Πόσο πόνο μπορεί να κρύβει ένα χαμόγελο

Το χαμόγελο είναι ένα καθημερινό φαινόμενο. Οι άνθρωποι χαμογελάμε. Σμίγουμε τα χειλάκια και φωτίζουμε το σύμπαν. Είναι ωραίο να βλέπεις ανθρώπους να το κάνουν αυτό. Εξάλλου, είναι μεταδοτικό.

Πόσα και πόσα σημαίνει ένα χαμόγελο. Πόσα υποδηλώνει, πόσα έρχεται να μας πει. Αμέτρητα. Μας δείχνει χαρά, έρωτα, αμηχανία ενίοτε. Φανερώνει θαυμασμό, κακία, σιγουριά. Δε φτάνει ένα χαμόγελο για να κρίνουμε. Είναι ο συνδυασμός. Τα μάτια και το σώμα μπορούν να μαρτυρήσουν την ταυτότητα και το ποιόν του.

Κάποτε όμως το χαμόγελο παίρνει τη μορφή μάσκας. Μιας μάσκας που υιοθετούμε για να αποκρύψουμε τον πόνο, την αγανάκτηση, τη μιζέρια. Για να προλάβουμε το δάκρυ. Για να αμυνθούμε. Για να μη λυγίσουμε. Για να μοιάζουμε άθραυστοι ενώ δεν είμαστε στ’ αλήθεια.

Βλέπεις κάποτε ανθρώπους οι οποίοι έχασαν τα πάντα κι όμως χαμογελούν. Άτομα που ζουν κι υπομένουν πολλά, που ξέρεις ότι πονούν μα χαμογελούν. Και δεν είναι πάντοτε προφανές ούτε ορατό στους πολλούς. Είναι η εικονική πραγματικότητα. Και λες πού τη βρίσκουν τη δύναμη. Γιατί χρειάζεται δύναμη. Είναι δύναμη.

Αυτοί, οι ίδιοι άνθρωποι, μας διδάσκουν πολλά. Πρώτα απ’ όλα την αισιοδοξία. Μας δείχνουν πως η μιζέρια και το κλάμα δεν είναι λύση στα προβλήματα. Προφανώς και χρειάζονται. Αν δεν κλαίγαμε θα ήμασταν αναίσθητοι, δε θα ξεσπούσαμε, θα φυλάγαμε όγκο συναισθημάτων φυλακισμένο. Μα το χαμόγελο είναι το επόμενο βήμα. Η επόμενη μέρα. Η πρώτη ηλιαχτίδα που θα μπει απ’ το παράθυρό σου.

Επιμονή. Άλλο ένα δίδαγμα. Όποιος χαμογελά επιμένει στη ζωή. Δεν τα παρατά, δεν παραιτείται, δεν τα βάζει κάτω. Θα παλέψει, θα πνίξει τη μιζέρια, θα κερδίσει. Γιατί δεν έμεινε στο πάτωμα να κλαψουρίζει και δεν κουλουριάστηκε στα σεντόνια του. Σηκώθηκε, στάθηκε στα πόδια του και προχώρησε.

Συμφωνούμε, ότι όταν πονάμε ή όταν θεωρούμε άστοχα κι υπερβολικά σκεπτόμενοι πως ήρθε το τέλος του κόσμου, το χαμόγελο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ίσως κάποιος να θεωρεί ότι θα υποκρίνεται κανείς. Θα μας πλάσαρε ένα χαμόγελο γιατί αρνιόταν να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κατάματα.

Όχι, δεν είναι έτσι. Ίσως το χαμόγελο να είναι όντως μάσκα. Να το φοράμε το πρωί και να βγαίνουμε έξω. Να το κρεμάμε μαζί με το παλτό μας το βράδυ και να πηγαίνουμε για ύπνο. Θέλει μαγκιά όμως. Να το θυμάσαι.
Γιατί ενώ αυτός πονά –κι ίσως πονά για πολύ σοβαρά ζητήματα– βγαίνει απ’ το σπίτι του και ρίχνεται στη μάχη. Στη μάχη της καθημερινότητας, στην αναζήτηση της ελπίδας. Και δίνει σε μας τους ανυποψίαστους μια εικόνα πανέμορφη με κρυμμένα μηνύματα.

Θα πολεμήσουμε γιατί κι αυτός πολεμά. Θα καταλάβουμε πως τα προβλήματά μας ίσως να μην είναι και τόσο σπουδαία τελικά που να αξίζει να μας τραβάνε πίσω. Θα έχουμε απέναντί μας έναν άνθρωπο ευχάριστο κι όχι βουτηγμένο στη σαπίλα.

Μας δίδαξε ήδη πολλά. Μα το σημαντικότερο είναι πως μας έμαθε το τρίπτυχο. «Ζω, επιμένω και χαμογελώ». Η ζωή είναι τόσο μικρή για να τη σπαταλάμε, για να την αναλώνουμε, για να την ξοδεύουμε, για να την πουλάμε όσο όσο. Η ζωή είναι εδώ κι είναι για μας. Κι εμείς της χαμογελάμε.

Η μάσκα θα φθαρεί κάποια στιγμή. Δε θα υπάρχει για πάντα. Δεν πρέπει να υπάρχει για πάντα. Θα αντικατασταθεί απ’ τα χαμόγελα τα αυθεντικά και τα πηγαία. Τα δικά μας, αυτά που όντως θα φωτίσουν το σύμπαν. Με το φως που πηγάζει από μέσα μας. Με το φως της ψυχής μας.

Για να γίνει αυτό, όμως, πρέπει να βγούμε απ’ τα καβούκια μας. Να ξεπεράσουμε τους φόβους μας έστω και με τη βοήθεια της μάσκας. Η απραξία δε θα σε οδηγήσει εκεί που θες να πας. Μόνο η αγωνιστικότητα, μοναχά η θέληση.
Έλα, μην αργείς, μη διστάζεις. Φόρεσε το πιο λαμπρό χαμόγελο σου και καθοδήγησε τον εαυτό σου. Το αξίζεις. Θα τα καταφέρεις. Θα κερδίσεις. Επίμεινε.