Η πρώτη δουλειά αυτού που θέλει να αποκτήσει σοφία; Να αποβάλει την οίηση· γιατί δε γίνεται να αρχίσεις να μαθαίνεις αυτά που νομίζεις ότι ξέρεις. -Επίκτητος
Όσο περισσότερο παραμυθιάζεσαι ότι πας προς το βάθος τόσο μεγαλύτερη η ανάγκη να υποτιμήσεις τους «ελαφρείς» ανέφερε η Κατερίνα Κεχαγιά. Κι η αλήθεια είναι πως όσο περισσότερο πιστεύεις πως φτάνεις κάπου, πως είσαι κάποιος, πως οι άλλοι είναι κάτι το λιγότερο, τόσο πιο κοντά στην ανοησία φτάνεις. Όχι γιατί αποκλείεται να είσαι όντως κάποιος, αλλά γιατί η έπαρση σκοτώνει τη σοφία που ίσως και να έχεις.
Γιατί η σοφία έρχεται με ανοιχτά μυαλά, διευρυμένους ορίζοντες και μειωμένο εγωισμό, έρχεται με ταξίδια κι αποδοχή. Πάει πακέτο με ανθρώπους που ακούνε κι όχι με ανθρώπους που μιλάνε. Συνοδεύει εκείνους που συζητάνε με την ελπίδα να διαφωνήσει κάποιος μαζί τους -όχι να συμφωνήσει για να πάρουν την επιβεβαίωσή τους. Κι η σοφία είναι μεγάλη λέξη, βαριά, σχεδόν ασήκωτη· και συνήθως δεν είναι κτήμα εκείνων που ισχυρίζονται πως την κατέχουν, αλλά εκείνων που παραμένουν ταπεινοί όταν τρίτοι τους αποκαλούν με σπουδαία επίθετα. Είναι κτήμα λίγων, τόσο λίγων, που μετριούνται εύκολα και βρίσκονται δύσκολα.
Σοφός δεν είναι εκείνος που με στόμφο προφέρει «εγώ έφαγα τη ζωή με το κουτάλι» και μετά σου απαριθμεί ακριβώς τι πρέπει να κάνεις «γιατί τα έχει ζήσει όλα» κι έχει βρεθεί στη θέση σου. Είναι εκείνος που αντιλαμβάνεται ότι κάθε ζωή διαφέρει και κάθε άτομο έχει αλλιώτικο τρόπο να της ρουφάει το μεδούλι και την ξεκοκαλίζει.
Σοφία δεν είναι το «εγώ ξέρω», είναι το «θέλω να μάθω». Κι όποιος πιστεύει πως ξέρει, ποτέ δε θα μάθει περισσότερα, όποιος νομίζει πως γνωρίζει τα πάντα, δε γνωρίζει τίποτα, όποιος πιστεύει πως είναι ανώτερος κι «έχει βάθος», γρήγορα φτάνει στα ρηχά. Κι όσο συνεχίζει αυτό το γλυκό παραμύθιασμα, αυτή η παραίσθηση που βιώνει κάποιος όταν νομίζει πως «έχει βάθος», τόσο πιο πολύ νιώθει και την ανάγκη να υποτιμήσει κάποιον τρίτο. Να τον μειώσει για τη «χλιαρότητα» και τη «ρηχότητά» του, να τον περιπαίξει για τη χαμηλή μόρφωσή του και να τον υποτιμήσει για την ελαφρότητα στη ζωή του. Την ελαφρότητα σε ταινίες, βιβλία, ακούσματα, ψυχαγωγικές διεξόδους και γούστα.
Η ελαφρότητα όμως, είναι υποκειμενική κι ένας πραγματικά «βαθύς» άνθρωπος γνωρίζει πως όλα χρειάζονται στη ζωή, πως δεν είναι όλοι ίδιοι, πως τα πάντα είναι σχετικά. Γνωρίζει πως η έπαρση είναι θανάσιμο ελάττωμα και πως σκοτώνει και τη σοφία και το βάθος, πάνω απ’ όλα ξέρει καλά πως τίποτα δεν έχει τέλος, πως όλα είναι μικρά και μεγάλα άπειρα κι όποιος πιστεύει στο «βάθος του» μένει στάσιμος σ’ εκείνο και χάνει πόσα αλλά ύψη και πλάτη -και βάθη.
Και τελικά, βάθος έχει εκείνος που αναγνωρίζει πως ο Ντοστογιέφσκι στη βιβλιοθήκη, ο Haendel στα ακουστικά κι ο Ταρκόφσκι στην οθόνη είναι απλώς γούστα και πως υπάρχουν τόσα περισσότερα που κάνουν κάποιον να ξεχωρίζει και να είναι υπέροχος με τον τρόπο του.
Υπάρχουν χίλια κι ένα στοιχεία που γεμίζουν το άτομο και το κάνουν όσα είναι κι είναι κρίμα η έπαρση να έχει θέση μέσα σ’ αυτά. Είναι κρίμα γιατί χάνει την ευκαιρία να μάθει, να ακούσει, να γευτεί την αλλαγή, την απόρριψη, την τέλεια ισοπέδωση του εγώ και τη δημιουργία του από την αρχή, χάνει τη δυνατότητα που του δόθηκε στη μάθηση, στην ποίηση, στην τέχνη. Γιατί όσο βάθος κι αν έχει εκείνος που διαβάζει, που μελοποιεί, που τραγουδά εκείνο χάνεται όταν σταματάει να επεκτείνεται και να δοκιμάζεται.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
