Ναρκισσιστές υπάρχουν παντού. Τι γίνεται όμως όταν υπάρχουν στον χώρο της εργασίας σου και πρέπει να έρχεσαι σε καθημερινή επαφή μαζί τους; Πώς θα τους αναγνωρίσεις έτσι ώστε να είσαι πιο προσεκτικός στη συνεργασία σας;
Όπως γνωρίζουμε, οι ναρκισσιστές υπερηφανεύονται διαρκώς για τους εαυτούς τους και θεωρούν ότι είναι καλύτεροι από όλους. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να χειραγωγούν και να κινούνται υπογείως, να μην μπορούν να υπάρξουν σε μια συζήτηση ισότιμα, να επιβάλλουν τους τρόπους και τις ανάγκες τους, ενώ ταυτόχρονα αδυνατούν να αισθανθούν έστω και μια μικρή δόση ενσυναίσθησης. Ο κύριος στόχος τους να είναι η υπεροχή. Οπότε, θα τους αναγνωρίσεις σχετικά εύκολα στον χώρο της δουλειάς, γιατί θα θελήσουν οι ίδιοι να τους προσέξεις.
Ωστόσο, υπάρχει μια κατηγορία ναρκισσιστών, οι λεγόμενοι «κρυφοί ναρκισσιστές», οι οποίοι δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν και η συμπεριφορά τους δε γίνεται αντιληπτή, μιας και λειτουργούν αρκετά σταδιακά προκαλώντας σε βάθος χρόνο το γκρέμισμα ολόκληρης της προσωπικότητας του ατόμου που τούς συναναστρέφεται σε οποιοδήποτε πλαίσιο. Για παράδειγμα, στον χώρο εργασίας, είναι πολύ πιθανό να φαίνονται φιλικοί, ακόμη και στην περίπτωση που κάνουν σαμποτάζ σε συναδέλφους τους με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον. Θα προσφερθούν να σε βοηθήσουν με αυτοθυσία, ή να πουν έναν καλό λόγο για σένα στον εργοδότη. Αν είναι ο εργοδότης, θα σε κάνουν να αισθάνεσαι πως είσαι μέλος μιας οικογένειας, πως έχεις την εταιρία να σε στηρίζει. Μέχρι να πεις το πρώτο όχι, ή να κάνεις την πρώτη διεκδίκηση. Μέχρι να αντιταχθείς στη γνώμη τους. Διότι, έπειτα, δε θα ησυχάσουν μέχρι να σε ταπεινώσουν.
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά τους, είναι ότι επιθυμούν διακαώς να φαίνονται στους άλλους καλοί. Είναι κι ο βασικός τους τρόπος να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και την εύνοια, πετυχαίνοντας έτσι σταδιακά μια εργασιακή σχέση που θα δίνουν εντολές, όσο οι άλλοι απλώς θα υπακούν. Έτσι, ξεκινούν έναν αγώνα με σκοπό να τους θεωρούν χρήσιμους, χαλαρούς κι εύθυμους, όπως αναφέρει και η Julie Hall, συγγραφέας του βιβλίου «Ο ναρκισσισμός στη ζωή σου». Γι’ αυτό και η συμπεριφορά τους περιλαμβάνει φιλοφρονήσεις, κουτσομπολιά για τους άλλους, καθώς και προσβολές που τις παρουσιάζουν όμως με χιουμοριστικό τρόπο. Αρκετά συχνά θα βρεθούν μέσω συζητήσεων για τρίτους, έχοντας ως τελικό στόχο να μαλώσουν οι συνεργάτες μεταξύ τους, ενώ οι ίδιοι απέχουν από τον καβγά δημιουργώντας την ψευδαίσθηση του ιδανικού υπαλλήλου, εφόσον έχουν «καλές» σχέσεις με όλους και δεν εμπλέκονται σε τσακωμούς.
Στην ουσία, οι κινήσεις ενός ναρκισσιστή στη δουλειά, έχουν την ίδια βάση με οποιουδήποτε. Τη χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέλος, στα πλαίσια της πεποίθησής τους ότι όλα είναι ένα παιχνίδι εξουσίας, είναι πολλές οι φορές εκείνες που ναρκισσιστές αναφέρουν ότι έχουν νιώσει να τους συμπεριφέρονται με αγενή τρόπο, με ασέβεια κι αγένεια προσποιούμενοι ή νιώθωντας όντως μέσα τους θύματα, για να κερδίσουν τη συμπάθεια προς το άτομό τους και να μπορούν να κινούνται περισσότερο αθόρυβα, αποφεύγοντας οποιαδήποτε ευθύνη.
Εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε, λοιπόν, έναν ναρκισσιστή, πρέπει να μην τον υποτιμήσουμε. Πρέπει να έχουμε τον νου μας σε σχέση με τις πληροφορίες που του δίνουμε για την προσωπική μας ζωή αλλά και την επαγγελματική μας πορεία, διότι είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές με τέτοιον τρόπο για να βγει ο ίδιος κερδισμένος κι εμείς χαμένοι. Ακολούθως, ας μείνουμε μακριά από κουτσομπολιά κι ας κρατήσουμε μια ελαφριά ψυχρότητα, χωρίς φυσικά να είμαστε αγενείς, που σταδιακά θα φέρει την οριοθέτηση. Διότι θα χρειαστεί αρκετά συχνά να επαναλαμβάνουμε ποια είναι τα όριά μας.
Το πιο συνετό εκ μέρους μας είναι να αδιαφορούμε για τέτοιες συμπεριφορές και να μην τις ενισχύουμε αλλά αντιθέτως με τον τρόπο μας να τις μειώνουμε. Κι αν δεν την παλεύουμε, να βάλουμε πάνω απ’ όλα την ψυχική μας υγεία. Φεύγοντας.
Φωτογραφία από την ταινία: Devil wears Prada
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου