Για να ξεπεράσεις την αμηχανία, αφέσου να τη νιώσεις

Παίζουμε με τα μαλλιά μας, τρώμε τα νύχια μας, γελάμε δυνατά και κοιτάμε τριγύρω μας. Μερικά μονάχα σημάδια αμηχανίας που, αν τους δώσουμε την κατάλληλη προσοχή, θα καταλάβουμε πολλά για τον εαυτό μας. Η αμηχανία είναι ένα συναίσθημα αρκετά άβολο, το οποίο εμφανίζεται ξαφνικά και δύσκολα μπορούμε να το διαχειριστούμε. Είναι το συναίσθημα εκείνο που όταν κάνει την εμφάνισή του σκέφτεσαι απλά «ας ανοίξει η γη να με καταπιεί» και καμία σκέψη δεν μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα. Η άβολη θέση που ερχόμαστε σε κάθε στιγμή αμηχανίας, δεν μπορεί με λέξεις να περιγραφτεί και δεν είναι από τις στιγμές που θα θέλαμε να θυμόμαστε για καιρό, είναι η αλήθεια.

Σε άλλους εμφανίζεται όταν βρίσκονται περιτριγυρισμένοι από άγνωστους ανθρώπους, κάποιοι την εντοπίζουν σε συζητήσεις στις οποίες ντρέπονται να εμπλακούν κι όλοι την αισθανθήκαμε εκείνη τη φορά που βρεθήκαμε μόνοι μας με το άτομο που μας άρεσε. Πληθώρα άρθρων ψυχολογικών έχουν γραφτεί ως οδηγοί, προκειμένου να μπορέσει κανείς να αποκωδικοποιήσει τα σημάδια αμηχανίας που εντοπίζονται σε τρίτους, μέσα από τη γλώσσα του σώματος. Ωστόσο, πριν ανακαλύψουμε τη σημασία των αμήχανων κινήσεων των άλλων, μήπως θα ήταν πολύ πιο σημαντικό να αναλύσουμε τις δικές μας στιγμές αμηχανίας;

Τα γεγονότα που μας προκαλούν αυτό το άβολο συναίσθημα, είναι πολύ μεγαλύτερης σημασίας από όσο νομίζουμε. Εάν για παράδειγμα, κάθε φορά που καλούμαστε να παρουσιάσουμε μια εργασία ή κάποια ανακοίνωση μπροστά σε κοινό, νιώθουμε τα χέρια μας να ιδρώνουν και θέλουμε ξαφνικά να γίνουμε αόρατοι, τότε ίσως αυτό υποδηλώνει τη χαμηλή μας αυτοπεποίθηση και το φόβο της έκθεσης. Μικρές καθημερινές στιγμές αμηχανίας, μπορεί να μας οδηγήσουν στην κατανόηση πολλών στοιχείων του χαρακτήρα μας που μέχρι τώρα αγνοούμε.

Είναι πραγματικά άβολο να σε πλησιάζει κάποιος στο δρόμο και να σε ρωτά για προσωπικά σου ζητήματα την ώρα που εσύ προσπαθείς να κρύψεις ότι δεν έχεις ιδέα ποιος είναι εκείνος. Ακόμα πιο άβολο είναι όταν εκφράζεις τη γνώμη σου για κάποιον που δε γνωρίζεις πολύ καλά και συνειδητοποιείς πως το άτομο στο οποίο ανοίχτηκες, έχει πολύ καλή σχέση με εκείνο που πριν λίγο κακολόγησες και το πιο πιθανό είναι να τα μεταφέρει όλα.

Όλα τα παραπάνω, έχουν να μας διδάξουν πολλά. Για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε κάποιες καταστάσεις, τον αυθορμητισμό μας σε κάποιες άλλες και τις ανασφάλειες που καλούμαστε καθημερινά να νικήσουμε, παριστάνοντας τους αδιάφορους. Κι αν η αμηχανία δεν είναι αίσθημα ευχάριστο και προσπαθούμε να το αποφύγουμε, μια είναι η λύση να το νικήσουμε: η επαναλαμβανόμενη έκθεση σ’ αυτό. Ο κλασικός κι ενδεδειγμένος τρόπος δηλαδή που προτείνεται για κάθε φόβο ή δυσκολία που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε γι’ αρχή, είναι να εντοπίσουμε τα γεγονότα εκείνα που μας φέρνουν πιο συχνά σε αμηχανία. Τα δευτερόλεπτα αμηχανίας με έναν εμφανίσιμο άγνωστο στο ασανσέρ για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία. Εάν δηλαδή κάθε φορά προτιμάς να ανέβεις στον πέμπτο όροφο με τις σκάλες μόνο και μόνο για να αποφύγεις τη στιγμιαία συνύπαρξη με κάποιον, ήρθε η ώρα να ξεκινήσεις να χρησιμοποιείς το ασανσέρ και να αναρωτηθείς για ποιο λόγο δεν αισθάνεσαι άνετα μέσα σε αυτό. Είναι κάποιο στοιχείο ανασφάλειας ή έκθεσης απέναντι σ’ όποιον βρίσκεται μαζί σου στο ασανσέρ ή μήπως είναι αυτά που θα ήθελες να τους πεις χωρίς όμως να έχεις το θάρρος;

Μονάχα όταν εκτεθούμε επανειλημμένα στο ερέθισμα που μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα μπορούμε να το απομυθοποιήσουμε και να το κατανοήσουμε. Εάν συνεχίσουμε ν’ αποφεύγουμε όλα όσα μας κάνουν να νιώθουμε αμήχανα, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να συμπεριφερόμαστε με περιορισμούς, δηλαδή λιγότερο ελεύθεροι. Έχοντας υπόψιν το πόσο σημαντική είναι η ελευθερία για έναν άνθρωπο, πόσο μάλλον η ελευθερία κινήσεων, είναι πραγματικά κρίμα να την περιορίζουμε οι ίδιοι από τον εαυτό μας, αφήνοντας τις στιγμές αμηχανίας να την ελέγχουν.