Επιτακτική πλέον ανάγκη η ύπαρξη σχολικού ψυχολόγου

Το σχολείο αποτελεί μία μικρογραφία της κοινωνίας μας. Κάθε παιδί, που παίζει αυτή τη στιγμή ανέμελο στο προαύλιο, είναι ένα εύπλαστο κι επιρρεπές πλάσμα, έτοιμο να δεχθεί και να δώσει. Είναι ένας μικρός άνθρωπος του οποίου η κρίση διαμορφώνεται κατά κύριο λόγο απ’ τα ερεθίσματα που λαμβάνει απ’ το οικογενειακό και σχολικό του περιβάλλον.

Μια μητέρα κι ένας πατέρας παρ’ όλες τις χαρές που εισπράττουν έχουν να αντιμετωπίσουν και πολλές δυσκολίες επάνω στην ανατροφή των παιδιών τους. Κανένας από εμάς δε διδάχθηκε ποτέ πώς να μεγαλώσει έναν άλλον άνθρωπο κι ακόμα κι αν το έκανε με τον καλύτερο για εκείνον τρόπο, αυτό ίσως να μην ήταν πάντα αρκετό. Για το λόγο αυτό υπάρχουν ειδικοί, σαφώς πιο κατάλληλοι στο να μας βοηθήσουν να διακρίνουμε κάποιο πρόβλημα πάνω στη συμπεριφορά του παιδιού αλλά και στο πώς να μας καθοδηγήσουν σωστά για να το αντιμετωπίσουμε.

Ο ρόλος του παιδοψυχολόγου στα σχολεία κρίνεται απαραίτητος, καθώς θα συμβάλλει ενεργά στην ομαλή συναισθηματική, νοητική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Η στενή παρακολούθηση των μαθητών καθ’ όλη τη διάρκεια της φοίτησής τους στο δημοτικό, γυμνάσιο αλλά και λύκειο δίνει άλλο νόημα και σαφώς διευκολύνει να προλαβαίνουμε τυχόν απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά τους, φόβους κι ανασφάλειες, καθώς και να εντοπίζουμε τις βαθύτερες αιτίες.

Η ανάγκη να υπάρχει ψυχολόγος στο σχολικό περιβάλλον είναι πλέον, ίσως περισσότερο από ποτέ, επιτακτική. Οι παθογένειες της κοινωνίας ολοένα αυξάνονται ή απλώς πια αποκαλύπτονται με το όνομά τους. Μαζί τους και τα κρούσματα της ενδοσχολικής βίας σε μαθητές από συμμαθητές τους εντός κι εκτός σχολείου. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες συναντάμε παιδιά με επιθετική διάθεση. Τα άτομα αυτά συνήθως για να επιβληθούν στους άλλους χρησιμοποιούν βίαιες χειρονομίες και φραστικές επιθέσεις, που πληγώνουν σωματικά αλλά ακόμη βαθύτερα ψυχικά τον αποδέκτη τους.

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι πια ένας γεγονός που δε δικαιολογεί ούτε την έκπληξη ούτε την αδράνειά μας. Η λεκτική βία ασκεί την ίδια ψυχολογική πίεση με τη σωματική επίθεση, αφού σε κάθε περίπτωση το άτομο που τη δέχεται καθίσταται αδύναμο να αντιδράσει. Αυτό συμβαίνει όχι γιατί μπορεί να ‘ναι κυριολεκτικά αδύναμο αλλά γιατί η δυσκολία του να υπερασπιστεί τον εαυτό του το κάνει να αισθάνεται θύμα του άλλου με αποτέλεσμα να παγώνει και να μην αντιδρά.

Σε κάθε περίπτωση τα παιδιά που δέχονται bullying γίνονται στόχος από άλλα παιδιά που είτε αισθάνονται την ανάγκη να υπερισχύσουν, είτε αισθάνονται μέσα τους καταπιεσμένο θυμό, είτε το θεωρούν απλά φυσιολογικό μιμούμενοι συμπεριφορές άλλων.

Ακόμα κι αν θεωρήσουμε πως ένα παιδί στο δημοτικό έχει κατασταλάξει στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται, όλα μπορεί να ανατραπούν τα επόμενα χρόνια, καθώς η εφηβεία χαρακτηρίζεται από έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις κατά τις οποίες επαναπροσδιορίζεται η ταυτότητα του ατόμου. Αν δεν είναι σε θέση να εξοικειωθεί και να αποδεχθεί τις αλλαγές αυτές, τότε οι αντιδράσεις ίσως να ‘ναι άσχημες κι είναι πολύ εύκολο να επέλθουν συγκρούσεις, σύγχυση κι αποδιοργάνωση.

Ένας ειδικός, λοιπόν, έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει όλους τους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν την προσωπικότητας ενός παιδιού κι αντίστοιχα ενός εφήβου και βάσει αυτών να ερευνήσει τις επιμέρους αναπτυξιακές ηλικίες του. Σκεφτείτε πόσο πιο όμορφος θα ήταν ο κόσμος μας αν στα σχολεία εκτός απ’ τη γραφή και την ανάγνωση διδάσκονταν και γινόντουσαν κτήμα μας έννοιες όπως ο σεβασμός, η κατανόηση, η αποδοχή κι η ενσυναίσθηση.

Ακούμε συχνά πως τα παιδιά είναι σκληρά. Η σκληρότητα αυτή όμως δεν μπορεί παρά να έχει μεταφερθεί με κάποιον τρόπο απ’ τους μεγάλους. Δεν μπορεί οι γονείς να μη θέτουν όρια και να μην έχουν διδάξει τη διαφορά της ειλικρίνειας από την αγένεια και την προσβολή. Δε γίνεται ένα παιδί που έχει μάθει να αποδέχεται τη διαφορετικότητα να μένει θεατής όταν κάποιος συμμαθητής του φέρεται άσχημα σε έναν άλλο, χωρίς να παρεμβαίνει σαν στήριγμα στον αβοήθητο -πόσο μάλλον όταν ο ίδιος γίνεται ο θύτης.

Τα παιδιά μας με σωστή καθοδήγηση και πολλή αγάπη μπορούν να γίνουν οι καλύτερες εκδοχές τους. Εμείς τους στρώνουμε ένα δρόμο γεμάτο ελπίδα να καλλιεργήσουν κι αυτά με τη σειρά τους ένα έδαφος εύφορο. Μεγαλώνοντάς τα σε ένα περιβάλλον με σημαντικές αρχές όπως ο σεβασμός, το ήθος, η τιμιότητα, η αγάπη. Αρετές απαραίτητες για την ομαλή μας συνύπαρξη.

Έχοντας ένα ήρεμο κι ισορροπημένο οικογενειακό περιβάλλον ως βάση, το έργο του παιδοψυχολόγου διευκολύνεται καθώς μπορεί ευκολότερα να βοηθήσει γονείς και παιδί στο πώς να αντιμετωπίσουν το θέμα -είτε στην περίπτωση που το παιδί υφίσταται παρενόχληση είτε αν το ίδιο προβαίνει σε βίαιες συμπεριφορές.

Χρωστάμε στα παιδιά μας κάθε δυνατή κι αδύνατη προσπάθεια για μια αρμονική κι ελεύθερη ζωή, καθώς κι ένα καλύτερο μέλλον, και δεν έχουμε δικαίωμα να τους τη στερήσουμε.