Ας ξεκινήσουμε από μια βασική παραδοχή: Είμαι μηχανολόγος μηχανικός δε σημαίνει διορθώνω αυτοκίνητα, δε σημαίνει φτιάχνω αυτοκίνητα, δε σημαίνει είμαι αμαξοκ@υλος. Προσωπικά ας πούμε ξέρω μόνο μερικά πράγματα για τα αυτοκίνητα, τα οποία έμαθα κατά τη διάρκεια των ελάχιστων μαθημάτων που κάναμε γι’ αυτά στο πανεπιστήμιο -έμφαση στο ελάχιστα. Και για να είμαι ειλικρινής από τη στιγμή που αυτά μου αρκούν για να φροντίζω και να σέβομαι το προσωπικό μου όχημα, να καταλαβαίνω πώς λειτουργεί και τι χρειάζεται, δε θέλω να μάθω περισσότερα.
Στην πραγματικότητα ένας μηχανολόγος μηχανικός είναι ο επιστήμονας που ασχολείται με την εφαρμογή των αρχών της φυσικής για τον σχεδιασμό και την κατασκευή συστημάτων κίνησης και συστημάτων παραγωγής ισχύος. Για να το πω όμως κι απλά, ασχολείται με οτιδήποτε αφορά σε μια μηχανή -αλλά σε πολλές περιπτώσεις και με ακόμα περισσότερα. Ένας μηχανολόγος ειδικότερα μπορεί να ασχολείται με τη μελέτη κτιρίων, τη διαχείριση ενεργειακών πόρων μέσω συστημάτων (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, θερμοσίφωνες κ.λπ.) αλλά και με άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς όπως πλοία ή αεροσκάφη. Ειδικά μετά την εκπόνηση μεταπτυχιακού ένας μηχανολόγος μπορεί να αλλάξει κατά πολύ κατεύθυνση και να δουλεύει εξ ολοκλήρου ως πολιτικός μηχανικός ή ως manager σ’ ένα εργοστάσιο.
Και θα μου πεις εσύ τώρα «Κι εγώ τόσο καιρό γιατί νόμιζα ότι ο μηχανολόγος ασχολείται με αυτοκίνητά;». Αυτή είναι μια κοινή παρανόηση επειδή για πολλά χρόνια ο τομέας των αυτοκίνητων γνώριζε ιδιαίτερη άνθιση και πολλοί μηχανολόγοι εργάζονταν όντως στη βιομηχανία αυτοκινήτων. Αυτό όμως και πάλι δε σημαίνει ότι άλλαζαν λάδια, ή ασχολούνταν με βλάβες. Ένας μηχανολόγος μηχανικός είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό του αυτοκινήτου, τη μελέτη. Είναι αυτός που φροντίζει να κινείται και να λειτουργεί, που δίνει ιδέες. Και το ίδιο φυσικά ισχύει με ό,τι κι αν ασχοληθεί. Φυσικά και θα επισκευάσει και θα διορθώσει αν χρειαστεί, αλλά το κύριο μέλημα του δεν είναι αυτό, ούτε η βασική του δουλειά.
Το πρόβλημα όμως ξεκινάει πολύ διαφορετικά. Στην Ελλάδα για αρχή υπάρχει η γνωστή αντίληψη «το παιδί μου πρέπει να γίνει γιατρός ή δικηγόρος». Στο εξωτερικό λοιπόν υπάρχει ή αντίληψη «το παιδί μου πρέπει να γίνει γιατρός, μηχανικός ή δικηγόρος», όχι συγκεκριμένα μηχανολόγος μηχανικός, αλλά κάποιο είδος μηχανικού εν πάση περιπτώσει. Το να είσαι μηχανικός είναι ένα από τα πιο κερδοφόρα επαγγέλματα στον κόσμο και απαιτεί άπειρο διάβασμα και κόπο (σύμφωνα με ανάλυση της Index, το 22% των δισεκατομμυριούχων μόνο στη λίστα του Forbs, είναι μηχανικοί). Φυσικά κάποιοι τομείς μηχανικής είναι πιο κερδοφόροι απ’ όλους κι αντίστοιχα πιο απαιτητικοί.
Στην Ελλάδα λοιπόν που δεν έχει αρκετές βιομηχανίες ή εταιρίες που να ασχολούνται με αντίστοιχους κλάδους, το να είσαι μηχανικός αποτελεί εκτός από challenge και κάτι που δεν είναι και τόσο αξιοσημείωτο -ειδικά για τους παλαιότερους που δεν έχουν ιδέα τι κάνει ένας μηχανολόγος μηχανικός, ένας χημικός μηχανικός ή ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός.
Και τι σημασία έχει μωρέ που για να τελειώσουμε τη σχολή σπουδάσαμε 5 χρονιά αντί για 4, δώσαμε 20 μαθήματα φυσικής κι άλλα 7 μαθηματικών; Αφού λεγόμαστε μηχανικοί και κάναμε κι ένα μάθημα για τις μηχανές εσωτερικής καύσης και τα συστήματα κίνησης οχημάτων, διορθώνουμε αυτοκίνητα. Τι; Όχι;
Και δεν έχω πρεμούρα να ξέρουν όλοι τι ακριβώς επαγγέλλομαι, ούτε θα πάθω κατάθλιψη αν κάποιος δεν αναγνωρίσει τον κόπο μου, αυτό που με χαλάει είναι που πάνε χαμένα τόσα μυαλά και που τα παιδιά δεν ενημερώνονται πιο μικρά για τον συναρπαστικό και τεράστιο κόσμο της μηχανικής. Που δεν τους μαθαίνει κανείς την ενδιαφέρον πλευρά του να γνωρίζεις τον κόσμο, να δημιουργείς, να στηρίζεις όσα φτιάχνεις στην επιστήμη κι όχι στην τύχη. Οι λεγόμενοι εφευρέτες που λέμε, ποιοι νομίζετε ότι είναι; Οι μηχανικοί πάντως τύπου. Ο Thomas Edison μηχανικός ήταν, ο Τέσλα, ο Ford, ο Αρχιμήδης, ο Da Vinci, o Graham Bell. Χωρίς αυτούς η ανθρωπότητα θα ήταν εκατοντάδες χρόνια πίσω και δε θα είχαμε πολλά απ’ αυτά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα και χρησιμοποιούμε χωρίς να αντιλαμβανόμαστε την αξία τους. Χωρίς τους μηχανικούς δε θα είχαμε σπίτια στη μορφή που τα ξέρουμε σήμερα, δε θα είχαμε μέσα μαζικής μεταφοράς ή μέσα μαζικής ενημέρωσης, δε θα είχα internet, κινητά και τηλεόραση για να το πω απλά.
Ιατρικά μηχανήματα, εργαλεία, προσθετικά, ακόμα και αυτά φτιάχνονται από μηχανικούς. Για να φτάσει να ελέγξει ένας γιατρός την υγεία ενός ασθενούς, μηχανήματα χρησιμοποιεί που κάποιος έφτιαξε. Βρίσκεται μέσα σε έναν χώρο που κάποιος φρόντισε να χτιστεί σωστά και με ασφάλεια. Όλα όσα βλέπουμε γύρω μας έχουν ως επί το πλείστον χτιστεί/δημιουργηθεί/επινοηθεί από κάποιον μηχανικό.
Γι’ αυτό λοιπόν κομματάκι νευριάζω όταν με ρωτάτε αν διορθώνω αυτοκίνητα και όταν ένα νέο παιδί σας λέει τη λέξη Πολυτεχνείο κι αναστενάζετε. Δείχνετε λιγάκι εκτός κι αγνώμονες η αλήθεια είναι.