Ο καθένας έχει συναναστραφεί έστω και μια φορά στη ζωή του έναν άνθρωπο ο οποίος δίνει λίγη παραπάνω σημασία απ’ όσο πρέπει στη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Πρόκειται για το πρόσωπο που θα διορθώσει κάθε συντακτικό ή γραμματικό λάθος, σε κάθε μέλος μιας παρέας, ανεξάρτητα από τη σχέση που έχει μαζί του. Είναι ο άνθρωπος που σου έμαθε ότι δε λέμε «στις μία» αλλά «στη μία» και πλέον το προσέχεις και το διορθώνεις κι εσύ στους άλλους. Όχι επειδή σ’ ενοχλεί ηχητικά μα γιατί έχεις μπει κι εσύ στο τριπάκι του κοινωνικού έργου της λεκτικής διόρθωσης κι ας έχει δυο χρόνια που το έπαθες.
Σίγουρα είναι όμορφο να χειριζόμαστε τον λόγο σωστά. Εκτός από όμορφο είναι και χρήσιμο, διότι μ’ αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται παρεξηγήσεις και προάγεται η επικοινωνία. Όμως δεν είναι χαρακτηριστικό όλων η ευγλωττία κι ούτε μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να γνωρίζουν όλοι την αιτιατική πτώση πληθυντικού αριθμού της λέξης «ψήφος». Αν ο άλλος μεγαλώνοντας άκουγε από τους οικείους του να την αναφέρουν ως «τους ψήφους», είναι λογικό να χρησιμοποιεί τη λέξη με αυτό τον τρόπο.
Και όχι, δεν κατανόησαν όλοι τον κανόνα στη δ’ δημοτικού που μας έμαθε τη διάκριση του επιθέτου «πολύ» με αυτό του επιρρήματος, ούτε και θα δεις συχνά γραμμένη σωστά τη συγκεκριμένη λέξη, ακόμη και από πτυχιούχους φιλολογίας. Δεν είναι θέμα μόρφωσης, είναι θέμα εξοικείωσης. Και αφού καταλαβαίνεις από τα συμφραζόμενα τι θέλει να πει ο ποιητής, δεν είναι ανάγκη να το διορθώσεις. Τουλάχιστον όχι πάνω από μία φορά, εάν δε στο ζητήσουν.
Είναι κάποιοι άνθρωποι ωστόσο, τους λες και ψυχαναγκαστικούς με την ορθή χρήση της γλώσσας, οι οποίοι νομίζεις πως έχουν ανοίξει μια συζήτηση με μόνο τους στόχο να παρατηρήσουν τον τρόπο που μιλάς ή γράφεις και να το διορθώσουν. Κι άντε, αν είναι φίλοι σου κι εντοπίσουν κάποιο σημαντικό λάθος που μπορεί να σε εκθέσει κάποια στιγμή, τους ευχαριστείς και με το παραπάνω. Όταν όμως το κάνουν με διάθεση δασκάλου, ύφος επικριτικό και φρύδι σηκωμένο, έχεις όλα τα δίκια του κόσμου να εκνευριστείς.
Γιατί είναι αγένεια. Και μεγάλο κόμπλεξ. Δηλώνει πως δεν έχουν ίχνος ενσυναίσθησης και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να φανούν οι γνώσεις τους και ενδεχομένως το ανεπτυγμένο επίπεδο της λεκτικής τους νοημοσύνης. Γιατί το να μιλάς ή να γράφεις χρησιμοποιώντας λέξεις σπάνιες και διαχειριζόμενος σωστά τον λόγο, είναι θέμα προσωπικής καλλιέργειας κι όχι εκπαίδευσης. Και το να σ’ ενοχλεί σε τόσο μεγάλο βαθμό η λανθασμένη χρήση της γλώσσας από κάποιον, είναι θέμα ψυχαναγκασμού κι όχι αισθητικής. Θέμα αισθητικής είναι το να επιλέξεις το λεξιλόγιο με το οποίο θες να εκφραστείς εφόσον έχεις αυτή τη δυνατότητα. Θέμα ψυχαναγκασμού είναι να μην μπορείς ν’ αφήσεις ασχολίαστη την αύξηση στην προστακτική (βλ. «περιέγραψε μου» αντί για «περίγραψέ μου»). Θέμα ψυχαναγκασμού και το καταρχάς αντί για το καταρχήν.
Σίγουρα υπάρχουν κι εκείνοι που θα σε διορθώσουν για καλό σκοπό. Είναι οι φίλοι σου ή ακόμη και οι γνωστοί, που θα σου υποδείξουν τη σωστή ορθογραφία για να μη σε αφήσουν εκτεθειμένο σε κάποιον που δε θα ήθελες και ο ίδιος να εκτεθείς. Ο τρόπος τους σε αυτή την περίπτωση, δε θα σε φέρει σε δύσκολη θέση. Το ύφος τους δεν είναι επικριτικό, ούτε έχουν σκοπό να σε προσβάλλουν. Θέλουν να σου επισημάνουν το σωστό και δουν πως δε σ’ ενδιαφέρει δε θα στο αναφέρουν δεύτερη φορά, γιατί ξέρουν πως εσένα δε σε ενοχλεί, επομένως δεν ενοχλεί και τους ίδιους.
Την επόμενη φορά επομένως που θα βιαστείς να διορθώσεις στον άλλο το «οτι» σε «ό,τι», σκέψου για ποιο λόγο το κάνεις κι αν είναι πράγματι αναγκαίο. Αν από την άλλη στο διορθώσουν, μην εκνευριστείς. Ξέρεις πως αιτία είναι ο ψυχαναγκασμός τους και δεν έκανες κάποιο σοβαρό λάθος.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ολίνα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
