Η έννοια της αξίας η του ηθικού κώδικα που ακολουθούμε στη ζωή μας, ας πούμε πως είναι τόσο διαφορετική στην εφαρμογή για τον καθένα μας, που είναι και πηγή τρελής σύγκρουσης ανάμεσά μας. Πικρό το ζήτημα, αλλά παρά πολύ ενδιαφέρον αν σκεφτείς πως το λάθος το δικό μου, είναι για σένα ευαγγέλιο. Και ερωτώ: Σε ποιον αρμόζει η ταμπέλα του σωστού και σε ποιον του λάθους;
Η ηθική ήταν ανέκαθεν ένα πεδίο προβληματισμού, καμία φορά συρματόπλεγμα μπροστά σε όσα θα θέλαμε να κάνουμε, ή σωσίβιο που μας απομάκρυνε από μοιραίες μαλ@κίες που μας υπαγόρευε η παρόρμησή μας. Τα κουτάκια και τα όρια που το περιβάλλον μας έχτισε στο κεφάλι μας, και που κάποια εξ αυτών εμείς οι ίδιοι έπρεπε κάπως να βαφτίσουμε και να γίνουν πειστικά, για να τα ακολουθούμε κιόλας εκτός από το να τα παπαγαλίζουμε. Έτσι λοιπόν το «δεν είναι σωστό» η «έτσι πρέπει» έγιναν οι τέλειες πιπίλες για να κατευθύνουν και να ντύνουν ωραία τις πράξεις μας, επιβεβαιώνοντας πως βαδίζουμε στην «πρέπουσα» πορεία. Μα τι τακτοποιημένα που στα λέω! Μέχρι εδώ καλά, συμφωνώ κι εγώ, μπέσα.
Είναι ζόρικο το πράγμα από το σημείο που η ηθική η δική σου, έρχεται και τα τσουγκρίζει με τη δική μου και κάπως μπερδευόμαστε χωρίς να ξέρουμε ποιος αξίζει το λιντσάρισμα. Ακόμα κι αν λέμε πως δεν καιγόμαστε για τις πομπές άλλων, όταν βλέπουμε πράγματα πολύ μακριά από τη λογική μας, από εκείνα τα όρια που θεωρούμε νορμάλ κάτι παθαίνουμε και σοκάρεται ο οργανισμός μας. Σπεύδουμε να χαρακτηρίσουμε το ξένο σε μας, ανήθικο για κάποιον άλλον. Και δε λέω, ναι, μερικές φορές είναι πολύ δύσκολο να μην το ανοίξεις το ρημάδι και να πεις την αποψάρα σου, σε ξύνει να μοιράσεις γνώση.
Στο πλαίσιο συναναστροφής μας με ανθρώπους πάντα διαφορετικούς από εμάς -ακόμα κι αν μας ενώνουν κάποια σημεία κοινά- θέλει τεράστια δουλειά και θέληση αν μπορώ να το προσθέσω στη συνταγή, για να κατανοήσεις πρώτα τα θέλγητρα κάποιου, και μετά να τα τιτλοφορήσεις. Ήταν λάθος που σε χώρισε έτσι στην ψύχρα, ανήθικο που ο φίλος σου σε απομάκρυνε χωρίς εξηγήσεις, ύπουλο να σου πάρουν μέσα απ’ τα χέρια σου εκείνη τη δουλειά που τόσο ήθελες. Πόσες καταστάσεις με ανθρώπους απέναντί μας να μας βάζουν στη δοκιμασία να καταπιούμε πρώτα το «άδικο» και μετά να το αξιολογήσουμε.
Δεν έχει σημασία τελικά να μπαίνουμε σε αυτήν τη διαδικασία διαχωρισμού. Το Σωστό και λάθος είναι έννοιες τόσο σχετικές και ακαθόριστες, τόσο εξοργιστικά δύσκολες να ταυτιστούν σε άτομα που τυχαίνει να μπλέξουν τις ζωές τους με τον οιονδήποτε τρόπο. Αξίζει να βρεις αυτούς που τα δικά τους κουτάκια ταιριάζουν στα δικά σου, και να τους κρατήσεις προκειμένου να εξασφαλίσεις ηρεμία, αλλά και μια σχετική σιγουριά πως δε θα ξυπνήσεις μια μέρα απορώντας για το εστί humanity, ή αυτό που του μοιάζει τέλος πάντων. Σωστές ή λάθος είναι οι πράξεις στα μαθηματικά, και μόνο εκεί ταιριάζει η απόλυτη χρήση των λέξεων. Τώρα αν θες να μιλήσουμε για ανθρώπινες πράξεις, ή τα συναισθήματα που τις ακολουθούν, δεν έχει νόημα να ψάχνουμε αν λειτουργούν σωστά ή λαθος. Αρκεί να σκεφτόμαστε πως όταν κάτι δε μας ταιριάζει, απλά δεν είναι αυτή η σχέση πάσης φύσεως για να υπάρχει στο δικό μας σύνολο από κουτάκια.
Ας χαρακτηρίζουμε μια ενέργεια λάθος κι ας αποφασίζουμε αν μας κάνει κι ο άνθρωπος που την κατευθύνει. Δε φαντάζεσαι πόσο χρόνο μπορεί κανείς να γλιτώσει όταν παύει να σκέφτεται τι στο διάολο έχει ο καθείς στο κεφάλι του και κάνει ό,τι κάνει. Πολλές στραβές μέρες και σκέψεις μείον, πάρα πολλές.
Συντάκτης: Αλίκη Μουσμούλα
