Προσωπική ζωή, κοινωνικά δίκτυα και ψυχολογία. Τρεις όροι που δεν έχουν καμία απολύτως συνοχή και σχέση μεταξύ τους. Αλλά είναι κι εκείνοι που έχουν γίνει ένα σώμα τα τελευταία χρόνια. Όχι γιατί μας το έμαθε κάποιος, όχι γιατί είναι κάποια μόδα. Εμείς οι ίδιοι έχουμε αφήσει το κάθε ένα ξεχωριστά να επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα.
Και σίγουρα, τα κοινωνικά δίκτυα είναι εκείνα που έχουν απορροφήσει (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) την προσωπική μας ζωή κι έχουν επηρεάσει –και συνεχίζουν να επηρεάζουν– σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία μας. Και, δυστυχώς, όχι θετικά.
Θα μπορούσα με επιφύλαξη να πω πως υπάρχουν πάρα πολλές φορές που μας έχουν δημιουργήσει συναισθήματα κατάθλιψης τα οποία και δεν είναι τόσο εμφανή, αλλά τα κρύβουμε καλά μέσα μας, φοβούμενοι τη λογοκρισία εκείνων, των «φυσιολογικών» ανθρώπων. Εκείνων που έχουν μάθει να ξεχωρίζουν την προσωπική τους ζωή και ν’ αφήνουν στην άκρη τα social media. Πράγμα το οποίο φυσικά δεν μπορεί να επηρεάσει στον παραμικρό βαθμό την ψυχολογία τους.
Γνωρίζουμε πολύ καλά πως κατά τη χρήση των social media, φοράμε μια μάσκα από την πρώτη στιγμή που θα μπούμε, μέχρι και τη στιγμή που θα τα’ αφήσουμε στην άκρη. Κι η μάσκα αυτή μας βολεύει. Μας αρέσει, γιατί δείχνει εκείνον, το μη ρεαλιστικό εαυτό μας. Παρουσιάζει εκείνη την «τέλεια» φωτογραφία, μέσα από πολλά φίλτρα και πολλή επεξεργασία. Βγάζει προς τα έξω, εκείνο τον εαυτό-μοντέλο που θέλουμε να είμαστε.
Πόσο χρόνο έχουμε σπαταλήσει για τη δημιουργία αυτής της ψηφιακής, ψεύτικης ταυτότητας; Πόση φαιά ουσία έχουμε χαλάσει για να σκεφτόμαστε τι κάνουν οι υπόλοιποι μέσα σε κάθε κοινωνικό δίκτυο; Τι γίνεται με τον πραγματικό μας εαυτό;
Χαμογελάμε εφήμερα με τον ψεύτικο εαυτό μας και νιώθουμε άδειοι γι’ αυτό που δεν μπορούμε να είμαστε. Αυτό είναι που λέμε «χαμογελαστή κατάθλιψη»! Ένας όρος που δείχνει εκείνους τους ανθρώπους που κρύβουν καλά μέσα τους καταθλιπτικά συναισθήματα, γιατί δεν έχουν τη δύναμη να τα φανερώσουν.
Από την άλλη δείχνει κι εκείνους τους ανθρώπους, που παρά τα όσα νιώθουν, έχουν τη δυνατότητα να φορούν τη μάσκα τους καθημερινά και να παρουσιάζουν εκείνο το ψεύτικο χαμόγελο. Εκείνη τη ζωντάνια που θέλουν ν’ αποκτήσουν, χωρίς όμως να έχουν προσπαθήσει ούτε στο ελάχιστο!
Στο μυαλό αρκετών χρηστών των social media, έχει περάσει η ιδέα πως όλοι οι υπόλοιποι είναι ένα επίπεδο παραπάνω από τον ίδιο. Έχουμε φτάσει σε σημείο να υποτιμάμε τους εαυτούς μας και την προσωπικότητά μας από μια φωτογραφία που μπορεί να δούμε από τους «φίλους» μας.
Έχουμε έρθει σ’ εκείνη τη θέση να ζηλεύουμε αυτό που βλέπουμε, να κατακρίνουμε το πραγματικά ωραία και να το απαξιώνουμε. Και κάποτε θαυμάζαμε και το ωραίο και το όμορφο. Γιατί κάποτε δεν κρίναμε με βάση τον εαυτό μας και τη ζήλια μας, αλλά με αντικειμενικά κριτήρια.
Αλλά καλό είναι να μην ξεχνάμε πως κι οι υπόλοιποι που βλέπουμε στα διάφορα social media, φορούν κι εκείνοι μια μάσκα που τους κάνει να φαίνονται διαφορετικοί και κατ’ επέκταση, ψεύτικοι.
Μήπως ήρθε ο καιρός ν’ ακούσουμε εκείνους που μας λένε (τόσο προκλητικά κάποιες φορές) πως τα social media έχουν εισβάλει στη ζωή μας και την κατευθύνουν; Νομίζω πως είναι μια κατάλληλη στιγμή να σκεφτούμε πόσο έχουμε επιτρέψει να γίνουν η δεύτερη ζωή μας και πόσο βάση δίνουμε σ’ αυτά.
Άλλωστε, έχει αποδειχθεί πολλές φορές πως η απομάκρυνση μας απ’ αυτά, έχει βοηθήσει αρκετά στην ψυχολογία μας. Κι όχι γιατί σταματάμε τη χρήση τους, αλλά γιατί σκεφτόμαστε οτιδήποτε άλλο που μας βοηθάει κι όχι τις σκέψεις των άλλων γι’ αυτό που ανεβάσαμε και για ό,τι γράψαμε. Αρχίζουμε να τηρούμε αυτό που λέμε πάντα στους άλλους, «να είσαι ο εαυτός σου».
Γιατί, πλέον, γνωρίζεις πως δε σε νοιάζει κάτι άλλο, αλλά μόνο τι θα πουν οι πραγματικοί σου φίλοι κι άνθρωποι που είναι δίπλα σου.
Επιμέλεια Κειμένου Κωνσταντίνου Δρόσου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Δρόσος
