Friends with benefits, no strings attached ή ελληνιστί «φίλοι με προνόμια». Το έχεις ακούσει, το έχεις βιώσει, ίσως να έχεις συμπαρασταθεί σε φίλο που έμπλεξε αλλά το μετάνιωσε, ή το έχεις στο μυαλό σου κάπως μπερδεμένο κι αόριστο.
Αρχικά ας κάνουμε λίγο πιο ξεκάθαρο το τοπίο διευκρινίζοντας πως άλλο είναι η ελεύθερη σχέση κι άλλο το ελεύθερο σεξ. Στο πρώτο, έχεις (ημι)μόνιμο παρτενέρ ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο ερωτικός σύντροφος αλλάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, οι ελεύθερες σχέσεις υπακούν σε κανόνες κι όρια που θέτουν κι οι δύο πλευρές ενώ δε λείπει κι ο συναισθηματισμός.
Είναι μια συνειδητή επιλογή και μια τίμια συμφωνία. Δεν μπαίνεις στη διαδικασία της ελεύθερης σχέσης για να πειραματιστείς μέχρι την επόμενη σταθερή σου σχέση ούτε παιδεύεις ή κοροϊδεύεις τον άλλο, αφού στην πραγματικότητα το ίδιο αποζητά κι εκείνος.
Οι κανόνες διασφαλίζουν το μικρόκοσμο (ψυχικό και συναισθηματικό) και των δυο πλευρών, τα όριά τους και τις επιθυμίες τους, βάζοντας φρένο στην καταπίεση ή την καταπάτηση των ορίων της μια πλευράς. Δεν μπαίνεις στη διαδικασία της ανάκρισης ούτε έχεις απαιτήσεις απ’ τον άλλο πέραν αυτών που έχετε συμφωνήσει.
Για παράδειγμα, δεν μπορείς να γκρινιάζεις όταν δε σηκώνει το τηλέφωνο ή όταν δεν ξέρεις πού είναι και τι κάνει. Αυτό μπαίνει στα χωράφια της σχέσης. Επομένως, πρώτος κανόνας είναι η απουσία ελέγχου και ζήλιας ή μάλλον καλύτερα η έκφρασή της, γιατί αν ο άλλος βράζει στο ζουμί του δεν μπορείς ούτε να το ελέγξεις ούτε να το απαγορεύσεις.
Μέρος αυτής της άτυπης συμφωνίας είναι κι η διακριτικότητα κι η ιδιωτικότητα σε ό,τι αφορά τις άλλες ερωτικές σας εμπειρίες και περιπτύξεις. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ξέρεις τι και με ποιον κάνει στο κρεβάτι του όταν δεν είσαι εσύ εκεί. Λεπτομέρειες που ενδέχεται να σας φέρουν σε άβολη θέση παραλείπονται.
Εξάλλου και στην επαφή σας με τρίτους υπάρχει ένα όριο. Προφανώς και δε μιλάμε για μονογαμία, αλλά όχι και για καθημερινή αλλαγή συντρόφων. Και σίγουρα δεν μπλέκετε με φίλους. Κατά κάποιον τρόπο είστε μια σταθερά, ένα λιμάνι. Εξερευνάτε νέους προορισμούς κι ανακαλύπτετε νέα λιμάνια, όμως πάντα επιστρέφετε στη βάση σας. Μπορεί να μην έχετε αυτό που ονομάζουμε τυπικό δεσμό, έχετε όμως μια σχέση που ναι μεν στηρίζεται στο σεξουαλικό κυρίως κομμάτι, εμπεριέχει όμως αρκετές δόσεις ενδιαφέροντος.
Σημαντικός κανόνας είναι η ειλικρίνεια. Καμία σχέση δεν μπορεί να ισορροπήσει αλλιώς. Να έχεις τα κότσια να θέτεις όρια και σθένος να τα τηρείς και γιατί όχι, να φεύγεις όταν η άλλη πλευρά δεν τα σέβεται. Αν βαρεθείς, οφείλεις να πράξεις αναλόγως. Να είσαι έντιμος απέναντι στον άνθρωπο που επέλεξες να αρχίσεις έστω και μια ελεύθερη σχέση. Δε γίνεται να έχεις ταυτόχρονα δυο ή τρεις ελεύθερες σχέσεις. Μοιράζεσαι μαζί του ανησυχίες και σκέψεις σου. Εκ των πραγμάτων δεν μπορείς να το κάνεις αυτό ταυτόχρονα με πολλούς. Όχι τουλάχιστον εν αγνοία του.
Επιλέγεις μερική δέσμευση με ελευθερία στο σεξουαλικό κομμάτι είτε γιατί δεν μπορείς να παραμείνεις πιστός και μονογαμικός και προτιμάς να είσαι ξεκάθαρος απέναντι στον άλλο, είτε λόγω πιεσμένου χρόνου, είτε γιατί δεν είσαι έτοιμος για κάτι πιο σταθερό, αλλά δε θες να χάσεις αυτόν τον άνθρωπο απ’ τη ζωή σου -οι λόγοι ποικίλουν. Κανείς δε θα κρίνει τις επιλογές σου αρκεί να είσαι ξεκάθαρος και σίγουρος για αυτά που ζητάς. Ηθικά να είσαι εντάξει απέναντί του και το ίδιο να απαιτείς κι εσύ.
Κλείνοντας, απαράβατος κι ίσως ο πιο σημαντικός κανόνας είναι η προφύλαξη. Εκ των προτέρων γνωρίζετε κι οι δυο πως δε θα είστε η Πηνελόπη που περιμένει καρτερικά τον Οδυσσέα. Με άλλα λόγια, η ερωτική σας ζωή ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα εναλλάσσει εραστές. Οφείλεις ούτως ή άλλως να προφυλάσσεις τον εαυτό σου, απλά ένα παραπάνω τώρα. Χωρίς προφυλακτικό παίζετε με τις πιθανότητες για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ή ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα κι η ζωή δεν είναι μαθηματικά.
Δική σου απόφαση να μπεις σε μια ελεύθερη σχέση και δική σου ευθύνη να θέσεις τους δικούς σου κανόνες εξ αρχής.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη