Λένε πως απ’ το βλέμμα ανακαλύπτεις τον άλλον, απ’ τον τρόπο που κινείται στον χώρο, απ’ τα ίχνη που αφήνει μέσα σου, καθώς διασχίζει τον δρόμο, καθώς μιλάει κι επιχειρηματολογεί. Έχουν γραφτεί τόσα εγχειρίδια για τη γλώσσα του σώματος, αφού πράγματι πρόκειται για ένα όπλο που αν γνωρίζεις να το αξιοποιείς σωστά, μπορείς εύκολα να καταλάβεις τις προθέσεις του άλλου, ένα τμήμα του χαρακτήρα του και πόσο ταιριάζει με τον δικό σου.
Σε κάθε επίπεδο, λοιπόν, οι σχέσεις μας διέπονται απ’ την αύρα του άλλου και φυσικά παίζουν καταλυτικό ρόλο εκείνα τα κοινωνικώς αποδεκτά χαρακτηριστικά, εκείνα για τα οποία δεν πρόκειται να σε κατακρίνει κανένας, γιατί είναι εκείνη η λεγόμενη αισθητική, που ακούμε πολύ συχνά στις μέρες μας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αισθητική είναι ένας γενικότερος τρόπος αξιολόγησης που αυθαίρετα αρπάζει ανθρώπινα χαρακτηριστικά με κριτήριο τη θετική αίσθηση που προκαλούν και τα κάνει δικά της. Μ’ αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουμε από μικρά παιδιά τι είναι καλό και τι κακό, τι σωστό και τι λάθος, τι όμορφο και τι άσχημο, κυρίως όμως με σκοπό να ενσωματωθούμε σ’ ένα ευρύ κοινωνικό πλαίσιο, να προσαρμοστούμε στους κανόνες του και να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά.
Μα έρχεται εκείνη η περίεργη στιγμή που ξεχνάμε από αισθητικές, από ενδεδειγμένους τρόπους και τακτικές, από καταστάσεις που μας φαίνονται στρωτές και καθορισμένες, κι έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε κάτι διαφορετικό. Κι επειδή η φυσική μεριμνά για τις σχέσεις που συνάπτουμε είτε φιλικά είτε ερωτικά, τα ετερώνυμα έλκονται κι εσένα σε ελκύει αυτό που αντικρίζεις, σου τραβάει την προσοχή κι αδυνατείς να το ξεχάσεις.
Ξέρεις απ’ την αρχή ότι αυτός ο άνθρωπος έχει να σου προσφέρει μια οπτική με την οποία δεν είχες έρθει ποτέ σ’ επαφή μέχρι πρότινος και γοητεύεσαι απ’ το διαφορετικό τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζει την καθημερινότητά του, απ’ τις μουσικές που τα αφτιά σου δεν είχαν ποτέ συλλάβει ως ενδιαφέρουσες, απ’ τα στενάκια όπου λατρεύει να περνάει, ενώ εσύ προτιμάς τους μεγάλους πολυσύχναστους δρόμους. Γοητεύεσαι, διότι όλος αυτός ο καταιγισμός νέων πληροφοριών θέτει τον εγκέφαλό σου σε διαρκή εγρήγορση ανατρέποντάς του όλα τα δεδομένα. Με λίγα λόγια, έρχονται τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι κι εμείς οι άνθρωποι λατρεύουμε, κατά βάθος, να βλέπουμε το είναι μας να ταρακουνιέται και ν’ αλλάζει παραστάσεις.
Κι έρχονται οι άνθρωποι κι ακολουθούν από πίσω οι νέες ιδέες και τα νέα φίλτρα που μπορεί να σου χαρίζουν διαφορετικές εμπειρίες και μια αλλιώτικη σκοπιά απέναντι σ’ όλα, όμως εσύ μπορείς ν’ ακολουθήσεις αυτό το μοτίβο σκέψεων και συμπεριφορών που είναι εκ διαμέτρου αντίθετο μ’ όσα είχες επιλέξει να σ’ ορίζουν τόσα χρόνια; Μπορείς, άραγε, να μείνεις πιστός σε μια καθημερινότητα που βολεύει τους άλλους, γιατί απλούστατα είναι δική τους, και να προσαρμοστείς στους νέους ρυθμούς; Κι αν, τελικά, η αισθητική είναι ένα εννοιολογικό κατασκεύασμα των ανθρώπων για να ξεχωρίζουν το όμορφο, στην περίπτωσή σου ποιος έχει μια ωραία ζωή και ποιος όχι;
Όλα δείχνουν ότι δεν μπορούμε να ‘μαστε απόλυτοι, διότι οι ζωές μας δεν είναι προγραμματισμένες για να προβάλλουν μόνο λευκά και μαύρα χρώματα στην ταινία που επιλέγουμε κάθε φορά να ζήσουμε. Αντιθέτως, είναι επιδεκτικές φωτεινών και φανταχτερών χρωμάτων και λένε «ναι» σε παρεκκλίσεις, πειραματιζόμενες με τους συνδυασμούς όλων των αποχρώσεων. Αν η δική σου αισθητική αντιπροσωπεύει το κόκκινο και των άλλων αντιπροσωπεύει το μπλε, δεν είναι ανάγκη ούτε εσύ να ψυχραθείς ούτε εκείνοι να θερμανθούν. Με βλέμματα αμοιβαία και λέξεις που πηγάζουν από μέσα σας και στοχεύουν στην ψυχή του άλλου για να την αγκαλιάσουν, κι όχι για να τη σφετεριστούν, μπορείτε να φτιάξετε ένα ωραιότατο μοβ.
Όταν φτάνεις στο σημείο να καταπιεστείς και να παραμελήσεις τον εαυτό σου για χάρη των άλλων, έχεις παραμελήσει και τα πινέλα που περιμένουν να τ’ αδράξεις, ώστε μαζί με τους ανθρώπους σου να δημιουργήσετε τον πιο ενδιαφέροντα κι αξιόλογο πίνακα ζωγραφικής, όπου καμιά αισθητική και κανένα επικριτικό σχόλιο δεν μπορεί να τον υποβαθμίσει. Διότι θα ‘χετε επικοινωνήσει σωστά τις σκέψεις σας και θα ‘χετε παρουσιάσει τον εαυτό σας με τρόπο τέτοιο που να μη λείπουν οι πινελιές του ενός ή του άλλου απ’ τον καμβά.
Το παν είναι να μπορείς μέσα από διαφορετικές απόψεις κι ιδέες, όχι να πωρώνεσαι σ’ αυτές και να ξεχνάς εσένα, ούτε και να ‘σαι αμετάκλητος σ’ όσα πρεσβεύεις, αλλά να δίνεις στον εαυτό σου τον απαραίτητο χώρο και χρόνο για να καθορίσει τα δικά του όρια και τον πυρήνα σου που σε κάνει ξεχωριστό. Κι έχοντας αυτά ως βάση, να στολίσεις τον κόσμο σου με ‘κείνο το διαφορετικό, το λίγο πιο έξω απ’ τα νερά σου, εκείνο που θα σε κάνει να επιστρέφεις στο κρεβάτι σου πιο διαφορετικός, πιο νικητής από χθες.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη