Φιλία. Λέξη μικρή στην έκταση μα μεγάλη στο νόημα. Την έχω άρρηκτα συνυφασμένη στον νου μου με δύο ρητά που σίγουρα θα τα έχεις ακούσει από τυχαία στόματα κατά καιρούς. Ένα που ισχυρίζεται πως «Οι φίλοι είναι σαν τ’ αστέρια, μπορεί να μην τα βλέπεις κάθε μέρα, μα ξέρεις ότι είναι πάντα εκεί». Κι εκείνο το εξίσου αληθινό που λέει «Δεν έχει σημασία πόσο καιρό ξέρεις κάποιον, αλλά πόσο πολύ σου στάθηκε όταν τον είχες πραγματική ανάγκη». Κι είναι αυτές δύο φράσεις που χαρακτηρίζουν κατά βάση όλες ανεξαιρέτως τις φιλικές σχέσεις μου.
Η φιλία, όπως και κάθε ανθρώπινη σχέση, έχει να κάνει με τη χημεία, την επικοινωνία, το δέσιμο, το ένστικτο και την αύρα. Δεν μπορείς να την βάλεις σε καλούπια. Αν και πολλές φορές αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από φάρμακο –ίαση αν θέλεις– δεν έχει ημερομηνίες. Δεν θα τη βάλεις σε κανένα κουτί γράφοντας πάνω πότε ξεκίνησες να το παίρνεις και πότε λήγει για να το πετάξεις. Δεν έχει χρονοδιαγράμματα. Η φιλία προκύπτει.
Δημιουργείται. Αναδύεται μέσα απ’ τις στιγμές μας, τις πιο απλές. τις πιο καθημερινές. Από ένα χαμόγελο μέχρι μια αγκαλιά που ενώνει τα θρυμματισμένα μας κομμάτια. Απρόσμενα κι εκεί που δεν πιστεύεις πως υπάρχει πια σωτηρία. Ανθοφορεί. Ευδοκιμεί. Σε περιόδους που σου έχουν λείψει οι άνθρωποι. Σε στιγμές που στέρεψες από συναισθήματα, σχέσεις και πάρε-δώσε. Κι όταν είναι αληθινή δε λήγει ποτέ. Ίσως να αλλάζει μορφές, αλλά δεν παύει να υφίσταται. Όπως ακριβώς κι η ενέργεια, μαθήματα φυσικής λυκείου.
Μπορεί ένας άνθρωπος να ανατρέψει όλα σου τα δεδομένα. Και δε μιλάμε πάντα για σχέση ερωτικού περιεχομένου. Δεν περιστρέφονται όλα γύρω απ’ τον έρωτα ξέρεις. Ένας άνθρωπος μπορεί να έρθει ξαφνικά μέσα στη ζωή σου, αλλά να μπει αποφασιστικά και να μείνει εκεί για όλα. Να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις έναν απρόσμενο χωρισμό, μια απογοήτευση που ξέσπασε σαν βόμβα μεγατόνων, να χαρεί με μια προαγωγή ή μια επιτυχία σου, να ξεκαρδιστεί με μια γκάφα σου, να σε παινέψει –μπροστά σου ή στην απουσία σου– να σε αγαπήσει όπως και να είσαι, με όλα τα κουσούρια σου, αλλά κι όλα όσα θαυμάζει πάνω σου και δε διστάζει να σου τα υπενθυμίζει με κάθε ευκαιρία. Κι ας μην γνωρίζεστε πάνω από χρόνο. Κι ας ήταν πάντα στη ζωή σου και στα δύσκολα ενωθήκατε σαν μια γροθιά με την οποία δε θα τολμήσει να βάλει κανείς κόντρα.
Αγαπώ τους ανθρώπους αυτούς που εισβάλλουν δυναμικά στη ζωή σου. Αυτούς αλήθεια, τους αγαπώ λίγο πιο πολύ, να πω την αμαρτία μου. Κι ας είναι οι περισσότεροι πρόσφατοι, αυτό δεν τους κάνει να αξίζουν λιγότερο ή να έρχονται καταϊδρωμένοι στη σειρά ιεράρχησης. Ίσα-ίσα, αυτοί σε κέρδισαν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα γιατί είναι τόσο πολύ αξιολάτρευτοι, αυθεντικοί και γνήσιοι.
Αυτούς τους ανθρώπους τους αγαπώ διαφορετικά. Είναι αυτοί που σε αγκάλιασαν απ’ το πρώτο δευτερόλεπτο, χωρίς όρους ή ανταλλάγματα ή έστω μια μορφή καχυποψίας. Αυτοί που σου έδωσαν την ευκαιρία να ξετυλίξεις το ταλέντο σου στο να τους κάνεις να πεθαίνουν στα γέλια. Χωρίς να ξέρουν πόσο καλά τα καταφέρνεις σε αυτό. Μα σε άφησαν να τους το κάνεις σαφές αρχικά και στη συνέχεια απαραίτητο, κάτι σαν ανάγκη σχεδόν. Κι αλήθεια, κάθε φορά που τους έκανες να γελούνε το ευχαριστιόσουν διπλά γιατί ήσουν περήφανος που ήσουν εσύ η αιτία.
Αυτοί που δεν προσπάθησαν να σε εκπλήξουν γιατί ήταν αυτοί η έκπληξη στη ζωή σου. Κι ήσουν κι εσύ η δικιά τους κι ήταν αυτό πασιφανές στα μάτια τους. Κανείς δε χρειαζόταν να καταβάλει καμιά προσπάθεια για να κερδίσει τον άλλον. Η λατρεία ήταν εξαρχής αμοιβαία, πηγαία. Αυτοί που το να είναι ο εαυτός τους ήταν υπεραρκετό και σου περίσσευε. Αυτοί που το να είσαι ο εαυτός σου ήταν τόσο πολύ απολαυστικό που δεν ήθελες να τελειώσει και να μείνεις μόνος με τον σκέτο εαυτό σου χωρίς τη δικιά τους μαγεία.
Υπάρχουν κι οι φιλίες χρόνων, οι φιλίες απ’ το σχολείο ή τα τιμημένα, λατρεμένα κι αλησμόνητα φοιτητικά σου χρόνια. Τέτοιου είδους φιλίες δεν πεθαίνουν γιατί πολύ απλά, κατά τη δική μου κρίση, κάτι που υπήρξε κάποτε, μια αγάπη που αναπτύχθηκε, υπάρχει για πάντα. Δεν ξεαγαπάνε οι άνθρωποι τόσο απλά ούτε και διαγράφουν μια ζωή απ’ τις πιο αγαπημένες τους αναμνήσεις τις οποίες θα κρατήσουν μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Τις πλάκες στο μάθημα. Την καζούρα των καθηγητών. Τις ώρες που ενώ διαβάζαμε θυμόμασταν να καταπιαστούμε με οτιδήποτε άλλο έχοντας τέρμα τη μουσική στα ηχεία. Το άγχος των τελικών εξετάσεων που ποτέ δεν υπερίσχυσε της τρέλας μας και της άλλης της αστείρευτης πηγής ενέργειας να αδράξουμε τις μέρες μας και να χρωματίσουμε τις νύχτες μας. Να ρουφήξουμε κάθε στιγμή τους. Να τα χωρέσουμε όλα μέσα στο πρόγραμμα που πάντα ήταν απρογραμμάτιστο κι αυθόρμητο και μας άρεσε. Αυτά τα μικρά –αλλά μεγάλα– μένουν για πάντα. Τι κι αν χωρίστηκαν για λίγο τα μονοπάτια σας, τι κι αν σας απορρόφησε η ρουτίνα. Αυτά δεν αλλοιώνουν τα βιώματά σας.
Άπαξ και φτάσει ο άνθρωπος κι ανοιχτεί, μοιραστεί μυστικά κι ανησυχίες, εκφράσει προβληματισμούς κι ενωθεί με υποσχέσεις του τύπου «θα είμαι εδώ για σένα» τότε τα πράγματα σοβαρεύουν, αποκτούν άλλη διάσταση, κατοχυρώνονται. Σφραγίζονται. Μπαίνουν νοερές, υποσυνείδητες υπογραφές και απ’ τους δύο χωρίς να το πάρεις πρέφα.
Υπάρχουν βέβαια κι οι φιλίες που γεννήθηκαν πριν ακόμα γεννηθείς εσύ ο ίδιος κι ήταν εκεί και σε περίμεναν. Αυτές οι στενές σχέσεις που θα έχεις για πάντα με τα αδέρφια σου, τους γονείς σου και τα αγαπημένα σου ξαδέρφια. Δε μετριέται η αγάπη με αριθμούς. Όλα τα ρολόγια σταματάνε για πάρτη της. Τέτοιες σχέσεις είναι αθάνατες, αέναες, αλώβητες στο χρόνο. Ασυγκίνητες κι ατάραχες μπροστά σε αριθμούς.
Στη φιλία δεν απαριθμείς πόσους καφέδες ήπιατε. Με πόσα κρασιά μεθύσατε παρέα την καψούρα σας, πόσα ξημερώματα σας βρήκαν να απελπίζεστε παρέα, πόσες συναντήσεις μετρήσατε απ’ τη μέρα που ανταμώσατε και πόσα μηνύματα ανταλλάξατε, πόσα έδωσε ο ένας και πόσα χρωστά ο άλλος. Αν μετράς κάτι, αυτά είναι τα κλάματα, τα γέλια κι η χημεία των στιγμών σας. Αν ποτέ συναντήσεις την πραγματική φιλία μην την αφήσεις να χαθεί στο χρόνο, σε ασήμαντες παρεξηγήσεις κι ανούσιες αποστάσεις.
Άλλωστε, «το να περπατάς με έναν φίλο στο σκοτάδι είναι καλύτερο απ’ το να περπατάς μόνος στο φως». Διάλεξε με ποιους θέλεις να είσαι και πάλεψε για να βρίσκονται πάντα στη ζωή σου, αρκεί να είναι αυτό κάτι το αμφίδρομο.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη