Καλλιρόη Παρρέν: Ποια είναι η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια

Διαβάζοντας για το φεμινισμό στην Ελλάδα, θα πέσεις σίγουρα πάνω στο όνομα της Καλλιρόη Παρρέν. Η Καλλιρόη Παρρέν ήταν δημοσιογράφος από την Κρήτη, η οποία πρωτοστάτησε στη δημιουργία του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα από τα τέλη του 19^ου αιώνα. Θα μπορούσαμε να τη θεωρήσουμε ως την πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια, ή όπως την αποκάλεσε ο Ξενόπουλος «μεγάλη μορφή τού υγιούς φεμινισμού».

Η Καλλιρόη Σιγανού (έπειτα Παρρέν) γεννήθηκε το 1861 στα Πλατάνια Αμαρίου μία επαρχία του Ρεθύμνου αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα από τα 6 της χρόνια. Η ίδια φοίτησε στο σχολείο Σουρμελή και στη συνέχεια στη γαλλική σχολή των καλογραιών στον Πειραιά. Το 1878 ολοκλήρωσε τις σπουδές της εκπαιδευτικού από το Αρσάκειο με «άριστα» και αναλαμβάνει διευθύντρια του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας Οδησσού. Λίγα χρόνια μετά επέστρεψε στην Αθήνα και παντρεύτηκε τον  Κωνσταντινουπολίτη Ιωάννη Παρρέν, ο οποίος ήταν δημοσιογράφος και μετέπειτα ιδρυτής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Ο ίδιος τη βοήθησε να έρθει σε επαφή με το κόσμο της δημοσιογραφίας και της συγγραφής.

Ως μία ευφυής και διορατική γυναίκα, γρήγορα συνειδητοποίησε την άνιση μεταχείριση της κοινωνίας της εποχής προς τις γυναίκες και αποφάσισε να διεκδικήσει ίσες ευκαιρίες συμμετοχής των γυναικών στην εκπαίδευση αλλά και την πολιτική. Έχοντας την υποστήριξη του συζύγου της, αποφάσισε να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας. Η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας όταν το 1887 άρχισε να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα Εφημερίς των Κυριών. Συντάκτριες ήταν αποκλειστικά γυναίκες, οι οποίες απευθυνόταν σε γυναίκες κυρίως της Αθήνας και του Πειραιά.  Στόχος της εφημερίδας ήταν να εισάγει στην Ελλάδα τους φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούσαν τις γυναίκες των δυτικοευρωπαϊκών κρατών και να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των γυναικών της τότε εποχής. Όταν η Καλλιρρόη Παρρέν άρχισε να διατυπώνει τις απόψεις της, ενέπνευσε αυτοπεποίθηση όχι μόνο στις γυναίκες, αλλά κατάφερε να μεταβάλουν τις απόψεις τους πολλοί άνδρες και να εμπιστευτούν τις γυναικείες ικανότητες. Η ίδια αντιπροσώπευε την Ελλάδα σε διάφορα διεθνή συνέδρια γυναικών και το 1893, ίδρυσε την Ένωσιν υπέρ της Χειραφετήσεως της Γυναικός.

Η εφημερίδα των Κυριών συνέχισε να εκδίδεται για 30 χρόνια μέχρι το 1918 όταν η Καλλιρόη εξορίστηκε στην Ύδρα λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. Στη ζωή της ίδρυσε πολλά κοινωφελή ιδρύματα και οργανώσεις όπως τη «Σχολή της Κυριακής, απόρων γυναικών και κορασίδων» την οποία και έθεσε υπό την προστασία (αιγίδα) και προεδρεία της Βασίλισσας Όλγας, το «Άσυλο Ανιάτων Γυναικών»  μαζί με τη Ναταλία Σούτσου, το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης» και την «Ένωση των Ελληνίδων» υπό τη διεύθυνση της Αικατερίνης Λασκαρίδου, και δύο χρόνια μετά τον «Πατριωτικό Σύνδεσμο».

Το 1911 ίδρυσε το Λύκειο Ελληνίδων, με σκοπό την «εξυπηρέτησιν της προόδου του φύλου των γυναικών» και την «αναγέννησιν και διατήρησιν των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων». Το Λύκειο Ελληνίδων ξεκίνησε κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, την καταγραφή, διδασκαλία και παρουσίαση παραδοσιακών χορών, ενώ η δράση του είναι γνωστή μέχρι και σήμερα, αριθμώντας πολλά μέλη σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 1921 οργάνωσε το Α’ Εθνικόν Γυναικείον Συνέδριον και τον ίδιο χρόνο έπεισε τον πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη να ταχθεί υπέρ της παροχής δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Η Παρρέν ήταν η πρώτη που κίνησε το θέμα της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, ήδη από τη δεκαετία του 1890, που όμως καμία κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε, μέχρι που έγινε πραγματικότητα 70 χρόνια μετά. Μετά από δικά της διαβήματα, η κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη επέτρεψε τη φοίτηση των γυναικών στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο.

Η Παρρέν έγραψε πολλά άρθρα, μυθιστορήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα με θέμα τα κοινωνικά προβλήματα και τη θέση της γυναίκας, όπως: «Ιστορία της γυναικός» (1889), «Η μάγισσα» (1901), «Το νέον συμβόλαιον» (1901), «Η νέα γυναίκα» -το οποίο ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη το 1907 – «Η χειραφετημένη» (1915) και «Επιστολές Αθηναίας προς Παρισινή».

Η Καλλιρόη Παρρέν πέθανε στην Αθήνα, στις 16 Ιανουαρίου του 1940 σε ηλικία 79 ετών. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα που κηδεύτηκε με δημοσία δαπάνη, ως αναγνώριση της προσφοράς της στο έθνος. Το 1945, μία προτομή της τοποθετήθηκε στον περίβολο χώρο του Λυκείου Ελληνίδων, προκειμένου να τιμηθεί η προσφορά της.Ο Δήμος Αθηναίων τίμησε τη μνήμη της το 1992, τοποθετώντας προτομή της στο ‘Α Νεκροταφείο Αθηνών.

Η γυναίκα σήμερα στην Ελλάδα απολαμβάνει δικαιώματα που θεωρούνται αυτονόητα, όμως για να αποκτηθούν η Καλλιρόη Παρρέν και άλλες κυρίες αγωνίστηκαν σκληρά. Το έργο των γυναικών αυτών δεν πρέπει να ξεχνιέται, ας χρησιμοποιήσουμε τις ιστορίες τους για τους μελλοντικούς αγώνες υπέρ των δικαιωμάτων των ανθρώπων γενικότερα.

 «Είμαι ευτυχής και πλέον μπορώ να αναπαυθώ εφ’ όσον αισθάνομαι ότι αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν τής σποράς την οποίαν εμείς αι ολίγοι πρωτοπόροι εσπείραμεν εις την άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από εσάς θα δημιουργηθεί η τέλεια γυναίκα τής αύριον». Καλλιρόη Παρρέν

Με πληροφορίες από artviews

Πηγή εικόνας: Πεμπτουσία