Ο κόσμος συνηθίζει να έχει το σεξισμό στο μυαλό του σαν ένα πύρινο τέρας, έναν άνδρα που χτυπάει τη γυναίκα του και τη διαφορά των μισθών ανάμεσα στα δύο φύλα. Πιστεύει πως κατά τα άλλα είναι ένα φαινόμενο που δε συναντάται πλέον και που αξίζει στα περιορισμένα περιστατικά που το βλέπουμε να κλείνουμε τα μάτια. Η αλήθεια είναι πως όλοι ανεξαιρέτως τον έχουμε συσσωρευμένο μέσα μας.
Είναι αυτός, που λέει ευχαριστώ στον σύζυγο που βάζει σκούπα μια φορά την εβδομάδα και το θεωρεί υπέρβαση, όπως είναι κι εκείνος που επιβάλλει στον ίδιο σύζυγο να πρέπει να ξέρει να αλλάζει λάστιχα, να μπορεί να κουβαλήσει δέκα σακούλες ψώνια και να βρει γιατί δεν ανοίγει ο υπολογιστής. Δεν εμποδίζει μόνο ένα από τα δύο φύλα, δεν κάνει διαχωρισμούς και δεν είναι κάποιο ξεπερασμένο φαινόμενο, είναι η πραγματικότητα. Πιστεύουμε πως σε μία σχέση υπάρχουν συγκεκριμένοι ρόλοι, τους οποίους μοιράζουμε και πολύ συχνά περιορίζουμε τις δυνατότητες και τα γούστα του κάθε ανθρώπου. Γεμίζουμε υποχρεώσεις και τρεξίματα τη μέρα μιας γυναίκας με τη δικαιολογία πως είναι μητέρα, πρέπει να μαγειρέψει και να φροντίσει τα παιδιά και γκρινιάζουμε όταν δεν έχει χρόνο να περιποιηθεί τον εαυτό της. Φορτώνουμε τον άνδρα με βαριές και δύσκολες δουλειές που τον ταλαιπωρούν και τον κουράζουν αλλά γκρινιάζουμε που μετά κοιμάται ή δεν έχει χρόνο. Οι υποχρεώσεις είναι για να τις μοιραζόμαστε, για να τακτοποιούνται από κοινού. Η κατανομή πρέπει να γίνεται ανάλογα με το πόσες ώρες δουλεύει ο καθένας ή φροντίζει το σπίτι, ανάλογα με τα πραγματικά γούστα του ατόμου και όχι ταμπέλες της κοινωνίας από εποχές που αν η γιαγιά έτρωγε κανένα χαστούκι ήταν και «φυσιολογικό».
Οι ταμπέλες μας αυτές είναι που δεν αργούν πολύ να γίνουν κόκκινες και να βάλουν στοπ στη σχέση μας, να την ωθήσουν να κυλάει μίζερα και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε αντιπαράθεση κάθε είδους να ευδοκιμήσει. Από καβγάδες για το «έχω κουραστεί να πλένω πάντα εγώ τα πιάτα» και το ποιος θα αλλάξει πάλι τα λάδια, μέχρι σοβαρά προβλήματα που αφορούν τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Η συνθήκη που συζητάμε είναι που σε μία αίθουσα με παιχνίδια θα πουλήσει στα κοριτσάκια καρότσια, κουζινικά και κούκλες, είναι που θα δώσει στο χέρι του μικρού αγοριού ένα κατσαβίδι και θα βάλει στην πλάτη του την κάπα του σούπερ ήρωα. Ας μην αναρωτιόμαστε έπειτα γιατί γίνεται λόγος για toxic masculinity, pick me’s και το σύνδρομο του λευκού ιππότη. Όταν δε δεχόμαστε την υποχρέωσή μας να κάνουμε τις μισές δουλειές του σπιτιού, να περνάμε και οι δύο εξίσου χρόνο με τα παιδιά και να αφιερώνουμε χρόνο σε κοινωνικές υποχρεώσεις, ας μην αναρωτιόμαστε για το χάσμα μεταξύ του ζευγαριού και της οικογένειας. Δεν υπάρχει φύση στις υποχρεώσεις, υπάρχει διάθεση, πείσμα, σεβασμός και υπευθυνότητα. Μαγειρεύεις γιατί το ταίρι σου είναι κουρασμένο και χρειάζεται λίγο ύπνο και φροντίδα, γιατί και εκείνο θα έκανε το ίδιο για σένα, γιατί μόλις ξυπνήσει ξέρεις πως θα προσφερθεί να σκουπίσει και να φροντίσει να πάει εκείνο αύριο να πληρώσει τους λογαριασμούς. Οι υποχρεώσεις δεν έχουν φύλο, ούτε χρώμα.
Φύλο έχουν οι άνθρωποι και χρώμα τα γούστα. Συζήτησε λοιπόν εξαρχής με το ταίρι σου, πριν συγκατοικήσεις, πως θέλεις να μαγειρεύεις γιατί βάζεις όλη σου τη δημιουργικότητα εκεί, πως σιχαίνεσαι να στρώνεις το κρεβάτι και να βάζεις σκούπα, πως δεν έχεις θέμα να πηγαίνεις εσύ σε τράπεζες και λογιστές όταν χρειάζεται, αλλά προτιμάς να μην κάνεις χωρίς παρέα τα ψώνια του μήνα. Πριν πάρετε την απόφαση να κάνετε οικογένεια, συζητήστε για τον τρόπο που θέλετε να μεγαλώσουν τα παιδιά σας. Ελέγξτε αν συμφωνείτε στο τι παιχνίδια θα χρησιμοποιούν και τι είδους κινούμενα σχέδια θα βλέπουν, αν θα γυρνάνε και τα δύο φύλα την ίδια ώρα σπίτι και αν θα έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντί σας. Δεν είναι αστεία αυτά, δε λύνονται στην πορεία, δεν είναι κάτι ανούσιο, τα παιδιά δεν είναι απλώς παιδιά, είναι μελλοντικοί ενήλικες. Είναι είτε η ελπίδα είτε η καταστροφή αυτού του τόπου. Συζητήστε για την διαπαιδαγώγηση και τη μόρφωσή τους, συζητήστε για τη δική σας παιδεία, διαβάστε έρευνες, άρθρα, βεβαιωθείτε ότι δε μεγαλώνετε προσωπικότητες που αύριο θα βγάλουν τέτοια χαρακτηριστικά, πως οι ίδιοι αποβάλλετε κάθε μέρα ό,τι εσωτερικευμένο όλοι κρύβουμε μέσα μας.
Να μην επιτρέψουμε σε κανένα παιχνίδι της κοινωνίας να κάνει κουμάντο στις σχέσεις και στην οικογένειά μας. Να αγαπάμε, να δουλεύουμε, να τηρούμε τις υποχρεώσεις μας με τον τρόπο που μας επιβάλλει η ψυχή μας και έχουμε συμφωνήσει με όποια ψυχή μας συντροφεύει. Να δίνουμε χρώμα σε όλες τις δήθεν μονόχρωμες ασχολίες και να ενθαρρύνουμε το άτομο απέναντί μας να δοκιμάσει όσα φοβάται κι ας άκουσε κάποτε πως «δεν του ταίριαζαν». Να προβάλλουμε τα ίδια πρότυπα σε όλα τα παιδιά και να διαπαιδαγωγούμαστε κάθε μέρα· ας μην είμαστε πια εκείνα τα αδιάπλαστα πλάσματα που άκουσαν κάποτε τις λάθος λέξεις. Η ψυχή πάντα μαθαίνει.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη