Χάρη στην τεχνολογία η επαφή μας με τον κόσμο γύρω μας έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Βλέπεις, η κύρια δυνατότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι να έρχεσαι κοντά με όλους. Έχεις τη δυνατότητα εκτός απ’ την οικογένειά σου, τους γνωστούς σου και τους φίλους σου να συνομιλήσεις ακόμη και με αγνώστους, με μεγαλύτερη ευκολία και λιγότερη αμηχανία απ’ ό,τι τετ α τετ στον συνεπιβάτη σου στο μετρό, στο άτομο σε εκείνο το καφέ που σου άρεσε, ακόμη και στον φίλο του φίλου του παιδιού της γειτόνισσάς σου!
Ακόμα κι αν δεν ήσουν ποτέ φαν κι εξοικειωμένος με τα νέα δεδομένα, το μέσεντζερ σε τραβάει να ασχοληθείς ή έστω να γίνει μια βασική εφαρμογή του κινητού σου. Μια καλά σχεδιασμένη πλατφόρμα, με χρώματα, φιγούρες και φατσούλες, πίσω απ’ τις οποίες δεν παύει να βρίσκεται ένας άνθρωπος, που το βράδυ θα πέσει κουρασμένος στο κρεβάτι του για να κοιμηθεί. Και ναι, έχει και προσωπική ζωή, εκτός οθόνης.
Δεν είναι υποχρεωμένος να είναι πάντα ενεργός, παρών στη συνομιλία κι άγρυπνος φρουρός ανά πάσα ώρα και στιγμή για κάθε νέο εισερχόμενο γκλιν. Ούτε κι έχει τη διάθεση να έχει συνεχώς τα δεδομένα του ανοιχτά, ώστε να είναι σε εγρήγορση εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο και να παρακολουθεί όλες τις ειδοποιήσεις.
Η ιδιωτικότητα χάθηκε απ’ τη στιγμή που το facebook και το messenger μπήκαν για τα καλά στη ζωή μας και κάτι διαδικτυακοί «φίλοι» θεώρησαν πως αφού έχουν τη δυνατότητα να στείλουν και στις τέσσερις και τις πέντε τα ξημερώματα, δεν έχουν λόγο για να μην το κάνουν, χωρίς καν να το σκεφτούν δεύτερη φορά.
Απλά επειδή φαντάζει πιο εύκολος και προσιτός τρόπος επικοινωνίας αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να μπεις στη διαδικασία να ρίξεις μια ματιά στο ρολόι σου, πριν δώσεις πάσα στον αυθορμητισμό σου! Θα είχες το ίδιο θάρρος να πάρεις ένα τηλέφωνο; Υπό άλλες συνθήκες θα σκεφτόσουν –λιγότερο ή περισσότερο– πριν εισβάλλεις στην πραγματικότητα του άλλου χωρίς να υπολογίσεις όρια, τύπους, προσωπικό χώρο και χρόνο.
Γιατί πίσω από αυτή την οθόνη κινητού ή λάπτοπ είναι ένα άτομο που ίσως δε γνωρίζεις καν. Ίσως δεν ξέρεις πώς είναι ο ήχος της φωνής του, ποιο το αγαπημένο του τραγούδι, πόσο μάλλον τα όνειρα κι οι φόβοι του. Ένα πρόσωπο που η εικόνα που έχεις σχηματίσει μπορεί να μην αντιπροσωπεύει καν αυτό που πραγματικά είναι. Ίσως δε δίνεις δεκάρα για το τι θέλει ή σκέφτεται, όμως ούτε αυτό σου δίνει το δικαίωμα να μπαίνεις ό,τι ώρες θες στη ζωή σου, δείχνοντας ξεκάθαρα πως δε σέβεσαι.
Μπορεί να πέσεις στην παγίδα του ενεργού και του μη ενεργού, να προτιμάς να δεις το πότε διαβάστηκε ή όχι, αλλά ο κάθε άνθρωπος έχει όρια και πώς περιμένεις να πάρεις μια απάντηση όταν αποφασίζεις να κάνεις ντου στον κόσμο του απρόσκλητος, πόσο μάλλον όταν δε σου έχει δώσει το δικαίωμα. Το δικαίωμα να χτυπάς κινητά ό,τι ώρα να ‘ναι ανήκει μόνο στους πολύ δικούς μας ανθρώπους, στον κολλητό κι ίσως και το σύντροφό μας, όχι στον κάθε τυχάρπαστο.
Σε ‘κείνους που έχουν όλο το ελεύθερο να σου χτυπήσουν το κουδούνι στη μέση της νύχτας και να σε πάρουν οκτακόσια τηλέφωνα μέχρι να σε βρουν. Για λόγους μικρούς και χαζούς, ασήμαντους ως και πραγματικά σοβαρούς. Γιατί απλά τους έλειψες ή είδαν μια σαχλαμάρα και σε θυμήθηκαν. Είναι οι δικοί σου άνθρωποι, γιατί εσύ έχεις διαλέξει να υπάρχουν στη ζωή σου κι η αποδοχή τους δεν εξαρτάται από ένα απλό κουμπί, ούτε αρκεί μια ειδοποίηση στο facebook για να θυμηθείς πως είναι εκεί. Εκείνοι που δεν εκφράζουν τη συμπαράστασή τους στον πόνο ή στη λύπη σου με ένα love ή με ένα sad, μόνο εκείνοι μπορούν να χτυπούν ειδοποιήσεις και πόρτες όποτε θέλουν.
Με ένα διαδικτυακό «δέχομαι», λοιπόν, ούτε καμιά φιλία σφραγίστηκε, ούτε σου επιτρέπεται να κάνεις αδιάκριτες ερωτήσεις. Με κίνητρο μια όμορφη καμουφλαρισμένη φώτο ή ένα έξυπνο σλόγκαν πιστεύεις πως σου δίνεται αυτόματα το δικαίωμα να εισέρχεσαι στον κόσμο του άλλου και να ‘χεις την απαίτηση να τον μάθεις.
Η ιδιωτικότητα είναι ένα κομμάτι της ζωή μας που οφείλουμε να προστατεύουμε. Εμείς επιλέγουμε τι και ποια σημεία της καθημερινότητάς μας και του εαυτού μας θα αποκαλύψουμε και σε ποιους. Το να μη θες να εκθέσεις στιγμές και γεγονότα είναι δικαίωμά σου, όμως είναι κι υποχρέωση των άλλων να σέβονται το χώρο σου, ειδικά όταν δεν τους έχεις δώσει αυτό το θάρρος να τον καταπατούν.
Οι πράσινες ή όχι κουκκίδες δεν είναι το «πράσινο φως», είναι απλώς μια ένδειξη ενός παιχνιδιού που σχεδιάστηκε για να κρατάει τους ανθρώπους απασχολημένους τις στιγμές που δε θέλουν να σκέφτονται. Δεν εγγυούνται ότι κάποιος είναι πραγματικά διαθέσιμος κι ανοιχτός να σου μιλήσει, πόσο μάλλον όποια ώρα το αποφασίσεις αυθαίρετα εσύ. Αν το θέλει, αν μπορεί κι αν έχει τη διάθεση, ίσως απαντήσει. Υπάρχουν κι όρια και καλό είναι να μην τα ξεπερνάμε!
Όποιος κι αν είναι ο τρόπος σου να προσεγγίσεις κάποιον, σημασία έχει η διακριτικότητά σου και πώς θα χρησιμοποιήσεις τα μέσα που διαθέτεις με σεβασμό κι ευγένεια.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη