«Χώρισέ τον, τότε!»
Στη φωνή της διπλανής μου στο καφέ του κέντρου καθώς απευθυνόταν στη φιλενάδα της και μικρό παιδί θα μπορούσε να διακρίνει την απόγνωση. Φίλη-φίλη καρυοφύλλι, αλλά δυο ώρες την πιλάτευε η άλλη κι όλο αντιρρήσεις έφερνε στις λογικότατες συμβουλές της. Μόνιμη επωδός της, αντίλογος ένας και χιλιοειπωμένος: «δε θέλω να μείνω μόνη».
Όλοι μας, λίγο πολύ, έχουμε γίνει μάρτυρες τέτοιων συζητήσεων. Άλλοι ως εξομολογητές και σχεδόν οσιομάρτυρες κι άλλοι απ’ έξω από το χορό να μαθαίνουμε τα μαντάτα τρίτων.
Μοναξιά.
Πολυτραγουδισμένη ανά τους αιώνες, με τους περισσότερους στίχους να μιλούν για βάσανο, να βάζουν σε θρόνο το φόβο της, και να νομίζει ο μουσικόφιλος πως μεγαλύτερο κακό δε θα τον βρει.
Από τη «μοναξιά μου όλα» μέχρι εκείνη που «στήνει παγίδες και πληγώνει», γι’ αυτό και η απελπισμένη, μελωδική φωνή εξυμνεί τη συντροφικότητα παλεύοντας να πείσει πως «όποια κι αν είναι η δύναμή της, θέλει έναν άνθρωπο μαζί της», η έννοια της μοναξιάς έχει αναχθεί στο απόλυτο επιχείρημα των δειλών.
Για να εξηγούμαστε και να μην παρεξηγούμαστε. Το δίλημμα «μοναξιά ή κακή σχέση» είναι ανύπαρκτο. Ούτε καν ψευτοδίλημμα δε θα το χαρακτηρίσω. Δεν υπάρχει, ρε παιδί μου, πώς να το πω αλλιώς;
Παραμύθι είναι κι όχι από εκείνα τα όμορφα με τις πριγκιποπούλες και το χάπι εντ.
Δύσκολες οι σχέσεις των ανθρώπων. Τα ετερώνυμα, συνήθως, έλκονται, οπότε και το «κακό» από εκεί ξεκινάει. Δύο εκ διαμέτρου διαφορετικοί άνθρωποι συναντιούνται, ερωτεύονται και καλούνται να συμβιώσουν αποδεχόμενοι, μετά τα πρώτα μέλια, ο ένας τα στραβά και τα ανάποδα του άλλου. Ο καιρός περνά, κάποιες από εκείνες τις σχέσεις δεν αντέχουν γιατί οι άνθρωποι δεν αγαπήθηκαν ποτέ τους απόλυτα, και οι πρωταγωνιστές μας πάνε παρακάτω.
Όμως, υπάρχουν και οι άλλες σχέσεις. Εκείνες που δεν «πουλάνε» γιατί όλοι για χτυποκάρδια και πεταλούδες στο στομάχι θέλουν να διαβάζουν και δεν συγκινούνται από τα 20 και 30 χρόνια μαζί. Σ’ αυτές τις τελευταίες, οι συγκρούσεις πάνε κι έρχονται. Υπάρχουν διαστήματα χαράς και ξεγνοιασιάς, υπάρχουν και μήνες ολόκληροι με γκρίνιες και καβγάδες. Κι όμως, σ’ αυτές τις σχέσεις, πίστεψέ με, κανείς δε σκέφτεται τη μοναξιά που θα ακολουθήσει αν τα βροντήξει όλα και φύγει. Δε μπαίνει στο ζύγι η μοναξιά κι ας έχουν μάθει μια ζωή σχεδόν στη συντροφικότητα.
Σε σχέσεις με τα πάνω και τα κάτω τους μένουν όσοι αγαπούν πραγματικά. Κι όταν αρχίσουν να τη σκέφτονται τη φυγή, βρίσκουν χίλιες δυο δικαιολογίες για να μην το κάνουν. Αιτιολογία, όμως, είναι πάντοτε μία. Η αγάπη κι όχι ο φόβος.
Κι έπειτα, υπάρχουν κι εκείνοι που βγαίνουν σεργιάνι, κυριολεκτικά και μεταφορικά, γιατί είναι μόνοι, λένε και θέλουν μια σχέση. Αυτοί είναι και τα μεγαλύτερα θύματα. Οι συμβιβασμένοι πριν καν αναγκαστούν να συμβιβαστούν.
Τον έρωτα δεν τον αποζητάς. Έρχεται μονάχος του μια ωραία πρωία ή έστω ένα βράδυ, σε κοιτάζει από το διπλανό τραπέζι ή από το απέναντι έδρανο στο αμφιθέατρο και πέφτεις αμαχητί.
Όπως μια εξωτική γεύση που δε δοκίμασες ποτέ μέχρι χθες, έτσι κι ο έρωτας. Μέχρι να σου χτυπήσει την πόρτα δεν ξέρεις τι χάνεις. Οπότε τι μοναξιές μου τσαμπουνάς; Πώς γίνεται να νιώθεις μόνος χωρίς να έχεις βρει το άλλο σου μισό και να το έχεις χάσει; Μοναξιά σκέτη, έτσι από μόνη της δε γίνεται.
Κι έπειτα, γιατί το κενό σου πρέπει να το καλύψει ένας ερωτικός σύντροφος και τον ψάχνεις με το τουφέκι, που λένε, κι όχι οι άλλοι δικοί σου άνθρωποι που ήδη έχεις; Γιατί να διατυμπανίζεις πως είσαι μόνη όταν έχεις γύρω σου τόσους ανθρώπους να σ’ αγαπούν και να σου χαρίζουν άπλετα χρόνο και χαμόγελα;
Άλλωστε, σκέφτηκες ποτέ εσύ που έφερες την κολλητή σου στα όρια της απόγνωσης, πως με το να επικαλείσαι τη μοναξιά γιατί φοβάσαι μη χαλάσει η ζαχαρένια σου και δεν έχεις πια παιδί για τα θελήματα, πως προσβάλλεις τους πραγματικά μόνους; Εκείνους που δε διαθέτουν ούτε μια φίλη να ακούσει καημούς πραγματικούς και δύσκολους;
Μη σου φανούν απόλυτα και κυνικά όλα αυτά. Αν μπεις στον κόπο να τα σκεφτείς, θα καταλάβεις. Ούτε ως ψευτοδικαιολογία δεν μπορείς να χρησιμοποιείς το «δε θέλω να μείνω μόνη» όταν πλέον στερεύει η αγάπη σου, ούτε ως επιχείρημα για να κάνεις καστ στους ενδιαφερόμενους απλώς για να περνάς την ώρα σου.
Μόνος θα είσαι και στην πρώτη περίπτωση, της τελματωμένης σχέσης, μόνος και στη δεύτερη, του «άντρα θέλω, τώρα τον θέλω».
Τη μοναξιά τη φτιάχνεις μόνος και μόνος σου τη διώχνεις από τα κατάβαθα του μυαλού και της ψυχής σου. Άλλωστε εκεί βρίσκεται φωλιασμένη. Μέσα βαθιά κι όχι έξω, όπως νομίζεις.
Συντάκτης: Δήμητρα Τσαμποδήμου
