Η περιφερειακή όραση είναι η super δύναμή μας

Όλες οι ανθρώπινες αισθήσεις αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια και συμβάλουν στη συνολική ανάπτυξη της σωστής λειτουργίας του εγκεφάλου. Ας μιλήσουμε όμως συγκεκριμένα για την όραση. Χάρη στα μάτια και την καλή μας όραση βλέπουμε τον κόσμο. Κι αυτό είναι ένα δώρο που μας έχει δοθεί από την πρώτη ημέρα της γέννησής μας. Με την βοήθεια του φωτός μπροστά μας ανοίγονται χρωματιστοί ορίζοντες, έτοιμοι να τους ανακαλύψουμε. Όμορφα ηλιοβασιλέματα, οι πινελιές της φύσης και κάθε λογής μικρό θαύμα μπορεί να απεικονιστεί χωρίς κόπο απλά και μόνο κοιτάζοντάς το αλλά και όχι απαραίτητα.

Είναι που η φύση μας έχει προικίσει με ένα επίσης σημαντικό χάρισμα να «μαντεύουμε» τις εκφράσεις εκείνων που βρίσκονται δίπλα μας. Καταλαβαίνουμε αν γελάνε, αν κλαίνε, αν μας περιφρονούν. Το χάρισμα αυτό το έχουμε βαφτίσει περιφερειακή όραση και από αρχαιοτάτων χρόνων μας είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο όπλο για να αντιλαμβανόμαστε τις απειλές που πλησιάζουν. Ο άνθρωπος είχε την ικανότητα προσαρμογής λόγω του ότι μπορούσε να αναγνωρίζει πιο εύκολα το περιβάλλον και τους πιθανούς κινδύνους. Η θέση του ανθρώπινου ματιού σε συνδυασμό με το κρανίο καθιστά εφικτή την περιφερειακή σάρωση του περιβάλλοντος. Η ανθρώπινη τροχιά είναι ευρύτερη δίνοντάς έτσι, μεγαλύτερη αναλογία πλάτους προς ύψος σε σχέση με οποιοδήποτε ον και αυτό μας επιτρέπει να κοιτάμε ευκολότερα στο πλάι.

Τα θολά σημεία που υπάρχουν στην περιφερειακή μας όραση, δηλαδή στο τμήμα του οπτικού πεδίου πέραν του κεντρικού, ονομάζονται «τυφλά σημεία». Σύμφωνα με τους επιστήμονες, όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως οπτικής οξύτητας, παρουσιάζουν μικρότερες ή μεγαλύτερες αδυναμίες στην περιφερειακή τους όραση, όμως από άνθρωπο σε άνθρωπο παρατηρούνται σημαντικές διαφορές ως προς το συγκεκριμένο τμήμα της περιφερειακής όρασης που είναι πιο θολό.

Η περιφερειακή μας όραση αντιλαμβάνεται πολλά περισσότερα απ’ όσα πιστεύουν οι άλλοι πως βλέπουμε. «Αγαπώ τον τρόπο με τον οποίο μπορώ να κοιτάζω χωρίς να με βλέπουν!» -Είπα μια μέρα στο φίλο μου, περισσότερο για να δω με το πλάι του ματιού μου πόσο σαστισμένος έδειχνε. Τα μάτια μας είναι ικανά ακόμα και περιφερειακά να βλέπουν περίφημα. Κλέβεις εκφράσεις χωρίς να σε αντιλαμβάνονται, ξέρεις τι περιμένεις χωρίς να το ξέρουν οι άλλοι. Έχεις αντιληφθεί όλα όσα συμβαίνουν γύρω ακόμα κι αν το κεφάλι σου είναι σκυμμένο. Ακόμα κι αν μιλάς σε κάποιον στα δεξιά σου καταλαβαίνεις τι γίνεται στα αριστερά. Ουσιαστικά μπορείς να δεις, όχι τόσο καθαρά όσο βλέπουμε υπό φυσιολογικές συνθήκες, είσαι σε θέση όμως να ξεχωρίσεις αντικείμενα, χρώματα, ερεθίσματα, αντιδράσεις και χαρακτηριστικά.

Σε όλους μας έχει συμβεί να χρησιμοποιήσουμε την ιδιότητα αυτή προς όφελός μας σε καθημερινή βάση. Συζητώντας με τους άλλους τους δημιουργούμε ένα σωρό διαφορετικά συναισθήματα τα οποία αποτυπώνονται κατά κύριο λόγο στις εκφράσεις τους. Κάποιες από τις εκφράσεις αυτές φανερώνονται σε μας συνειδητά κοιτάζοντάς τους στα μάτια και εκούσια όταν τραβάμε το βλέμμα αλλού. Αυτό συμβαίνει γιατί ίσως δε νιώθουν άνετα να αποκαλύψουν φανερά μια δυσαρέσκεια ή μια έκπληξη. Μπορεί να μη θέλουν καν να δείξουν πως διαφωνούν, ασχέτως αν υποσυνείδητα αυτό αποκαλύπτεται την ώρα που νομίζουν πως δεν τους βλέπουμε. Είναι λογικό αν σκεφτείς πως όταν βρισκόμαστε μόνοι αισθανόμαστε περισσότερο απελευθερωμένοι. Δε φοβόμαστε πως θα μας κρίνουν κι έτσι αποκαλύπτουμε τις ειλικρινείς μας προθέσεις.

Αυτό μας βοηθά να δίνουμε στον συνομιλητή μας το χρόνο και το χώρο μη κοιτώντας τον- ακόμα κι αν αυτό είναι κάποια κλάσματα δευτερολέπτου- να νιώσει ελεύθερος να συνειδητοποιήσει τι του λέμε και ταυτόχρονα να προετοιμαστούμε κι εμείς για το πώς αντιδρά. Ακόμα κι αν δε μας λέει πώς αισθάνεται εκείνη την στιγμή, είναι μεγάλο πλεονέκτημα να το έχουμε καταλάβει ήδη και χωρίς να νιώσει άσχημα είτε αφορά την σχέση μας με το σύντροφό μας, είτε αφορά την οικογένεια, είτε τους φίλους μας. Σε περιπτώσεις που έχουμε ένα μωρό υπό την προστασία μας, η περιφερική όραση είναι τόσο σημαντικό όπλο, καθώς σε κάθε του κίνηση η προσοχή μας θα πρέπει να είναι στραμμένη επάνω του. Στην οδήγηση επίσης τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε από την κυκλοφορία στους δρόμους δεξιά αριστερά και πίσω μας κατευθύνουν να προλαμβάνουμε καταστάσεις και να κρατάμε σε εγρήγορση τα αντανακλαστικά μας.

Η περιφερειακή μας όραση λειτουργεί και συμμετέχει σε όλη μας την καθημερινότητα λαμβάνοντας μηνύματα τα οποία περνούν μέσα στο υποσυνείδητό μας. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί ανά πάσα στιγμή να τα ανακτήσει και να τα συνδυάσει κάποια σε κάποια άσχετη στιγμή φέρνοντας μια εικόνα στο μυαλό που θεωρητικά ούτε καν θυμόμαστε πως είδαμε. Φυσικά και την είδαμε, απλώς δεν ήταν επιλογή μας, αλλά αυτόματη λειτουργία από τη φυσική κίνηση του ματιού μας.

Όταν βρισκόμαστε σε ένα εξωτερικό περιβάλλον άγνωστο για εμάς η περιφερειακή μας όραση συμπεριφέρεται σαν μια εσωτερική κεραία του εγκεφάλου μας. Λαμβάνει μηνύματα τα οποία δεν επεξεργάζονται, αλλά αποθηκεύονται. Σε συνδυασμό με τον κύριο μηχανισμό του σώματός μας που λειτουργεί μέσα από τις φυσικές του ιδιότητες η περιφερική όραση λειτουργεί σαν το μυστικό μας ένστικτο που προλαβαίνει να παρέμβει όταν ούτε το μυαλό, αλλά ούτε το συναίσθημα μπορούν. Είναι σαν τον φύλακα άγγελό μας. Μας προφυλάσσει μας προσέχει και μας κρατά σε εγρήγορση.