Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύπλοκες. Σε κάποιες το σύμπαν επιφυλάσσει ένα ευτυχισμένο τέλος. Ενώ άλλες, δυστυχώς (ή κι ευτυχώς), καταλήγουν σε χωρισμό. Το φινάλε, όποιος κι αν τον προκάλεσε, ακόμη και κοινή συναινέσει να ήρθε, σίγουρα πονάει και τους δύο. Απλά πάντοτε υπάρχει ο ένας που πονάει περισσότερο και βιώνει το κλείσιμο της αυλαίας πιο επώδυνα. Τούτο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες κι ανάλογα με τη μορφή και τον ρόλο του καθενός μέσα στη σχέση που έληξε. Στη θέση, λοιπόν, αυτού του ενός έχουμε βρεθεί όλοι μας.
Οι πρώτες σκέψεις μετά από ένα οριστικό τέλος είναι αν όλα ξεχνιούνται. Αν ο πόνος περνάει κι αν ο χρόνος γιατρεύει, όντως, τις πληγές. Λένε πως εκείνος επουλώνει μαγικά τα τραύματα και σβήνει τις μνήμες. Μα αυτό ίσως να ‘ναι ένα απ’ τα μεγαλύτερα ψέματα. Ο χρόνος ούτε τις πληγές επουλώνει, ούτε σε κάνει να ξεχνάς. Επειδή οι πληγές της ψυχής αφήνουν βαθιά σημάδια κι ο χρόνος σε μαθαίνει να ζεις μαζί τους και με τον πόνο που σου προκαλούν. Προσφέρει, όμως, κάτι άλλο, εξαιρετικά σημαντικό· οριοθετεί τις καταστάσεις και τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους. Ο χρόνος δεν είναι γιατρός αλλά είναι δάσκαλος.
Στη θεωρία όλα βέβαια είναι πολύ απλά. Όταν, όμως, βιώνεις θυμό, νιώθεις πόνο, θλίψη, απογοήτευση, πίκρα για το τέλος της σχέσης σου, τίποτα δεν είναι τόσο απλό και σίγουρα δεν ακούγεται εύκολο. Όμως οι δείκτες του ρολογιού δε σταματούν ποτέ να τρέχουν, ο καιρός περνά κι ένα έτος μετά τον χωρισμό σου αξιολογείς την κατάσταση διαφορετικά.
Βλέπεις την ίδια τη σχέση αλλά και τα πρόσωπα που συμμετείχαν σ’ αυτή με διαφορετικό τρόπο. Βλέπεις, δηλαδή, τον ίδιο σου τον εαυτό διαφορετικά, επειδή τώρα είσαι διαφορετικός. Κάπου ίσως να ‘χεις φτάσει και στο σημείο ν’ απορείς με ‘σένα για τους λόγους που σε ωθούσαν να παραμένεις μέσα σ’ αυτή τη σχέση. Ίσως επειδή ο χρόνος που πέρασε, μέσω του πόνου που βίωσες, σ’ έκανε να μπεις ασυνείδητα –ή ακόμη και συνειδητά– στη διαδικασία ν’ αλλάξεις.
Τώρα, μετά από τόσους μήνες είσαι σε θέση να κάνεις μια αυτοψία της σχέσης σου. Αποστασιοποιημένα, με βάση τη λογική βλέπεις τον δικό σου ρόλο και το ρόλο εκείνου του ανθρώπου που έχασες ή σε ‘χασε. Ανακαλύπτεις ότι ήσασταν διαφορετικοί και δεν ταιριάζατε· κάτι που τότε δεν μπορούσες ή δεν ήθελες να παραδεχθείς. Ίσως να πίστευες ότι οι διαφορές σας αποτελούν προκλήσεις για τη σχέση σας. Τώρα, όμως, αντιλαμβάνεσαι ότι οι διαφορές δεν ενώνουν και δε στηρίζουν τη σχέση στη φθορά του χρόνου. Ειδικά όταν ο μόνος που προσπαθούσε συνεχώς ν’ αλλάξει για το καλό του άλλου και του «μαζί» σας ήσουν μόνο εσύ.
Όταν χωρίσατε αυτό που έκανες –προφανώς από άμυνα– ήταν να υποτιμάς το πρώην ταίρι σου, επαναφέροντας ξανά και ξανά στο μυαλό σου όλα τα αρνητικά που είχατε βιώσει, ερμηνεύοντας τα γεγονότα πάντοτε με τον πιο συμφέροντα για ‘σένα τρόπο. Τώρα συνειδητοποιείς ξεκάθαρα τα λάθη που ‘κανες κι εσύ στη σχέση αυτή, όμως αντιμετωπίζεις και τη συμπεριφορά του άλλου με κατανόηση. Έχεις αποδεχθεί ότι για τον χωρισμό σας φέρατε ευθύνη κι οι δύο. Δε μιλούσατε ανοιχτά και κρατούσατε απόσταση μεταξύ σας· από φόβο καταπίεσης, από ντροπή; Τώρα πια η αιτία δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Επειδή έχεις αξιολογήσει τα λάθη σου ώστε ν’ αποφύγεις μελλοντικές επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Κάπου δίνεις ένα δίκιο και στο πρώην αμόρε σου που φτάσατε σ’ αυτό το σημείο. Μαζί, άλλωστε, οδηγηθήκατε στον χωρισμό σας.
Τώρα γνωρίζεις ποιος είσαι και τι θέλεις από μια σχέση. Ξέρεις καλύτερα τα όριά σου κι έχεις βρεις τον τρόπο με τον οποίο μπορείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Κάπου μέσα σου ευχαριστείς αυτόν τον άνθρωπο –τον πρώην σύντροφό σου– επειδή σου έμαθε να ‘σαι δυνατός και σου ‘δειξε ποιος είσαι πραγματικά. Σ’ έκανε να καταλάβεις πτυχές σου που ίσως δεν παραδεχόσουν.
Κι έτσι η απογοήτευση, η πίκρα κι ίσως η κακία που ‘νιωθες για ‘κείνον στην αρχή του τέλους έχουν αντικατασταθεί από κατανόηση, ενσυναίσθηση κι ευγνωμοσύνη για όλα όσα σου έμαθε -ίσως κι άθελά του. Κρατάς τις καλές σας στιγμές επειδή κι αυτές έχουν αξία. Άλλωστε, υπήρξε αγάπη μεταξύ σας κι αυτό δεν μπορείς να το διαγράψεις. Ένα έτος μετά τον χωρισμό σας και πλέον γνωρίζεις γιατί οι δύο αυτοί άνθρωποι δεν έμειναν και δεν μπορούσαν να συνεχίσουν μαζί.
Με την πάροδο του χρόνου, με δύναμη κι υπομονή δε θα σβήσεις αυτά που ένιωσες για ‘κείνο το πρόσωπο ή όσα ακόμη νιώθεις. Απλά θα τους βρεις μια θέση. Θα παραμείνουν μέσα σου, μόνο που θα ‘ναι πλέον μεταμορφωμένα. Κι όταν θα ‘ρχονται στη μνήμη σου, ξύνοντας τις πληγές σου, εσύ δε θα παραλύεις πια απ’ τον πόνο. Επειδή το μόνο που θα σου θυμίζουν είναι όλα αυτά που έμαθες μέσα απ’ την απώλεια.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη