6 παραδείγματα συμπεριφορισμού στην καθημερινότητά μας

Pavlov, Watson, Thorndike, Skinner, πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας και που εξακολουθούν να το κάνουν, ωστόσο οι περισσότεροι –πολύ πιθανόν- να μην έχουμε καν ακουστά τα ονόματά τους. Άνθρωποι που ασχολήθηκαν με το συμπεριφορισμό ως επιστήμη και που κατέληξαν στη διατύπωση θεωριών, οι οποίες καθορίζουν τη ζωή μας χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα.

Μαθαίνουμε γι’ αυτούς σε σχολές ανθρωπιστικών επιστημών, μέσα από βιβλία ψυχολογίες και οι πιο «περίεργοι» κάνοντας αναζητήσεις του θέματος στο διαδίκτυο. Οι συγκεκριμένες θεωρίες, δίνουν συχνά την εντύπωση πως φαίνονται χρήσιμες μοναχά στον κόσμο των εκπαιδευτικών ή και των επιστημόνων, το πόσο άρρηκτα συνδεδεμένες είναι ωστόσο με την καθημερινότητα του καθενός, είναι εντυπωσιακό!

Θα ήταν ανώφελο μέσα από μια αράδα γραμμών να θεωρούμε πως μπορούμε να κατανοήσουμε το συμπεριφορισμό, καθώς οι πτυχές του είναι πολλές. Η γενική ιδέα του συμπεριφορισμού είναι πως μια συμπεριφορά μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με το αποτέλεσμα αυτής, όταν στο παρελθόν επιλέξαμε να την ασκήσουμε και βιώσαμε το τι συνέπειες έφερε. Κι αν φαίνεται λίγο φιλοσοφική ή πιο ψαγμένη αυτή η ιδέα, υπάρχουν παραδείγματα, εμείς διαλέξαμε δέκα, που αποδεικνύουν πως όχι μόνο την κατανοείς αλλά τη χρησιμοποιείς ως στάση ζωής καθημερινά!

1. Δεν ακουμπάμε το ταψί μέσα από το φούρνο με γυμνά χέρια.

Είναι μια συμπεριφορά που διεκπεραιώνουμε αυτόματα, χωρίς καν να σκεφτούμε τον τρόπο με τον οποίο θα βγάλουμε το καυτό ταψί από το φούρνο. Θυμάσαι τη μαμά ή τη δασκάλα σου να σε συμβουλεύει πάνω σε ένα τέτοιο θέμα; Μπορεί και ναι, όμως ακόμη μεγαλύτερο ναι θα απαντήσεις στην ερώτηση «Έχεις καεί ποτέ από ταψί;». Αφού κάηκες από το ταψί, έμαθες πως δεν πρέπει να το ξαναπιάσεις χωρίς πετσέτα ή γάντια. Όσες φορές κι αν το άκουσες από κάποιον μεγαλύτερο να σε συμβουλεύει, η εμπειρία σου ήταν αυτή που καθόρισε τελικά τη συμπεριφορά σου «Δεν ακουμπάω το καυτό ταψί με γυμνά χέρια» γιατί πλέον γνωρίζω πως το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης συμπεριφοράς δε θα με ευνοήσει ιδιαίτερα!

2. Δε μιλάμε σε όλους με τον ίδιο τρόπο.

Έχεις δυο κολλητούς, τον Χ και τον Ψ. Λες στον Χ πως έχει βάλει κάποια κιλά και σου απαντά «Δεν είναι κιλά, είναι συσσωρευμένο ύψος». Γελάτε και συνεχίζει η κουβέντα. Έπειτα, λες στον Ψ την ίδια ακριβώς άποψη και καταλαβαίνεις πως ενοχλήθηκε αρκετά. Δεν είναι πως ένα από τους δύο είναι λιγότερο φίλος σου, όμως πλέον ξέρεις πως την άποψή σου θα πρέπει να την εκφράζεις διαφορετικά στο συγκεκριμένο άτομο γιατί πολύ απλά η εμπειρία σου, σου έδειξε πως δε θα εξελιχθεί ευχάριστα η συζήτηση.

3. Βάζεις το τοστ στην τοστιέρα και δεν απομακρύνεσαι.

Πήγες για ένα ντουζάκι μια φορά, κάνεις ένα video clip και μέχρι να βγεις συνειδητοποιείς πως μάλλον δε θα φας τοστ τελικά. Από αυτή τη στιγμή γνωρίζεις πως δε θα ξαναπομακρυνθείς από την τοστιέρα όταν θέλεις να φας.

4. Σηκώνουμε το τηλέφωνο σε συγκεκριμένα άτομα

Βλέπεις την αγαπημένη σου σειρά και σου τηλεφωνεί ο κολλητός σου. Δε θέλει κάτι σημαντικό, το ξέρεις. Δεν το σηκώνεις και θα τον καλέσεις μόλις τελειώσει το επεισόδιο. Στο καπάκι, σε καλεί η μαμά σου. Δεν θέλει κάτι σημαντικό, το ξέρεις. Θα το σηκώσεις γιατί δε θέλεις το επόμενο τηλεφώνημά της να είναι σε δέκα δευτερόλεπτα και το επόμενο σε είκοσι και το επόμενο σε τριάντα και πάει λέγοντας.

5. Δεν τρώμε όλα τα φαγητά.

Δοκιμάσαμε ξανά και ξανά γεύσεις που δε μας άρεσαν κι απλώς αποκλείσαμε κάποια φαγητά από τη διατροφή μας. Δε μας το έμαθαν ούτε οι γονείς μας, ούτε κάποιος άλλος. Η εμπειρία μας μας δίδαξε πως «δε μας ταιριάζουν» όλα τα φαγητά.

6. Ξέρεις ότι κάνει (σχετικό) κρύο ή ζέστη πριν βγεις από το σπίτι.

Βγαίνεις το βράδυ με κοντομάνικο μέσα στο καταχείμωνο. Λες δε θα κρυώσεις μα γυρνάς με πνευμονία στο σπίτι. Μόλις συνέλθεις, πας κι αγοράζεις μακρυμάνικα βραδινά ρούχα.