Μεγαλώνοντας μάθαμε πως οι χαρακτήρες του ανθρώπινου είδους χωρίζονται σε δύο κατηγορίες με βάση την κοινωνικότητα: τους εξωστρεφείς και τους εσωστρεφείς. Δηλαδή, αυτούς που είναι κλεισμένοι στον εαυτό τους και δεν έχουν και πολλή όρεξη για νέες γνωριμίες κι αυτούς που είναι το άκρως αντίθετο, τέρμα κοινωνικοί και με διαρκή διάθεση για νέα επικοινωνιακά ανοίγματα. Πρόσφατα όμως έχει καταρριφθεί αυτός ο διαχωρισμός με διάφορες έρευνες πάνω στη συμπεριφορά του ανθρώπου, εισχωρώντας και σε πιο λεπτές αποχρώσεις. Οι κατηγορίες, λοιπόν, είναι πλέον τρεις: Εξωστρεφείς, εσωστρεφείς και λιγάκι κι από τα δύο, ή αλλιώς ambiverts.
Συγκεκριμένα, αυτός ο όρος είναι ακριβώς στη μέση. Για παράδειγμα, αν κάνουμε εικόνα ένα διάγραμμα, με 2 νοητές γραμμές συμπεριφοράς όπου χ=κοινωνικότητα και ψ=μυστικοπάθεια δημιουργώντας μια γωνία, οι z=διφορούμενοι είναι η διχοτόμος της. Πολύ απλά γιατί φέρουν χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά τους κι από τις δύο κατηγορίες και τα αναδεικνύουν αναλόγως της περίστασης. Επιλέγουν αν αξίζει τον χρόνο και τον κόπο τους η συνθήκη και διαλέγουν πλευρά. Δηλαδή, όταν ένα θέμα συζήτησης τούς ενδιαφέρει και θέλουν να τοποθετηθούν, μπορούν με άνεση να γίνουν το επίκεντρο της προσοχής και θα βγει στην επιφάνεια ο εξωστρεφής χαρακτήρας τους. Αν από την άλλη όμως, τίθεται θέμα του ποιος θα αναλάβει να κάνει εκπαίδευση τον καινούριο στη δουλειά και να του μάθει τα κατατόπια -κι είναι παρόντες- θα ενεργοποιηθεί ο εσωστρεφής χαρακτήρας. Τίποτα, βέβαια, δε γίνεται επιτηδευμένα, όλα αυτά είναι ενέργειες ακούσιες που γίνονται με βάση το ένστικτο.
Πρώτα και κυριότερα στοιχεία των ambiverts, είναι η έντονη παρατηρητικότητα κι η σαφής οριοθέτηση. Υπάρχουν όρια στην κοινωνικότητα, πώς λέμε «πέθαναν οι μπαταρίες μου», αυτό. Μετά από κάποιες ώρες χρειάζονται απομόνωση κι επαναφόρτιση. Όταν πρόκειται για quality alone time, τον απολαμβάνουν όπως όλοι μας, αλλά πρέπει να έπεται μιας έντονης κοινωνικής τους στιγμής. Έπειτα, επειδή έχουν εξαιρετική ενσυναίσθηση και μπορούν να διαχειριστούν κάθε κατάσταση, είναι καταπληκτικοί στις πωλήσεις/μάρκετινγκ, στις διαπραγματεύσεις και θα μπορούσαν να είναι πολύ καλοί ψυχολόγοι ή θεραπευτές. Επιγραμματικά, τους αρέσει πάρα πολύ να ακούν και να ακούγονται, χτίζουν εμπιστοσύνη με τους ανθρώπους γύρω τους, είναι χαμαιλέοντες, τα πάνε καλά με όλους κι είναι αρκετά ψύχραιμοι όπως κι ηγετικοί χαρακτήρες.
Έπρεπε εδώ και χρόνια να συμβεί αυτή η διαφοροποίηση στους χαρακτηρισμούς των ατόμων, εδώ που τα λέμε, μιας κι ακούγονται οι παραπάνω αμφίβιοι χαρακτήρες, πιο κοντά στον μέσο όρο. Βάσει κοινής λογικής, δε γίνεται τόσα εκατομμύρια κόσμος να διαχωρίζεται σε δύο μόνο φάσματα χαρακτηρισμού προσωπικότητας με βάση το πόσο κοινωνικοί είναι, λες κι αυτό είναι πάγιο. Μάλιστα η ικανότητα να μεταπηδάς από τη μία κατάσταση στην άλλη ίσως να είναι κι ένα προσόν αφού σημαίνει ότι μπορείς ανετότατα να συνεργαστείς και ν’ αντέξεις όποιον χαρακτήρα ανθρώπου έχεις απέναντί σου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην τρώνε τις μπαταρίες σου άνθρωποι που δε θα ταίριαζες, ή να νιώθεις εξαντλημένος μετά από μια απλή μέρα κοινωνικοποίησης. Γιατί όπως είπαμε- χαμαιλέοντας!
Σίγουρα, το μεγαλύτερο ποσοστό τον ανθρώπων εκεί έξω είναι ambiverts που απλώς δεν το ξέρουν, δεν το έχουν καταλάβει ή δεν έχουν ψάξει τον όρο. Εννοείται, πως αγαπάμε τους εξωστρεφείς και τους εσωστρεφείς, έχουμε φίλους, γονείς, συναδέλφους. Κι όλοι ξέρουμε πώς είναι όταν αυτά τα άτομα συνυπάρχουν σε μια παρέα· εξουθενωτικό θα έλεγε κανείς, με τον εξωστρεφή να έχει πάρει τη σκυτάλη της συζήτησης και να τρέχει κατοστάρι και τον εσωστρεφή να κάθεται στη γωνίτσα του και να παρακολουθεί με απόλυτη συγκέντρωση. Σαφώς τους χρειαζόμαστε όλους! Άλλωστε γι’ αυτό γίνονται κι αυτές οι έρευνες, όχι για να μας διαφοροποιήσουν μεταξύ μας, αλλά για να μπορούν να εξηγήσουν τις αποχρώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης και σκέψης και να αποκωδικοποιήσουν κάπως αυτό το εκπληκτικό κι ανεξήγητο όργανο που ονομάζουμε εγκέφαλο. Μήπως, τελικά, να περιμένουμε και 4η κατηγορία;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου