Ο Σωκράτης πρόσδιδε σημασία στο «γνώθι σ’ αυτόν» ως μια σπουδαία αξία που αξίζει να επιδιώξει κανείς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Σε αντίθεση, υπάρχει μια αντίληψη που θεωρεί την αυτογνωσία ως κάτι αυτονόητο, ενώ κάποιοι μπορεί να αντιδρούν με σαρκαστικό τρόπο λέγοντας: «Σιγά μην ασχοληθώ να μάθω τον εαυτό μου!» Παρ’ όλα αυτά, η αλήθεια είναι πολύ πιο περίπλοκη απ’ ότι πολλοί φαντάζονται.
Στ’ αλήθεια πόσες φορές ψελλίζεις στους άλλους ότι γνωρίζεις τον εαυτό σου καλύτερα απ’ τον καθένα και τον εμπιστεύεσαι σαν ένα καλό φίλο και ξέρεις καλύτερα απ’ τον καθένα τα ζόρια σου; Αν συμπεριέλαβες και τον εαυτό σου στην απάντηση είναι απόλυτα κατανοητό όμως να ξέρεις ότι η αυτογνωσία δεν έρχεται μέσα σε μια μέρα απ’ το πουθενά. Χρειάζεται αρκετός χρόνος για να δουλέψεις το μέσα σου και να βρεις όσα κομμάτια συμπληρώνουν το παζλ. Όσο εσύ αναλώνεσαι σε σκέψεις άλλων, σε συναισθήματα και σε απόψεις που έχουν οι άλλοι για εσένα, ο εαυτός σου γνωρίζει ήδη τις ανάγκες σου. Βοηθάει να θέσεις στόχους και να προτεραιοποιήσεις καταστάσεις που θα σε οδηγήσουν σε άγνωστα μονοπάτια και πίστεψέ με μόνο καλό θα σού κάνουν.
Πώς όμως μέσα από την αυτογνωσία εξελίσσεται και μια σχέση;
Σταμάτα να βάζεις συνεχώς τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές σου
Θεωρείς σημαντικότερη τη σχέση με τους φίλους σου, τους γονείς ή τους συναδέλφους και μοχθείς να προσπαθείς για όλα. Κι αυτό δεν είναι κακό, είναι θεμιτό να θέλεις να έχεις μια ισορροπία στη ζωή σου, αλλά γιατί να παραμελείς τη σύνδεση που θα μπορούσες να έχεις σε καθημερινή βάση με τον εαυτό σου; Αποφεύγεις να βάλεις απέναντι έναν καθρέπτη της προσωπικότητάς σου και να μιλήσετε ειλικρινά. Μη βιάζεσαι, δεν εννοώ να φέρεσαι εγωιστικά, αλλά και να μην υποχωρείς στις βασικές σου ανάγκες για να βλέπεις στον ορίζοντα τους στόχους που θέλεις να κατακτήσεις. Κι όμως, αυτό είναι το κλειδί που θα σε πάει στην επόμενη πίστα. Πολλές φορές βλέπεις το ποτήρι μισοάδειο γιατί φοβάσαι να το δεις γεμάτο. Ρίξε μερικές σταγόνες σκέψης για να το γεμίσεις καθημερινά και σε λίγο χρονικό διάστημα θα πάρεις ένα πολύτιμο μάθημα που πίστεψέ με όλοι χρειαζόμαστε. Θα βλέπεις και την άλλη όψη του νομίσματος και θα μπαίνεις πιο εύκολα στα παπούτσια του άλλου. Αν κριθεί αναγκαίο, πάρε αποστάσεις από το περιβάλλον σου για να διαχειριστείς αυτή την κατάσταση.
Ν’ αναγνωρίζεις τα αδύνατα σημεία σου, χωρίς να αγνοείς τα δυνατά
Η αυτογνωσία ξεκινάει απ’ το πώς αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες καθημερινά και ποια θεμέλια βάζεις στην πυραμίδα που πολλές φορές χτίζεις στο μυαλό σου. Αντιμετωπίζεις τα αδύνατα σημεία σου σαν Ερινύες που σε πνίγουν ή τα βλέπεις ως μια ευκαιρία για να τα βελτιώσεις προκειμένου να πετύχεις αυτό που θες; Όσον αφορά τις σχέσεις, αν βρίσκεσαι σε μία που θέλεις να κρατήσει και να είναι ποιοτική, είναι σημαντικό να δώσεις χρόνο στον άλλον να ξεδιπλώσει όλα αυτά που θέλει να σού προσφέρει μέσα σ’ αυτή τη σχέση. Ισχύει εδώ όμως το τετριμμένο ότι για να το κάνεις με τους άλλους πρέπει πρώτα να το ‘χεις κάνει για σένα.
Να έχεις ξεκάθαρα θέλω από την αρχή χωρίς ταυτόχρονα να ‘χεις τοίχους
Τα θέλω σου να είναι ξεκάθαρα από την αρχή για να δώσεις στον εαυτό σου την ώθηση που χρειάζεται. Από εκεί και πέρα όμως να ‘σαι open στην πιθανότητα να εκπλαγείς, να σε καλλιεργήσεις και να ανοιχτείς στο διαφορετικό. Να διαβάζεις βιβλία αυτοβελτίωσης, να διακρίνεις καταστάσεις «out of the box» και να προσπαθείς να μη βλέπεις μόνο τα λάθη των άλλων, αλλά και τα δικά σου. Έτσι δεν κάνεις άλλωστε και με το περιβάλλον γύρω σου; Πάρε για παράδειγμα τον άνθρωπο που θα γνωρίσεις απ’ το πουθενά κι αφού του δώσεις χρόνο να τον μάθεις δε θα ενδιαφερθείς για τα θέλω του; Δε θα ασχοληθείς να βρεις τα κουμπιά του, το κοινό σημείο συνάντησης και επικοινωνίας; Δε θα κάνεις υποχωρήσεις για εκείν@; Κι όταν κάνει λάθη στα θέλω του δε θα τ@ εξηγήσεις με όμορφο τρόπο τι σε ενόχλησε; Το ίδιο συμβαίνει και στα δικά μας θέλω, κι όπως θες να ευχαριστήσεις το ταίρι σου μ’ όλες αυτές τις κινήσεις έτσι οφείλεις να φερθείς και σ’ εσένα.
Να μην υποτιμάς τον εαυτό σου
Κάθε πρωί αφιέρωσε δέκα λεπτά για να συνομιλήσεις νοητά με τον εαυτό σου. Θα ξαφνιαστείς με το πόσα πράγματα θα μάθεις για σένα. Απλές ερωτήσεις όπως “Πώς θέλω να γεμίσω τη μέρα μου;”, “Ποιους ανθρώπους θα χαιρόμουν να δω;”, “Τι έχω καιρό να κάνω και μου ‘λειψε;”, μπορεί να σου δώσουν απαντήσεις που ούτε που φαντάζεσαι.
Η εξέλιξη μέσα σε μια σχέση, έρχεται μέσα από την αυτογνωσία.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος