Δυο φίλτρα και λίγο photoshop δε σε κάνουν φωτογράφο

Οι φωτογραφίες είναι μικρές, σημαντικές στιγμές, απαθανατισμένες από τον φωτογραφικό φακό, οι οποίες μας θυμίζουν με μια ματιά που θα τους ρίξουμε τα συναισθήματα που νιώσαμε την τότε στιγμή που βγήκε η φωτογραφία και μας πλημμυρίζει ανάλογα άγχος, νοσταλγία, λύπη, νεύρα ή ευτυχία.

Σε όλους μας αρέσει να βγάζουμε φωτογραφίες για να έχουμε να θυμόμαστε κι όταν είναι μια σημαντική για εμάς στιγμή το πρώτο που θα σκεφτούμε είναι να τραβήξουμε μια φωτογραφία. Με βάση τη βιβλιογραφία που μας είναι γνωστή η φωτογραφία είναι μια μορφή τέχνης που εφευρέθηκε γύρω στο 1830 μα αναγνωρίστηκε κοινωνικά δέκα χρόνια αργότερα.

Από τότε που οι φωτογραφίες ήταν μόνο ασπρόμαυρες κι αρκετά θολές ή κακής ποιότητας, από τότε που υπήρχαν τα φιλμ και το σκοτεινό δωμάτιο στο οποίο οι καλλιτέχνες εμφάνιζαν τις φωτογραφίες τους και οι φωτογραφικές μηχανές ήταν τόσο βαριές που δεν μπορούσες να τις μετακινήσεις μερικές φορές. Φωτογραφία λοιπόν. Μια λέξη με μεγάλη ιστορία πίσω της. Κάπου ανάμεσα στον 18ο αιώνα και στον 19ο υπήρξαν σπουδαίοι φωτογράφοι όπως ο Άνσελ Άνταμς, ο Μπιλ Μπραντ, ο Γκάρι Γουίνογκραντ, ο Γιουτζίν Σμιθ ή  οι πιο πρόσφατοι στη δική μας χώρα όπως ο Κώστας Μπαλάφας, ο Νίκος Ζωγράφος ή η Τατιάνα Καραπαναγιώτη.

Αυτοί οι άνθρωποι μαζί με άλλους μας υπενθυμίζουν με τις φωτογραφίες τους πως δεν μπορείς να γίνεις καλλιτέχνης από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε χρησιμοποιώντας αποκλειστικά την τεχνολογία. Μπορεί σήμερα να είναι σπουδαίο που έχουμε εξελιχτεί τόσο πολύ σε αρκετά επίπεδα αλλά το θέμα με τα φίλτρα ή τα εφέ που χρησιμοποιούν αρκετοί για να διορθώσουν η να φτιάξουν τις φωτογραφίες που βγάζουν από το κινητό τους χωρίς να γνωρίζουν καν τι είναι ο φακός ή την ιστορία πίσω από τη φωτογραφία δείχνει πως έχουμε παρεξηγήσει λίγο τη φύση των πραγμάτων. Δεν είναι κακό που μας αρέσει να βγάζουμε φωτογραφίες και να τις επεξεργαζόμαστε, αντίθετα είναι όμορφο. Μα να προσέξουμε την έννοια και τη σημασία του να διατηρηθεί η τέχνη αυτή με τις αξίες και τη σπουδαιότητα που τη συνοδεύουν.

Καθώς αλλάζουν οι εποχές, αλλάζουμε κι εμείς οι άνθρωποι, αλλάζουν οι μηχανές και η αξία της τέχνης χάνεται και σβήνει σιγά-σιγά.Σε μια χρονική περίοδο λοιπόν που βγάζεις μια φωτογραφία από το νέας τεχνολογίας smartphone σου ή από το καινούριο μοντέλο του iphone σου και μετά προσθέτεις έτσι καμιά δεκαριά φίλτρα από τις διάφορες εφαρμογές που έχεις κατεβάσει ή από το Instagram χάνεται κάθε αξία της φωτογραφίας που τράβηξες. Ποια η διαφορά του ανθρώπου που έχει κοπιάσει, έχει σπουδάσει, έχει διαβάσει για την φωτογραφία και λέγεται καλλιτέχνης από εσένα; Θα σου πω ποια. Εκείνος μελετάει το φως, ψάχνει τη γωνία, μπορεί να δημιουργήσει το φίλτρο που εσύ πάτησες κι έβαλες χρησιμοποιώντας το φυσικό περιβάλλον γύρω του, σε αδυνατίζει ή σε ψηλώνει όχι γιατί χρησιμοποιεί το “liquify” αλλά γιατί ξέρει ποια πλευρά και ποια γωνία είναι η καλύτερη. Αυτό ναι, είναι μαγεία.

Ας αφήσουμε λίγο τον μοντερνισμό που προσφέρει η τεχνολογία κι ας ασχοληθούμε με την πραγματική τέχνη. Την τέχνη που υπήρξε κάποτε. Ας τη ξαναζωντανέψουμε. Δεν είπαμε να φέρουμε πίσω τα σκοτεινά δωμάτια και τους τρομακτικούς θαλάμους υπέρυθρων διότι ήταν αρκετά χρονοβόρα και κοστολογούνταν και υψηλά πολύ, μα να μην ισοπεδώσουμε την τέχνη της φωτογραφίας αποκαλώντας τη φωτογραφία που τραβήξαμε ως επαγγελματική. Ο κάθε ένας από εμάς είναι καλλιτέχνης κι έχει το δικό του ταλέντο. Δεν είμαστε ούτε όλοι φωτογράφοι, ούτε τραγουδιστές, ποιητές ή ζωγράφοι. Δεν υπάρχει λόγος να «κλέβουμε» την τέχνη τους χρησιμοποιώντας την τεχνολογία.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, η φωτογραφία ίσως να μην αναγνωρίστηκε από τότε που εμφανίστηκε στη θέση που της άρμοζε, μα από τη στιγμή που εκφράζει κάποιους ανθρώπους κι ορισμένοι έχουν ταλέντο και γνώσεις, είτε στα πορτραίτα, είτε στην «αφηρημένη φωτογραφία», είτε στα τοπία, ή το street photography, τότε είναι τέχνη και μάλιστα δύσκολη. Κυρίως πρέπει να προστατεύεται και να μην υποτιμάται από πρόχειρες επεξεργασίες που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια γιατί δεν είναι το ίδιο η φωτογραφία να βγει ως προϊόν τελικό από μια απλή εφαρμογή στο κινητό. Δώστε στην τόσο σημαντική αυτή τέχνη τη θέση που της αξίζει κι αφήστε τους ανθρώπους που την πρεσβεύουν να τιμήσουν τη σπουδαιότητά της.