Τα ρίχνουμε όλα στο ακριβό κινητό που δεν έχουμε

Αν αναλογιστούμε τον τρόπο ζωής που ονειρευόμαστε και ακολουθούμε επί σειρά ετών, το πρώτο σχετικά εύκολο συμπέρασμα που θα βγάλουμε θα είναι πως αυτό που θεωρούσαμε ιδανικό πριν μερικά χρόνια έχει αλλάξει. Οι αξίες και οι στόχοι μας περιστρέφονται γύρω από το τρόπαιο που ονομάζεται ευτυχία και που πολλοί ενώ έχουν την ευλογία να απολαμβάνουν, δεν το αντιλαμβάνονται νιώθοντας μη ολοκληρωμένοι. Σήμερα, τι είναι ευτυχία για μας; Από πού πηγάζει και πώς τη βρίσκουμε; Το σίγουρο είναι πως αν ψάξουμε την απάντηση με γνώμονα την κοινωνία, κάπου κοντά στην έννοια θα δούμε να βρίσκεται η δύναμη των υλικών αγαθών, που είτε το θέλαμε είτε όχι, έλαβε μεγαλύτερη βαρύτητα από αυτή που περιμέναμε.

Κι αυτό γιατί; Η σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία ακολουθεί μια εξελικτική πορεία, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι μαθαίνουν να αγωνίζονται για μια καθημερινότητα πλήρη ποσοτικά κι όχι ποιοτικά. Ας παράδειγμα ως παράδειγμα τη σύνδεση επιτυχίας-χρήματος και θα δούμε πως οι περισσότεροι άνθρωποι με οικονομική επιφάνεια, για τους γύρω θεωρούνται ευτυχείς, αν όχι απλώς τυχεροί βάσει των επιλογών τους. Μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει και οι κύριες ανησυχίες μας περιορίζονται σε ζητήματα οικονομικού χαρακτήρα, ενώ οι δραστηριότητές μας είθισται να εξυπηρετούν ένα lifestyle σχεδόν ινσταγκραμικό που κακά τα ψέματα δεν προβάλλει την εικόνα ενός ανθρώπου μη άνετου.

Κάποτε ο Μαρκούζε έκανε νύξη στην έννοια της ψευδούς ευτυχίας κι αν ακόμα τότε δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε για ευρέως διαδεδομένο και άκρατο καταναλωτισμό, η θεωρία του αυτή είναι σαν να παρουσιάζει μια μακέτα της σημερινής πραγματικότητας. Τι εννοούμε όμως ψευδή ευτυχία; Οι επιδιώξεις δομούνται σε υλική επάρκεια και αποκτήματα, οι στόχοι δεν μπορούν να θεωρηθούν μακροπρόθεσμοι. Με άλλα λόγια, ο Μαρκούζε κάτι τέτοιο το θεώρησε απόκλιση μεταξύ επιθυμητού και δεδομένου. Το επιθυμητό είναι η ευτυχία σου, αυτό που λαμβάνεις όμως ως δεδομένο είναι το κυνηγητό της υλικής πληρότητας που προσδοκάς να σε γεμίσει συναισθηματικά, να σε απαλλάξει από άλλες πιο βαριές έγνοιες που σου στερούν τη χαρά. Και δυστυχώς μιλάμε για μια πραγματικότητα τόσο κοντινή στη δική μας, τόσο γνώριμη. Περιοριζόμαστε στην κάλυψη του προβλήματος, όχι στην οριστική επίλυσή του. Θέλουμε να έχουμε, όχι να είμαστε.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, λοιπόν, γεννιούνται ψευδείς και ανύπαρκτες ουσιαστικά ανάγκες, τις οποίες φυσικά νιώθουμε υποχρεωμένοι να εκπληρώσουμε. Αυτό είναι το προφίλ που κοινωνιολογικά θα λέγαμε πως πλάθει τον μονοδιάστατο άνθρωπο του σήμερα και του χθες. Επηρεαζόμενοι και άκρως εξαρτημένοι πια από τα μέσα, θεωρούμε πως αυτά που έχουμε δεν αντιπροσωπεύουν το πρέπον για τα standards μας. Κι όσο τα χρόνια περνούν, η κατάσταση αυτή παγιώνεται, γίνεται ένα με τη λογική μας, χωρίς να είμαστε σε θέση να βρούμε το λάθος σε αυτή. Πόσες φορές πιστέψαμε άραγε πως η θλίψη μας θα καταλαγιάσει αν κάνουμε στον εαυτό μας ένα δώρο; Και πόσες άλλες το κριτήριό μας για την ποιότητα ζωής μας βασίστηκε μονάχα στο να έχουμε να δείξουμε κάτι προς τα έξω; Δες, μεγάλωσα, έχω το δικό μου σπίτι, το δικό μου αμάξι, μπορώ να με συντηρήσω πια. Και χωρίς φυσικά να θέλω να το υποτιμήσω, να τονίσουμε τη διαφορά. Όλα τα παραπάνω εξυπηρετούν την αυτάρκεια στη λίστα, όχι την ευτυχία.

Γιατί εκεί ακριβώς το χάνουμε. Ξεχνάμε πολλές φορές πως η ζυγαριά ισορροπεί με ανθρώπους γύρω μας και σκληρή και ειλικρινή δουλειά με τον εαυτό μας. Γιατί -αν με ρωτάς- και σε μένα φαίνεται πιο βολικό στις μαύρες μου να τα ρίξω στο ακριβό κινητό που δεν μπορώ να πάρω, άσχετα αν το πρόβλημα βρίσκεται μέσα μου. Κι επειδή το κάνουμε όλοι, και μάλιστα άθελά μας, μάλλον επιβεβαιώνουμε μέρα με τη μέρα το ατού του μονοδιάστατου, σε μια κοινωνία που αν αξιοποιούσαμε όλα της τα φόντα θα μπορούσαμε κάποιες φορές να αγγίξουμε και το άπιαστο. Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να αλλάξουμε πλήρως την πραγματικότητα, σίγουρα όμως μπορούμε να επαναφέρουμε έστω ως εναλλακτικό mindset πως ζεις ευτυχισμένα με πολύ λιγότερα από αυτά που σε έπεισαν ότι χρειάζεσαι. Κι ας είναι η αρχή για σκέψεις πιο απλές από δω και πέρα.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!