Το άγνωστο τους τρομάζει

Είναι δύσκολο να ζεις μονίμως με ένα φόβο. Είναι απερίγραπτα ζόρικο να σε αγχώνει διαρκώς το αύριο. Ένα φορτίο που καρφιτσώνεται στο σβέρκο σου και σε καθιστά ανίκανο να κοντρολάρεις τις ανησυχίες σου για το τι θα συμβεί μετά∙ είτε αυτό το «μετά» σημαίνει την επόμενη ώρα, ημέρα, στιγμή ή και λεπτό. Όταν κάθε βράδυ ο μέσος άνθρωπος προσπαθεί να αδειάσει το μυαλό του από οτιδήποτε τον παιδεύει, εσένα οι σκέψεις σου γίνονται τέρατα που ορμάνε με μανία να σε κατασπαράξουν, αν δεν τους δώσεις όλες τις απαντήσεις. Δε σε αφήνουν λεπτό να αφεθείς, γυρνώντας την πλάτη σε άγνωστα για εσένα πράγματα. Βρίσκεσαι κάπου χαμένος ανάμεσα στο να προβλέπεις και να οργανώνεις την κάθε σου επόμενη κίνηση. Από τη στιγμή που θα ξυπνήσεις μέχρι να πέσεις ξανά για ύπνο.

Η αυξημένη ανάγκη κάποιων να ‘χουν πάντα την επίβλεψη των καταστάσεων που τους αφορούν άμεσα (ή κι όχι) μπορεί να τους κάνει υπερβολικούς, φρικάροντας όλους τους γύρω τους. Αναζητούν απεγνωσμένα τον έλεγχο κι αυτό τους κάνει ψυχαναγκαστικούς/καταναγκαστικούς, θυμωμένους (είτε φανερά, είτε παθητικό-επιθετικά), φοβικούς ή ακόμα κι αμφιθυμικούς. Όταν δε γνωρίζουν ποιο είναι το επόμενό τους βήμα είναι πεπεισμένοι ότι τα πράγματα θα ξεφύγουν κι ότι οι ζωές τους θα καταρρεύσουν. Παγιδεύονται μέσα στην ίδια τους την ανασφάλεια. Το άγνωστο τους τρομάζει. Μοιάζουν κατατρεγμένοι κι αβοήθητοι. Μπορούν κυριολεκτικά να πνιγούν μέσα σε μια κουταλιά απελπισίας, χωρίς να υπάρχει κάποιο ουσιαστικός λόγος για να αισθάνονται έτσι.

Η έντονη κι ακραία τις περισσότερες φορές ανάγκη για πλήρη γνώση κι οργάνωση όλων φρικάρει το περιβάλλον ενός τέτοιου ανθρώπου, αφού η καθημερινότητα μαζί του μπορεί να γίνει ανυπόφορη. Το άτομο αυτό θέλει συνεχώς να ελέγχει τα πάντα και χωρίς τον έλεγχο αυτόν χάνει την ισορροπία του, θυμώνει κι αποσυντονίζεται. Νιώθει πως όλα καταρρέουν, αν δεν έχει ένα έτοιμο σχέδιο δράσης κι ότι η ζωή του θα ξεφύγει απ’ τα χέρια του. Θέλει να ελέγχει τι γίνεται στο σπίτι, στη δουλειά, στην εμφάνισή του, μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια και πολύ συχνά ασκεί έτσι έλεγχο και στις ζωές των άλλων.

Τα άτομα αυτά καταδιώκονται συχνά απ’ τον πανικό, το έντονο δηλαδή άγχος που εισβάλλει ξαφνικά και κλιμακώνεται πολύ γρήγορα, συνοδευμένο από μια πληθώρα συμπτωμάτων, σωματικών όσο και ψυχολογικών, οδηγώντας στη λεγόμενη «κρίση πανικού». Ξαφνικά, εκεί που όλα πήγαιναν καλά και νόμιζες ότι επιτέλους το άγριο θηρίο που είχες μέσα σου αποφάσισε να φύγει, εκείνο λες κι είχε στήσει καρτέρι κι ήθελε να σε διαψεύσει, προκαλεί τη γνωστή σου πλέον τρικυμία.

Τι κι αν εσύ αποφάσισες να συμμετέχεις σε μια κοινωνική εκδήλωση, το σώμα σου φαίνεται να μη σε υπακούει πλέον, όταν νιώσεις πως κάτι δεν είναι γνώριμο. Το κεφάλι σου πάει να σπάσει, η ζάλη σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι ένα βήμα πριν τη λιποθυμία, η καρδιά χτυπάει τόσο δυνατά, σαν να θέλει να βγει απ’ το στέρνο όπου είναι φυλακισμένη. Τι σου απομένει τότε; Με την τελευταία στάλα λογικής σου, πριν δηλαδή τρελαθείς ολοκληρωτικά, κάνεις το μόνο πράγμα που ‘χεις βρει να λειτουργεί καλύτερα κι απ’ τα πιο αποτελεσματικά αγχολυτικά: το σκας κι ησυχάζεις. Υπάρχει πιο γαλήνιο μέρος απ’ το σπίτι σου, άλλωστε; Εκεί νιώθεις την ασφάλεια του οικείου, καθώς τίποτα απρόβλεπτο δεν μπορεί να σε βλάψει.

Απομονώνεσαι. Απομακρύνεσαι από κάθε είδους σχέση με γνωστούς και φίλους. Η καχυποψία σου σε κάνει να φτάνεις στο σημείο να μην εμπιστεύεσαι κανέναν. Δεν αφήνεσαι και δεν αφήνεις να σε πλησιάσουν. Κανένας δεν ξέρει περισσότερο τις ανησυχίες σου από εσένα τον ίδιο. Αισθάνεσαι πως δε σε καταλαβαίνουν, τους πιάνεις να σε κοιτούν παράξενα. Δεν μπορείς να αφεθείς ούτε στον έρωτα. Η έλλειψη αυθορμητισμού σου πνίγει όποιον έρχεται λιγάκι πιο κοντά σου. Μόνος σου σκοτώνεις τη μαγεία. Κοιμάσαι πάντα με τα μάτια μισάνοιχτα. Βυθίζεσαι μόνος στην ίδια σου την αδράνεια. Δε σε ενοχλεί που στο τέλος μένεις πάντα μόνος, φιλιώνεις με τη μοναξιά σου, φτιάχνεις τους δικούς σου κανόνες. Επαναπαύεσαι, αλλά ίσως και να υποκρίνεσαι ενώ αμύνεσαι. Το αποτέλεσμα είναι ένα. Νιώθεις ασφαλής, ακόμα κι αν δεν είσαι ευτυχής.

Ωστόσο, πολλά πράγματα στη ζωή μας βρίσκονται πέρα απ’ τον έλεγχό μας κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποδεχτούμε, αν δε θέλουμε να καταλήξουμε δυσλειτουργικοί κι απόλυτα αγχώδεις. Κάποια στιγμή είναι απόλυτα φυσικό να χάσουμε σε κάτι τον έλεγχο, να ανατραπούν τα δεδομένα τους, να μην μπορούμε να γνωρίζουμε τι να περιμένουμε. Για να μην εξουθενώνουμε τον εαυτό μας, ας ξεκινήσουμε από σήμερα να βλέπουμε τη ζωή με μια πιο χαλαρή ματιά, χωρίς να σημαίνει ότι αφηνόμαστε στο έλεος του Θεού ή γινόμαστε ανεύθυνοι.

Με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και πολύ δικών μας ανθρώπων μπορούμε να δούμε την πραγματικότητα, που έως τώρα μας τρόμαζε, με άλλο μάτι. Η εμπιστοσύνη ξεκινάει από μέσα μας και με το να ελέγχουμε τα πάντα ενισχύουμε μια δυσλειτουργική συμπεριφορά κι ανασφαλή ζωή.