Τα παιδιά που αναγκάστηκαν να γίνουν κηδεμόνες των γονιών τους, ωρίμασαν απότομα και βγήκαν από μικρά στη βιοπάλη. Έκλεισαν πολλές πληγές, όταν ήταν η ώρα να λάβουν φιλιά για να κλείσουν οι δικές τους. Έμασαν πολλή σοφία και άκουσαν αμέτρητες φορές πόσο ώριμα είναι για την ηλικία τους. Μόνο η πλάτη τους ωστόσο ήξερε, πόσα είχε σηκώσει για να φτάσουν μέχρι εκεί και ν’ αντιμετωπίσουν σύγχρονους μπαμπούλες.
Κι όταν βλέπεις τέτοια παιδιά, να μην τους λες πόσο σπουδαία είναι, δεν έχουν ανάγκη την περηφάνια ή τη συμπόνια σου. Δεν ήθελαν να είναι οι ήρωες της υπόθεσης. Παιδιά ήθελαν να είναι. Να βγαίνουν στο πάρκο, να κάνουν βόλτες, να μεγαλώνουν και να κρύβουν τσιγάρα και κινητά από τους γονείς. Δεν ήθελαν να δουλέψουν από τα 17, όσο ταυτόχρονα διάβαζαν για να περάσουν σε σχολή. Δεν ήθελαν να παρηγορούν τα αδέρφια τους όταν οι γονείς τους γινόντουσαν ανεύθυνοι ή επιθετικοί. Δεν ήθελαν να καθαρίζουν το σπίτι ή να κάνουν δεύτερη δουλειά μετά την ενηλικίωση για να στέλνουν και πίσω στη φαμίλια.
Οπότε όταν βλέπεις τέτοια παιδιά, κάνε τους τη χάρη και μην τους δίνεις συγχαρητήρια για όσα έχουν καταφέρει -γιατί δεν το βλέπουν έτσι. Δεν ήταν επιλογή τους όλα αυτά, ήταν ανάγκη.
Έπρεπε να μεγαλώσουν τον εαυτό τους, πολλές φορές και τους γονείς τούς ή τ’ αδέρφια τους, γιατί εκείνοι δεν ήξεραν πώς να το κάνουν. Έπρεπε στα τρία να μάθουν να αποφεύγουν τις εκρήξεις θυμού των γονιών τους, στα πέντε να στρώνουν το κρεβάτι τους και να κλαίνε σιγά για να μην προκαλέσουν εντάσεις. Στα έξι τους έπρεπε να μάθουν να διαβάζουν μοναχά τους για το σχολείο, μην τυχόν και κουράσουν τους ήδη φορτωμένους μεγάλους και τους δώσουν ακόμα λιγότερη σημασία -από την ελάχιστη που ήδη είχαν. Έπρεπε μια ζωή να πατάνε πάνω σε ραγισμένα γυαλιά, με τον φόβο ότι το γυαλί θα σπάσει και πότε τους δε θα πάρουν τη γονεϊκή αγάπη που τόσο ήθελαν, όσο ώριμα κι αν ήταν.
Κι αυτά τα παιδιά δεν είχαν να περάσουν μόνο αυτά, αλλά σύμφωνα με τους επιστήμονες, ανήλικα μέλη σε τέτοιου είδους οικογένειες, πολλές φορές καταλήγουν να είναι ο ψυχολόγος κι ο υποστηρικτής ενός γονέα, όσο ταυτόχρονα φροντίζουν για πρακτικά ζητήματα μέσα στο σπίτι. Κι αν σαν κοινωνία ελπίζαμε το πρόβλημα να τελειώνει εδώ, θα πλανιόμασταν οικτρά. Παιδιά που αναλαμβάνουν τον εξής ρόλο στην οικογένεια, πολλές φορές αποτελούν τον διερμηνέα μεταξύ γονέων για να λύσουν προβλήματα που θα έπρεπε να συζητιούνται μόνο μεταξύ κλειστών θηρών και μακριά από ανήλικα.
«Και τελικά τι έπαθαν αυτά τα παιδιά;», θα μου πεις. «Ωρίμασαν νωρίτερα κι έγιναν υπεύθυνα. Καλό δεν είναι αυτό;».
Καλό είναι για σένα, για την κοινωνία, για όποιον θέλει ρομποτάκια να τα εκμεταλλευτεί -για τα ίδια τα παιδιά πάντως δεν είναι. Σύμφωνα με ειδικούς ψυχικής υγείας, όλοι αυτοί οι μικροί κι αφανείς ήρωες έχουν πολλές πιθανότητες να αναπτύξουν αγχώδης διαταραχές, κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, αφού ο ρόλος που από μικρά αναλαμβάνουν, δυσκολεύεται να τα αφήσει σε ησυχία.
Τα κρατάει ξύπνια τα βράδια και τα κάνει τελειομανείς ενήλικες που δεν ξέρουν να ζητάνε βοήθεια, τη μέρα. Και κοστίζει πολλά αυτός ο ρόλος, έχει πληρωθεί με παιδικά και εφηβικά δάκρυα, με ματωμένες μικρές πλάτες που δυνάμωσαν απότομα.
Αλλά στο τέλος της ημέρας μένει μόνο ένας ρόλος, όχι όλα όσα είναι. Για αυτό, μη λες ευχαριστώ σε αυτά τα παιδιά, άστα να προσποιηθούν πως δε μεγάλωσαν ακόμη, άστα για πέντε λεπτά να ξαποστάσουν, κάνε ότι δεν ξέρεις. Κι αν τα καμαρώνεις τόσο πολύ και θες να τους πεις ένα μπράβο, πες τους μπράβο για τον χαρακτήρα τους, όχι τον τρόπο που τον απέκτησαν.
Συντάκτης: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
