Η φιλία κατά τον Αριστοτέλη∙ έκδοση 2019

Ό,τι και να θελήσεις να πεις για τον Αριστοτέλη, δεν μπορείς να του αρνηθείς πως ο άνθρωπος άφησε πίσω του κληρονομιά. Λες «Αριστοτέλης» στο 2019 κι αμέσως όλοι καταλαβαίνουν ότι μιλάς για τον συγκεκριμένο. Πόσοι μπορούν να το παινευτούν αυτό; Η Madonna, η Shakira κι ο Νίνο ανάμεσα στους λίγους που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

Πέρα απ’ την πλάκα, όμως, ένα απ’ τα πιο δημοφιλή αποφθέγματα του αρχαίου Έλληνα φιλόσοφου είναι οι απόψεις κι η ανάλυσή του περί φιλίας. Για τον Αριστοτέλη ήταν αρετή και μια ανάγκη που κάθε άνθρωπος έχει σε αυτή τη ζωή, έτσι την κατηγοριοποίησε σε τρία διαφορετικά είδη.

Πρώτη η φιλία ωφελιμότητας. Ένα είδος φιλίας που, όπως προδίδει το όνομα, τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτήν έχουν κάτι να αποκομίσουν ο ένας απ’ τον άλλον. Με το που τελειώνει αυτό το πάρε-δώσε, τελειώνει κι η σχέση.

Το δεύτερο είδος είναι η φιλία της ευχαρίστησης/απόλαυσης. Ακόμα μια φιλία μικρή σε διάρκεια που βασίζεται κυρίως σε κοινά ενδιαφέροντα ή σε πάθη/απολαύσεις που συμμερίζονται οι συμμετέχοντες.

Το τρίτο και πιο σπάνιο είδος φιλίας, κατά τον Αριστοτέλη, είναι η φιλία της αρετής. Αυτή είναι κι η φιλία που κάποιος θα χαρακτήριζε ως πραγματική, αφού βασίζεται σε κοινά ιδανικά, αξίες κι εκτίμηση στην προσωπικότητα του ατόμου. Αυτό το είδος φιλίας θέλει υπομονή, εμπιστοσύνη και χρόνο.

Ωραία τα είπε ο Αριστοτέλης. Στοχευμένα και περιεκτικά. Είναι, όμως, οι φιλίες τόσο απλές στο 2019 ή έχουν αλλάξει μορφή και περιεχόμενο; Πάμε να δούμε.

Η φιλία που χαϊδεύει τα αφτιά 

Όλοι τον έχουμε αυτόν τον φίλο. Που τρέχουμε σε κάθε ευκαιρία να πάρουμε την άποψή του γιατί ξέρουμε πως, ό,τι και να του πούμε, θα μας ενθαρρύνει και θα μας στηρίξει. Πολλοί κάνουν το λάθος να κρίνουν φιλίες απ’ το ποσοστό στήριξης που τους παρέχει ο φίλος τους. Μέγα λάθος. Το να ακούς πάντα «ναι» είναι επικίνδυνο. Μια τέτοιου είδους φιλία δε σε αναγκάζει να σταματήσεις, να σκεφτείς, να αναθεωρήσεις, να αλλάξεις. Το να σε ακούσει ο φίλος σου σε ό,τι έχεις να πεις είναι ένα πράγμα. Το να συμφωνεί σε όλα όσα λες και να σου δίνει το πράσινο φως, όμως, είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση. Τα βλέπεις όλα πράσινα κι απλά συνεχίζεις στον δρόμο που χάραξες. Η ζωή, όμως, δεν είναι μια ευθεία γραμμή.

Η φιλία που παίρνει μα δε δίνει

Η ενέργειά μας, η δίψα μας για ζωή, ο δρόμος κι ο αγώνας μας εκπέμπουν ενέργεια, εκπέμπουν φως. Αυτή η ενέργεια και το φως, λοιπόν, αναπόφευκτα θα τραβήξουν άτομα που θα θελήσουν να κλέψουν λίγη απ’ τη λάμψη σου. Θα θελήσουν να αντλήσουν κάτι από αυτά που εκπέμπεις χωρίς απαραίτητα να ‘ναι διατεθειμένοι ή ικανοί να δώσουν πίσω. Αυτό δεν είναι κακό. Το ότι προσελκύεις τέτοια άτομα είναι σημάδι ότι κάνεις κάτι σωστά. Το θέμα είναι να μην αφήσεις να σου πάρουν τόσα πολλά που να στερέψεις. Σε τέτοιες φιλίες να ‘σαι συνειδητοποιημένος και να μην περιμένεις πολλά. Να δίνεις χωρίς να περιμένεις πίσω. Να δίνεις, μα να κρατάς και κάτι για ‘σένα.

Η φιλία Netflix

Λίγο παράξενο όνομα για φιλία, μα θα καταλάβετε τι εννοώ λίαν συντόμως. Μην προτρέχετε, δεν πρέπει να πληρώνεις μηνιαία συνδρομή γι’ αυτή τη φιλία. Ο λόγος που έχει αυτή την ονομασία είναι γιατί όσο καιρό κι αν κάνεις να μιλήσεις με αυτό το άτομο, οι συζητήσεις, τα αισθήματα και το πάθος συνεχίζονται απ’ το σημείο που τις αφήσατε την τελευταία φορά. Pause, play, resume. Τόσο απλά. Καμία απόσταση δεν είναι αρκετή για να σας χωρίσει και δε χρειάζονται πολλές λέξεις για να πείτε αυτά που θέλετε. Καμιά φορά οι ματιές είναι αρκετές. Αυτά που λέτε δεν είναι αυτά που θέλεις να ακούσεις, αλλά αυτά που πρέπει. Λόγια που ίσως να πονέσουν. Λόγια που προσπάθησε να σου πει ο εαυτός σου, μα τα έπνιξες σε σκέψεις επιφανειακές κι ανούσιες. Λόγια που ίσως είναι ο λόγος που θα κάνεις μούτρα στον φίλο σου. Που δε θα του μιλήσεις για κάποιο διάστημα. Δεν αντέχεις πολύ μακριά του, όμως. Γιατί όλοι στην αλήθεια είμαστε εθισμένοι. Κι όταν αποφασίσεις να του ξαναμιλήσεις, όλα θα συνεχίσουν από ‘κεί που έμειναν. Σαν την αγαπημένη σου σειρά στο Netflix.