Μια συγγνώμη ίσως να μην είναι κάποιες φορές αρκετή. Ίσως να μην μπορέσει να διορθώσει τα πράγματα. Να μην καταφέρει να απαλύνει πληγές ή να μετατρέψει αρνητικά συναισθήματα σε χαμόγελα. Ίσως να μην αρκεί να γεφυρώσει την απόσταση δύο ψυχραμένων ανθρώπων, ούτε να σβήσει λάθη επαναφέροντας ένα λευκό ποινικό μητρώο για εκείνον που ζητάει τη συγχώρεση.
Ωστόσο, όταν αισθάνεσαι πως έχεις πληγωθεί κι αδικηθεί, είναι αυτή η μία συγγνώμη που αποζητάς κι έχεις την ανάγκη να την ακούσεις. Ακόμα κι αν ο εγωισμός σου δε σε αφήνει να εκθέσεις τον εαυτό σου ξανά σε ένα ενδεχόμενο νέο σφάλμα, παρ’ όλα αυτά η καρδιά σου λαχταρά αυτήν την ανακουφιστική μετάνοια από πλευράς του άλλου. Και χρειάζεσαι τη στιγμή αυτή που δεν αναμετράτε τις δυνάμεις σας, αλλά ο ένας εκφράζει τη μεταμέλειά του για τις πράξεις του κι ο άλλος τον ακούει.
Πριν, όμως, κατακρίνεις εκείνον και την πράξη του, έχεις αναλογιστεί ποτέ πόσο δύσκολο είναι να παραδεχθείς ότι φταις και να υποκλιθείς μπροστά στην αλήθεια, σκύβοντας το κεφάλι και σβήνοντας λίγη απ’ την περηφάνια σου; Είναι πολύ εύκολο να διαλέξει κάποιος τον βολικό σιωπηλό δρόμο και να αγνοήσει εκείνον που πίκρανε, ρίχνοντας τις ευθύνες οπουδήποτε αλλού -ακόμα και σ’ εκείνον που πληγώθηκε. Γιατί, άλλωστε, να μην το κάνει, εφόσον αν δεν αισθανθεί έτοιμος να αγκαλιάσει τις ίδιες του τις ενοχές, δεν είναι και σε θέση να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του. Άρα και να δώσει το εκατό τις εκατό του εαυτού του σ’ αυτή τη σχέση. Αλλά αυτό θα το συμπεράνεις εσύ μόνο όταν κάνεις χώρο μέσα σου για τη δική του γνώμη.
Έλα, λοιπόν, στη θέση του και συγκράτησε την οργή σου, πριν σου ξεγλιστρήσει απ’ τις αφιλτράριστες σκέψεις σου. Με το να εκσφενδονίζεις βολές εναντίον του άλλου, κλείνοντας τα αφτιά σου σε όσα έχει να σου πει, δε δείχνεις ανωτερότητα αλλά ανωριμότητα. Τίποτα δε συγκρίνεται με το μεγαλείο της κατανόησης. Ένα νεύμα συγκατάβασης αρκεί για να δημιουργηθεί ένα κλίμα ηρεμίας, κατάλληλο να τα βάλετε όλα κάτω και να αναθεωρήσετε τους ρόλους σας, αν δεν είχατε εξαρχής τοποθετηθεί σωστά.
Μην ξεχνάς πως μπορεί να μην είσαι καλύτερός του. Αναλογίσου πόσες φορές έχεις ζητήσει εσύ συγγνώμη. Το γεγονός πως αυτή τη στιγμή είσαι αυτός που περιφρονητικά στρέφει το βλέμμα απ’ την άλλη, όσο έχεις απέναντί σου κάποιον που απολογείται (μετά από εσωτερικές συγκρούσεις για να αποφασίσει αυτό το βήμα), στην προκειμένη μειώνει εσένα, όχι εκείνον.
Αυτός που έχει μάθει να μετανιώνει και να παραδέχεται ανοιχτά τα λάθη του, εκείνος που βρίσκει το θάρρος να ξεδιπλώσει την αλήθεια του και τσαλακώνεται, ό,τι κι αν έχει κάνει, αξίζει ένα μπράβο για την τόλμη του. Κι αν δεν μπορείς να τον συγχαρείς γι’ αυτό το βήμα του, τουλάχιστον δώσε του χρόνο κι άκουσέ τον. Απορρίπτοντας το δικαίωμά του να απολογηθεί του κόβεις τα φτερά και κάθε ευκαιρία να σου αποδείξει το δίκιο του. Να σου δείξει και μια άλλη μια οπτική που ίσως δεν είχες σκεφτεί πως υπάρχει.
Ποια ήταν η τελευταία φορά που τα έκανες όλα σωστά; Αν πιστεύεις σε αυτήν την εκδοχή, στο δικό σου αλάθητο, τότε είτε έχεις πιει κάποιο μαγικό φίλτρο είτε σε έχει τυφλώσει ο εγωισμός κι η υπεροψία σου κι αδυνατείς να δεις καθαρά. Βλέπεις μόνο ό,τι σε συμφέρει να δεις, οτιδήποτε είναι βολικό στα μέτρα σου, ό,τι σου δίνει δίκια και σε καθιστά το εξαπατημένο θύμα. Και μετά τι; Το δικαστήριο αποφασίζει ομόφωνα την αθωότητά σου καταδικάζοντας τον άλλον ως ένοχο; Κι αυτό είναι ένα συν για την ψυχολογία σου ή ένα ακόμα βραβείο για τον νικητή;
Σαφώς η ψυχρότητα κι ο κυνισμός σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι ένας τρόπος να αμυνθείς. Όσο, όμως, κι αν σε κατευθύνει η ανασφάλειά σου, σκέψου πως ακόμα κι αν πληγώθηκες κάποτε, αυτό δε σημαίνει πως σου τελείωσαν κι οι δεύτερες ευκαιρίες, ούτε πως είναι φτιαγμένοι όλοι οι άνθρωποι απ’ το ίδιο καλούπι. Το νήμα της ζωής ξετυλίγεται όσο κι αν εμείς προσπαθούμε να το κρατάμε τυλιγμένο μέσα σε παγιδευμένες στιγμές για να μην ξηλωθεί. Και θα πιστέψεις ξανά, και θα επενδύσεις με όλη σου την καρδιά κι ίσως μπορεί να πονέσεις πάλι, αλλά αυτή τη φορά με διαφορετικό τρόπο κι αποκομίζοντας ένα ακόμη μάθημα.
Ας υποχωρούμε κι ας κοιτάζουμε τους ανθρώπους με αφοσίωση στα μάτια όταν έχουν την πρόθεση να απολογηθούν. Να αφομοιώνουμε κάθε λέξη τους. Αγάπη κι ανάγκη μπορεί να κρύβεται ακόμα και μέσα απ’ τα λάθη, απλά γιατί μπορεί να μην κατάφεραν να βρουν τον σωστό τρόπο να εκφραστούν. Μέσα από παρεξηγήσεις κι εντάσεις, φαινομενικά στενάχωρες, βγαίνουν πολλές φορές οι πραγματικές μας προθέσεις, οι ανασφάλειες, οι προβληματισμοί, τα κενά, τα απωθημένα και τα παράπονά μας. Ας ακούσουμε τι έχει ο άλλος να μας πει. Ας μη φοράμε παρωπίδες.
Αν σε μια σχέση δεν ανοιχτείς, αν δεν προβάλεις όλες τις πτυχές σου, πώς θα δεχθείς τον άλλο όπως είναι; Κι εκείνος πώς θα αγκαλιάσει εσένα γι’ αυτό που είσαι; Κανένας δε σε υποχρεώνει να τον δεχθείς στη ζωή σου αν δε θες, δέξου όμως τουλάχιστον να τον ακούσεις. Του το οφείλεις!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη