– Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;
– Ηθοποιός! Να παίζω σε ταινίες, να βάζω σήμερα τα όμορφά μου ρούχα και να κυβερνάω το βασίλειό μου και αύριο να βάζω την κάπα μου και να σώζω τον κόσμο όλο! Να παίζω τους πιο ωραίους ρόλους και να δίνω αυτόγραφα σε όσους μου ζητάνε!
Πολλοί από εμάς απαντούσαμε κάπως έτσι όταν ήμασταν παιδιά. Βρίσκαμε αστείο και γοητευτικό το να μεταμορφωνόμαστε σε διαφορετικούς «ρόλους» και να κάνουμε έτσι τόσο πολλά και διαφορετικά πράγματα. Πιστεύαμε ότι ήταν ο τρόπος να γίνουμε κάποιος άλλος άνθρωπος, να αλλάξουμε και να ξαναλλάξουμε και πάλι από την αρχή, πηδώντας από κοστούμι σε κοστούμι όσο εύκολα πηδάγαμε και πάνω στο τραμπολίνο.
Τι γίνεται όμως όταν από την παιδική ηλικία μεταπηδάς στην εφηβεία και από την εφηβεία στην ενηλικίωση, εξακολουθώντας να έχεις το ίδιο όνειρο; Αρχικά αρχίζεις και διαβάζεις και μάλιστα πολύ! Εκεί αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι πως δεν υπάρχει «ρόλος» με την έννοια που μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας, αλλά μόνο ένας φανταστικός και ταυτόχρονα υπαρκτός χαρακτήρας. Δε μιλάμε για προϊόν φαντασίας, γιατί απλούστατα βασίζεται σε ανθρώπους καθημερινούς, που έχουμε συναντήσει στη ζωή μας. Κι αν δεν έχει τύχει να τους γνωρίσουμε προσωπικά, τότε σίγουρα τους έχουμε ακούσει. Όμως παρ’ όλ’ αυτά εάν είσαι ηθοποιός είτε σε επαγγελματικό είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο, καλείσαι να υπηρετήσεις ένα κείμενο το οποίο στηρίζεται πάνω σε ένα διαφορετικό χαρακτήρα από εσένα, που ίσως σε μια πρώτη ανάγνωση να θεωρήσεις πως δεν έχει καμία σχέση μαζί σου. Εκείνο λοιπόν είναι το σημείο που αρχίζει η μαγεία της υποκριτικής και η βαθιά ψυχανάλυσή της.
Ίσως να παρατήρησες ότι από πριν τη λέξη «ρόλος» τη βάζω σε εισαγωγικά. Αυτό γιατί στην πραγματικότητα ρόλοι δεν υπάρχουν, παρά μόνο λέξεις πάνω σε χαρτί που εσύ με τον τρόπο σου καλείσαι να ζωντανέψεις. Να κάνεις αυτά τα λόγια κομμάτι του εαυτού σου και να βρεις πτυχές σου ενδεχομένως πολύ βαθιά κρυμμένες. Φυσικά η όλη διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη και σίγουρα ποτέ κανένας ηθοποιός δε θα αγγίξει την τελειότητα, καθώς η υποκριτική είναι ουσιαστικά μια συνεχής ανανέωση του εαυτού μας.
Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορεί να σε διδάξει αυτή η τέχνη, είναι το να αρχίσεις να κατανοείς τους γύρω σου. Να μπαίνεις στη θέση άλλων ανθρώπων μέσω μιας δίκης σου εμπειρίας. Να συσχετίζεις πράγματα, να δημιουργείς συναισθήματα και κυρίως να ανοίγεις την ψυχή σου. Να ανακαλύπτεις την αλήθεια σου με έναν τρόπο που δεν αντιλαμβάνεσαι εύκολα στην καθημερινή ζωή. Αφήνεις τον εαυτό σου πιο ελεύθερο από ποτέ, ενεργοποιείται ολόκληρο το σώμα σου, οι λέξεις παίρνουν φωτιά και σημαδεύουν τα κομμάτια σου που ποτέ πριν δεν είχες παρατηρήσει κι εσύ νιώθεις ελεύθερος υπηρετώντας ένα κείμενο το οποίο σε κάνει να σε ανακαλύπτεις. Μόνο το μέικ-απ και τα κοστούμια έρχονται τελικά να σε διαχωρίσουν από το πρόσωπο το οποίο υποδύεσαι και ταυτόχρονα να σε ταυτίσουν με αυτό ακόμη περισσότερο.
Στους καλούς χαρακτήρες χαίρεσαι σαν μικρό παιδί με τις όμορφες πτυχές σου και στους κακούς ωριμάζεις βρίσκοντας το θάρρος να κοιτάξεις κατάματα τα σκοτάδια σου, υπάρχει άραγε καλύτερη ψυχανάλυση απ’ αυτό; Εξάλλου ένας ηθοποιός δεν μπορεί να είναι μόνο κωμικός ή μόνο δραματικός, είναι εξ ορισμού πολύπλευρος. Και η αλήθεια είναι πως όλοι οι άνθρωποι έτσι είμαστε, λίγοι όμως αυτοί που τολμάνε να βγάλουν στην επιφάνεια κάθε μία από τις πλευρές αυτές. Ο ηθοποιός όχι μόνο το κάνει, αλλά παλεύει για να μάθει και την κάθε πλευρά λίγο πιο καλά, είτε είναι καλή είτε κακή. Είτε του αρέσει είτε τελικά την απεχθάνεται.
Συμπερασματικά, ηθοποιία είναι αυτό που όσο και να σε πληγώνει μερικές φορές, μπορεί άλλες τόσες να σε ξανακάνει παιδί. Είναι ο καλύτερος τρόπος να σε γνωρίσεις μιας και είναι μια από τις καλύτερες ψυχαναλυτικές μεθόδους. Είναι τελικά η μόνη απάντηση στο «Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις» που θα μας επιτρέψει να διαλέξουμε παραπάνω από ένα πράγματα.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη