Από μικρά παιδιά μας συμβούλευαν να μη μιλάμε σε αγνώστους. Να μην πλησιάζουμε και να μην παίρνουμε καραμέλες απ’ τον οποιονδήποτε. Με τη συμβουλή αυτή μεγαλώσαμε, κι οι δικοί μας σίγουρα προσπαθούσαν κατ’ αυτόν τον τρόπο να μας προφυλάξουν από οτιδήποτε κακό. Μεγαλώνοντας, βέβαια, τα πράγματα ανατράπηκαν σε έναν βαθμό. Πολλά αλλάζουν ανάμεσα στα χρόνια κι ένα από αυτά θέλει τους γνωστούς πιο επικίνδυνους απ’ τους αγνώστους ή απλά εμάς να μας ενθουσιάζουν πολύ εκείνες οι απαγορευμένες καραμέλες.
Μας τραβούν σαν μαγνήτης εκείνοι που μας τις προσφέρουν, που μας γλυκαίνουν, δηλαδή. Εθισμένοι στο μέλι, λαχταράμε να γραπωνόμαστε από κολακείες, κομπλιμέντα, όμορφα λόγια που μας καλύπτουν το αίσθημα της αποδοχής, ιδανικά και του θαυμασμού. Μας κάνουν να αισθανόμαστε αρκετοί μα κι αρεστοί. Ανάγκη μας ανέκαθεν επιτακτική. Ως κοινωνικά όντα επιδιώκουμε να μας δέχονται και να μας αγαπούν, αποζητώντας να ‘μαστε κομμάτια ενός ευρύτερου συνόλου.
Για τον λόγο αυτό κάνουμε φίλους. Γιατί οι φίλοι μας είναι για εμάς οι πιο κοντινοί μας άνθρωποι. Είναι εκείνοι που μας έχουν διαλέξει ακριβώς γιατί μας έχουν δεχτεί όπως είμαστε. Γιατί με την αγάπη τους μας δείχνουν πως τους είμαστε απαραίτητοι και πως μας εκτιμούν, σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητές μας. Οι φίλοι μας, όμως, έχουν και δικαιώματα, κι ελευθερίες. Όσα κι αν σημαίνουμε γι’ αυτούς, δε θα ντραπούν να μας υποδείξουν το λάθος μας. Ούτε να μας δυσαρεστήσουν μια φορά -ή και παραπάνω. Δεν ανησυχούν για την εικόνα που θα μας δείξουν τις στιγμές που δεν έχουν καλή διάθεση. Εκφράζονται αυθόρμητα κι ειλικρινά. Κάποιες φορές μας αρέσει, άλλες ενοχλεί τον εγωισμό μας.
Κι, απ’ την άλλη, είναι κι οι άνθρωποι που κρατούν στα χέρια τους το βάζο με το μέλι. Μοιάζουν με μπρούτζινες κούκλες με αλαβάστρινα χαμόγελα. Ό,τι κι αν κάνεις, ακόμα κι αν φαινομενικά δεν τους ταιριάζει και δεν τους εκφράζει, δε θα στο δείξουν. Κρατούν κρυφά τα περισσότερα συναισθήματά τους και σου δίνουν την αίσθηση πως ακόμα κι όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, πάντα θα ‘χουν μια όμορφη κουβέντα να σε φιλέψουν. Ο θυμός τους αποτελεί ένα απ’ τα χαρτιά που δύσκολα θα αποκαλύψουν, όπως και τα προσωπικά τους θέματα. Δύσκολα αφήνουν να βγει στο φως η θλίψη τους, αυτό που θα λέγαμε «ανθρώπινη πλευρά». Σε κάνουν να αισθάνεσαι ένας μικρός θεός υποστηρίζοντας πάντα την άποψή σου σαν να ήταν δική τους. Συμφωνούν ακόμα και με την πιο παράλογή σου απαίτηση. Μα πώς γίνεται να ‘ναι μέσα στο μυαλό σου;
Όσο σε χειροκροτούν, τόσο τους θαυμάζεις. Έχουν κάτι ξεχωριστό, μια λάμψη που αναρωτιέσαι από πού πηγάζει. Αυτά τα άτομα γεννήθηκαν με κληρονομιά τη θετική ενέργεια στα κύτταρά τους. Ο κόσμος τους πλημμυρίζεται από χαμογελαστές καλημέρες, γλυκόλογα κι ενθαρρύνσεις, με τους πάντες να μαζεύονται γύρω τους σαν τις μύγες. Τα έχουν καλά με όλους. Ακόμα και με τον πιο ιδιόρρυθμο ή αντιπαθητικό, για τους πολλούς, άνθρωπο. Η συμπεριφορά τους έχει κάτι το πολύ προσιτό κι οικείο, κι αυτό γιατί δε σου χαλάνε χατίρια, γιατί πάνε πάντα με τα νερά σου, πράγμα που πολύ σου αρέσει.
Είναι εκείνη η καινούρια συνάδελφος. Η μόνη που εκτίμησε το νέο σου κούρεμα. Κι εκείνη ήταν ο λόγος που η διάθεσή σου ανέβηκε σήμερα. Τι παράξενο, μα δε σε δυσαρεστεί ποτέ. Θα μπορούσε να γίνει φίλη σου! Έχεις ανάγκη από ανθρώπους που σε εκτιμούν και που επιτέλους σε αποδέχονται, μα κυρίως εκείνους που σου ανεβάζουν την αυτοπεποίθηση στα ύψη.
«Η κολλητή μου τόσα χρόνια ποτέ δε με έκανε να αισθανθώ όπως εκείνη. Μήπως διαλέγω λάθος ανθρώπους στη ζωή μου; Εκείνη, αν και δε με ξέρει, στηρίζει τη γνώμη μου και τη μετράει. Δε με πικραίνει. Μήπως, τελικά, νοιάζεται πραγματικά για μένα;» Διχάζεσαι, μπαίνεις σε διάφορες δεύτερες σκέψεις. Θυμάσαι τη συμβουλή που σου έδινε η μαμά σου για τους αγνώστους που σου προσφέρουν καραμέλες. Μήπως είναι πολύ καλή για να ‘ναι αληθινή; Καλοπροαίρετη ή δήθεν; Θυμώνεις με την καχυποψία σου. «Έχουμε φτάσει στο σημείο να ‘μαστε καχύποπτοι απέναντι στην ευγένεια και την καλοσύνη» σκέφτεσαι. Συνηθίσαμε να μας αντιμετωπίζουν ψυχρά και τυπικά κι οποιοσδήποτε κάνει τη διαφορά σου φαίνεται εξαίρεση. Αλλά και πάλι, δεν παύεις να έχεις τους ενδοιασμούς σου.
Μην μπερδεύεις τον ειλικρινή έπαινο με το καμουφλαρισμένο κομπλιμέντο. Να θαυμάζεις και να υπολογίζεις τους ευθείς –αυθεντικά αληθινούς– ανθρώπους. Εκείνοι είναι το αντίδοτο στο ψέμα. Αυτοί με το καθαρό βλέμμα που δε θα διστάσουν να σου δείξουν την κακή τους διάθεση και που θα σου πουν στα ίσια τι δεν τους αρέσει, με τι συμφωνούν ή τι εγκρίνουν. Με τα «όχι» έχουν χτιστεί οι περισσότερες εμπιστοσύνες, κι ας μην έχουν χαϊδέψει ποτέ κανένα αφτί. Μπορεί η άρνηση να μην ικανοποιεί τον εγωισμό, προστατεύει όμως την ψυχή.
Όλοι μας ευχόμαστε οι ανθρώπινες σχέσεις να ήταν πιο απλές, πιο εύκολες. Να μη χρειαζόταν να υπεραναλύουμε συμπεριφορές και καταστάσεις. Αν ο καθένας μας έλεγε ακριβώς αυτό που θέλει, που νιώθει και πιστεύει, ίσως όλα να ‘ταν αλλιώς. Ζούμε σε έναν κόσμο που ο καθένας έχει τη δική του μοναδική άποψη, αλλά κυρίως το πώς την εκφράζει είναι που τον διαφοροποιεί από όλους τους άλλους.
Οι διπλωμάτες αποτελούν μία κατηγορία με φυσικό ταλέντο και σκηνοθετημένες αντιδράσεις. Όποιος κι αν είναι ο λόγος που σε επικροτούν τόσο πολύ –ακόμα κι αν είναι γιατί εκείνοι έχουν την ανάγκη να νιώσουν αποδεχτοί περισσότερο απ’ ό,τι εσύ– το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Είναι μοναδικοί, όσο κι οι ηθοποιοί στο σανίδι!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη