Πώς να βρεις προσωπικό χώρο σ' ένα γεμάτο σπίτι;

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο προσωπικός χώρος είναι ανάγκη του καθένα μας ξεχωριστά. Είναι σημαντικό να υπάρχει στην καθημερινότητά μας για να την κάνει ευκολότερη. Ο προσωπικός χώρος είναι κάτι σαν «δεύτερο δέρμα», όπως είπε και ο Michael Graziano, νευροψυχολόγος και συγγραφέας, στο βιβλίο του “The Space Between Us”, που λειτουργεί προστατευτικά.

Ο εγκέφαλός μας είναι διαμορφωμένος έτσι ώστε να δημιουργεί μια απαγορευμένη ζώνη για τους άλλους και μια ζώνη ασφαλείας για εμάς που θα μας κρατήσει μακριά από ανεπιθύμητους παράγοντες. Η εξασφάλιση ιδιωτικού χώρου δύναται να μας προστατέψει από την εμφάνιση του άγχους και της συναισθηματικής φόρτισης κι αυξάνει την ικανότητα επικοινωνίας, αφού όσο είμαστε ικανοί να σκεφτόμαστε και να συνομιλούμε με τον εαυτό μας τόσο καλύτερα αντιμετωπίζουμε και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

Είναι βέβαιο πως όπως όλοι μας, έτσι κι εσύ πολλές φορές νιώθεις πως ο δικός σου χώρος, η δικιά σου προσωπική φούσκα απειλείται κι είναι έτοιμη να σκάσει. Η απειλή αυτή μπορεί να είναι νοητή αλλά μπορεί να είναι και πρακτικά χωρική. Και πράγματι ολόκληρες επιστήμες βασίζονται στη θεωρία του προσωπικού χώρου, του λεγόμενου proxemics, για να κατασκευάσουν διαμερίσματα, πολυκατοικίες ακόμα και ολόκληρες πόλεις ώστε τα πράγματα να είναι λειτουργικά. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις δεν είναι εύκολη υπόθεση η διαχείριση προσωπικού χώρου.

Και φυσικά δε μιλάω για εσένα που μένεις μόνος σου ή έχεις δικό σου δωμάτιο και μπορείς ανά πάσα στιγμή να διαφύγεις ώστε να εξασφαλίσεις ορισμένες ώρες ηρεμίας και μοναξιάς. Αναφέρομαι σε εσένα που μένεις με την οικογένειά σου, με τα παιδιά σου, με τον σύντροφό σου, με έναν συγκάτοικο. Συχνά αντιμετωπίζεις δυσκολίες στο να βρεις τον δικό σου χώρο για να χαλαρώσεις. Είσαι σε ένα σπίτι γεμάτο από βαβούρα, που ο καθένας κάνει ό,τι θέλει κι όποτε θέλει, δεν υπάρχει επικοινωνία και δεν υπάρχει κι αλληλοκατανόηση. Το να ζεις σε ένα σπίτι με οικογένεια ή γενικότερα με κάποιον σου φαίνεται βουνό. Αντιμετωπίζεις διαφορετικά ωράρια, διαφορετικές συνήθειες ακόμα και διαφορετικές αισθητικές αντιλήψεις για το πώς θα έπρεπε να διακοσμηθεί ένας χώρος.

Αρχικά, το πρώτο βήμα για να βγεις σώος από αυτήν την κατάσταση είναι να μην απελπίζεσαι. Έχω να σου πω πως δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο να το νιώθεις αυτό. Το θέμα όμως είναι να σκεφτείς τι ακριβώς σου λείπει και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό. Αν το σπίτι έχει κάποια λιγότερο δημοφιλή δωμάτια όπως μια αποθήκη ή ακόμα και μια γωνία που δεν τη χρησιμοποιεί κανείς για τίποτα, μπορείς να το εκμεταλλευτείς. Τοποθετώντας δικά σου προσωπικά πράγματα και διακοσμώντας ακόμα κι ένα πολύ μικρό σημείο με αντικείμενα του δικού σου προσωπικού γούστου, να είσαι βέβαιος πως θα νιώσεις αμέσως πιο οικεία. Τοποθέτησε πόστερ, φωτάκια, κεριά, διακοσμητικά που θα σου θυμίζουν μόνο εσένα και χρησιμοποίησέ τον χώρο αυτό ως διαφυγή κάθε φορά που θα θες να μένεις μόνος.

Αν είναι δυνατό, μπορείς να χωρίσεις το χώρο αυτόν ή ακόμα και το δωμάτιο που μοιράζεσαι με κάποιον άλλον με ένα παραβάν ή και μια κουρτίνα που είναι μια μοντέρνα ιδέα, προσδίδοντας σε κάθε μεριά διαφορετική αισθητική πινελιά. Αν ένα δωμάτιο έχει περιθώρια για περαιτέρω αλλαγές, μπορείς να ζητήσεις ακόμα και να υψωθεί μια γυψοσανίδα ώστε να το πετύχεις αυτό. Δε χρειάζεσαι άπλετο χώρο, χρειάζεσαι απλώς χώρο.

Σε περίπτωση που έχεις ωραίο μπαλκόνι ή και κήπο, μπορείς να φτιάξεις ένα αυτοσχέδιο δικό σου καθιστικό εκεί έξω ή και να αγοράσεις μια όμορφη πολυθρόνα που θα σου προσφέρει ώρες χαλάρωσης και ξεκούρασης μακριά από τη βαβούρα του σπιτιού. Αν πάλι αυτό φαντάζει κομματάκι αδύνατο ή έχει έρθει ο βαρύς χειμώνας και δε θέλεις να φλερτάρεις με το κρυοπάγημα, μπορείς να βάλεις τα ακουστικά σου και να απολαύσεις ό,τι μουσική θες εκμεταλλευόμενος ένα μέρος του σπιτιού που δεν έχει επισκέπτες πολύ συχνά. Το διαδίκτυο προσφέρει άπειρα ήδη μουσικής είτε θέλεις να διαβάσεις, είτε να κοιμηθείς, είτε να χαλαρώσεις. Έτσι θα απομονώσεις τους εξωτερικούς ήχους και θα επικεντρωθείς στην ψυχική σου ηρεμία και στο τι σε κάνει εσένα καλά.

Όπως και να έχει, αυτό που πρέπει να θυμάσαι είναι ότι οφείλεις στον εαυτό σου να τοποθετήσεις όρια. Τα όρια ισχύουν για κάθε τομέα και βρίσκονται στη ζωή μας για να κρατάνε την ψυχική μας ισορροπία. Είναι αναγκαίο να οριοθετήσεις τον προσωπικό σου χώρο και χρόνο όπως είναι αναγκαίο να το κάνει ο καθένας μέσα στην οικογένειά σου.

Πρώτα θέτουμε τις βάσεις ώστε να είμαστε καλά με τον εαυτό μας κι έπειτα με  όλους τους άλλους. Δεν ωφελεί να αντιμετωπίζουμε με πανικό καταστάσεις που φαίνεται να μας πιέζουν. Αυτό που θα ωφελούσε είναι να μια συζήτηση με τους ανθρώπους μας βρίσκοντας μια κοινή γραμμή και κοινό πρόγραμμα χρόνου και χώρου ώστε να είμαστε όλοι καλά. Δεν είναι δύσκολο, είναι όμως αναγκαίο.