλλά και την ελευθερία της αυτοδιάθεσης κι όχι υπό τον κλοιό της παρενόχλησης ή υπό τον φόβο της ταμπέλας που θα μας κατατάξει σε μια κατηγορία “εύκολης, χαζής, ελευθέρων ηθών”. Όταν δε το πακέτο έρχεται και δένει με την επιτυχία, το χρήμα και την αναγνώριση, τότε δε χωνεύεται με τίποτα. Πώς μια τραγουδίστρια μιλά για τη ζωή της στους στίχους της και καταφέρνει να κάνει το “money is the anthem of success” να ακούγεται ερωτικό, κι όχι έναρξη για ένα εργάκι δεύτερης κατηγορίας;

Τέτοιες δηλώσεις είναι αφυπνιστικές για κοινωνίες που δικάζουν, απορρίπτουν και στήνουν στον τοίχο ανθρώπους με τη λογική πως μπορείς να κάνεις ό,τι θες, αρκεί να μη φαίνεσαι. Η επιλογή του καθώς πρέπει ως μαξιλαράκι μας δίνει την ασφάλεια πως μένουμε μακριά από την κριτική και στο άκουσμα μιας γυναίκας να βγαίνει μπροστά και να γκρεμίζει τέτοιους πύργους με την ίδια ευκολία που θα τίναζε τη στάχτη από το τσιγάρο της, μάλλον μπερδευόμαστε. Το αληθινό δεν έπαψε ποτέ να είναι ρομαντικό και σου μιλάω για μια περσόνα που τα κέρδισε αυτά τα δύο, τα έγραψε και τα τραγούδησε. Και κάπου εδώ, σιγοψιθυρίζουμε “lay me down tonight, in my diamonds and peals”.

Συντάκτης: Αλίκη Μουσμούλα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου