Ανέκαθεν, γινόταν λόγος για τις καταστάσεις εκείνες που κάνουν τους ανθρώπους έρμαια στα λάθη και τις αδυναμίες τους. Κι η κοινωνία -δείχνοντας σχεδόν πάντα το σκληρό της πρόσωπο-, ήταν εκεί έτοιμη να παραγκωνίσει και να περιθωριοποιήσει τα άτομα αυτά, αφού ανέχεται μόνο όσα στερεοτυπικά έχουν γίνει κοινώς αποδεκτά. Εκτός όμως από τις καλά στημένες εικόνες, παρουσίες και ζωές που δείχνουν να μην ξεφεύγουν από την ρότα του κατεστημένου, υπάρχει κι ο δρόμος της παραβατικότητας, μιας ζωής που διαδραματίζεται στα παρασκήνια κάθε κοινωνίας.
Οι μορφές κι οι εκφάνσεις αυτής της ζωής πολλές, μα στο παρόν θα μας απασχολήσει ένας πολύ συγκεκριμένος τομέας της, αυτός που ονομάζουμε «διακίνηση ναρκωτικών». Διακινητές -ή όπως πιο συχνά αποκαλούμε “drug dealers”-, άτυπες συμφωνίες μεταξύ αυτών και των χρηστών, με κίνητρο οι πρώτοι να κερδίσουν χρήματα κι οι δεύτεροι να ικανοποιήσουν αυτήν τη βασανιστική σωματική και ψυχική εξάρτηση. Θα πίστευε κανείς πως η παραπάνω σχέση διακινητή-χρήστη απέχει πολύ από τις υπόλοιπες ανάμεσα στα μέλη του συνόλου όπου εντάσσεται, ακριβώς γιατί δεν ταιριάζει με τους κανόνες του. Χρήματα με αντάλλαγμα την όποια ποσότητα, ενώ τα δύο άκρα αυτής της ανταλλαγής ο χρήστης που βρίσκεται στο έλεος του άλλου κι ο “dealer” σε σχέση ισχύος.
Κι η αλήθεια απέχει πολύ απ’ αυτήν που η κοινωνία θέλει να πιστεύει, αφού μακροσκοπικά κι η ίδια λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο. Σχεδόν όλες οι σχέσεις εντός αυτής, χαρακτηρίζονται από εκμετάλλευση του αδύναμου και του ευάλωτου απ’ αυτόν που βρίσκεται σε σχέση ισχύος. Το συμφέρον γίνεται κίνητρο και το κίνητρο τεχνική χειραγώγησης. Κινούμε τα νήματα στις μεταξύ μας σχέσεις, ανάλογα με το τι είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε ή να κερδίσουμε και συνήθως αυτός ο μηχανισμός φαίνεται να λειτουργεί ενστικτωδώς. Από τη θέση του ισχυρού, υπάρχει η σιγουριά πως στο τέλος θα κερδίσει αυτό που ζητά, ενώ από τη θέση του αδύναμου κυριαρχεί η απελπισία, η ανάγκη, η εξάρτηση.
Πόσο ασφαλής αισθάνεσαι στη σχέση σου;
Κάνε τώρα το τεστ!
Κι έτσι ο κόσμος λειτουργεί χάρη σ’ αυτόν τον φαύλο κύκλο, με κύριο συστατικό τη χειραγώγηση. Όλοι έχουμε υπάρξει θύματά της στη ζωή μας και τις περισσότερες φορές μάς πέρασε απαρατήρητο. Συναισθηματική, ψυχολογική κι οικονομική, είναι μερικά από τα είδη που έχουμε υποστεί. Με ποιον τρόπο λοιπόν αυτή η αλληλεπίδραση διαφέρει απ’ αυτήν ανάμεσα σ’ έναν διακινητή κι έναν χρήστη; Το λάθος που κάνουμε ίσως και καταλήγουμε να τις διαφοροποιούμε, είναι πως δεν μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας μέσα από συνθήκες που θεωρούμε ως υποδεέστερες ή ότι δε μας αφορούν.
Δεν απέχουμε λοιπόν πολύ από έναν χρήστη που πέφτει στο έλεος του διακινητή του για να καταφέρει να εξασφαλίσει τη δόση του. Εργαζόμαστε με χαμηλούς μισθούς -οι περισσότεροι- κι όχι πάντα σε φυσιολογικές κι ανθρώπινες συνθήκες και το υπομένουμε λόγω ανάγκης. Πέφτουμε ακόμη στο έλεος ανθρώπων που μας δίνουν τόσα-όσα ώστε να διατηρείται η συναισθηματική μας εξάρτηση, στις ερωτικές σχέσεις. Υπομένουμε καταστάσεις εκβιαστικά και σε όλους τους τομείς -οικογένεια, φιλίες, σχέσεις, εργασία- επειδή πιστεύουμε πως δεν έχουμε να πάμε κάπου καλύτερα ή κι αν έχουμε, πιστεύουμε πως δεν μπορούμε να το κάνουμε.
Οικονομική, συναισθηματική, οικογενειακή και κάθε είδους εξάρτηση, όλες μας ωθούν σ’ επιλογές διαφορετικές απ’ αυτές που θα παίρναμε υπό άλλες συνθήκες, ή ακόμη χειρότερα μας οδηγούν να δεχόμαστε αβίαστα αποφάσεις που λαμβάνονται από άλλους για μας. Κι αυτοί dealers είναι, που μπορεί να καταφέρουν πολλά ανακαλύπτοντας μιαν ευαισθησία μας και χρησιμοποιώντας την εις βάρος μας και προς όφελός τους κι εμείς χρήστες που ικανοποιούμε παρορμητικά την εξάρτησή μας. Γιατί κι η ζωή στην τελική ένα deal είναι, με τίμημα που σε κάθε περίπτωση έχει διαφορετικό κόστος.
“Ναρκομανής είναι κάποιος που χρησιμοποιεί το σώμα του για να πει στην κοινωνία ότι κάτι δεν πάει καλά.”-Στέλλα Άντλερ, 1901-1992
Αμερικανίδα ηθοποιός
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου