Μην κακολογείς τον άλλο γονιό στο παιδί σου

Πολλές φορές τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι γονείς τους δεν έχουν και την πιο ισορροπημένη σχέση μεταξύ τους. Κι ίσως, τελικά, να είναι καλύτερα να το ανακαλύπτουν από μόνα τους κι όχι απ’ τους ίδιους τους γονείς. Υπάρχουν πολλές μαμάδες και μπαμπάδες που επιλέγουν να κουβεντιάζουν τα προβλήματα του γάμου τους με τα παιδιά τους, είτε αυτά είναι πέντε ετών είτε σαράντα πέντε. Η κατάσταση, δε, αυτή χειροτερεύει, όταν οι γονείς έχουν πάρει διαζύγιο· με τη συμπεριφορά τους –για εγωιστικούς και μόνο λόγους– επιδιώκουν το δικό τους διαζύγιο να εξελιχθεί και σε διαζύγιο του ενός γονέα με τα παιδιά του.

Οι γονείς δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι η αποκάλυψη των μεταξύ τους συγκρούσεων στα παιδιά τους, υπό τη μορφή όχι μιας ειλικρινούς ανοιχτής συζήτησης με όλους παρόντες αλλά με μονομερή υπονοούμενα και μπηχτές, διαταράσσει τις ισορροπίες και τους ρόλους στην οικογένεια. Δε συνειδητοποιούν ότι με τον τρόπο αυτό προσπαθούν μέσω των παιδιών τους να πληγώσουν ο ένας τον άλλον. Το μόνο, όμως, που καταφέρνουν είναι να πληγώσουν τα παιδιά τους.

Οι γονικές φιγούρες αποτελούν για τα παιδιά τα πρωταρχικά προς μίμηση πρότυπα, είτε θετικών είτε αρνητικών συμπεριφορών. Ειδικά σε μικρή ηλικία, που δεν είναι σε θέση ν’ αντιληφθούν τα προβλήματα μίας σχέσης, το μόνο που τελικά ακούνε είναι τις κατηγορίες του ενός γονέα για τον άλλον· αρνητικοί χαρακτηρισμοί που εισβάλλουν στον ψυχικό τους κόσμο και δεν αποβάλλονται εύκολα. Έτσι αναπτύσσουν μέσα τους, εντελώς ασυνείδητα, απέχθεια, ακόμη και μίσος για τον πατέρα ή τη μητέρα· επειδή όλη την ώρα θρέφονται με τα δυσάρεστα συναισθήματα που ο ένας γονέας έχει για τον άλλον.

Για ποιο λόγο πρέπει τα παιδιά να ακούνε όλη την ώρα απ’ τη μαμά «βλέπεις τι έκανε ο πατέρας σου;» ή απ’ τον μπαμπά «δεν αντέχω άλλο την γκρίνια της μητέρας σου»; Ακόμη κι οι χαρακτηρισμοί αλλάζουν, όταν κυριαρχούν τα νεύρα κι η απέχθεια· η μαμά αποκαλείται πλέον «η μητέρα σου» κι αντίστοιχα ο μπαμπάς «ο πατέρας σου». Επειδή πατέρας και μητέρα γίνεσαι αυτόματα με τη γέννα, όμως τον τίτλο του μπαμπά και της μαμάς τον κερδίζεις.

Πόσες αντιφάσεις μπορούν να προκαλέσουν τέτοιου είδους σχόλια στην ψυχοσύνθεση ενός παιδιού, που όταν ενηλικιωθεί καλείται να δημιουργήσει κι αυτό τις δικές του σχέσεις; Και που πιθανότατα θ’ αναλάβει ίδιους ρόλους και θ’ επαναλάβει τα μοτίβα συμπεριφοράς των γονέων του.

Οι χειριστικές αυτές καταστάσεις δυσκολεύουν και τα ενήλικα παιδιά που γίνονται αποδέκτες αλληλοκατηγοριών των γονέων τους. Επειδή πάντοτε για τα παιδιά –όποια κι αν είναι η ηλικία τους– οι γονείς αποτελούν το πρότυπό τους. Απλώς οι σαρανταπεντάρηδες, για παράδειγμα, που θα εμπλακούν σε τέτοιου είδους συζητήσεις με τους γονείς, έχουν αναπτύξει άλλους τρόπους άμυνας. Ίσως να επιδιώκουν ολοένα και λιγότερες συναντήσεις με τους γονείς τους κι έτσι σιγά-σιγά ν’ απομακρύνονται απ’ αυτούς. Δεν εμπιστεύονται πια την κρίση τους, μ’ αποτέλεσμα να μην αναζητούν τις συμβουλές και τη στήριξή τους. Θα λέγαμε ότι οι γονείς με τη συμπεριφορά αυτή αποξενώνουν τα παιδιά τους. Ίσως πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το παιδί δεν είναι όπλο εξουσίας εναντίον του κακού συντρόφου ή του πρώην συζύγου.

Τελικά, τι δεν καταλαβαίνουν; Τι δε βλέπουν; Τα παιδιά τους έχουν μέσα τους το μισό DNA του καθενός. Έχουν, ως ένα βαθμό, κληρονομήσει τα καλά και τα κακά και των δύο. Μιλώντας τους αρνητικά ο ένας για τον άλλον είναι σαν να αποθαρρύνουν τα ίδια.

Τα πράγματα είναι απλά· έχεις κάποιο παράπονο απ’ τον άντρα σου ή απ’ τη γυναίκα σου; Έχεις διαφορές με τον/την πρώην σύζυγο; Συζήτησέ το μαζί του/της, με στενούς συγγενείς σου ή με φίλους σου. Στην τελική, πήγαινε σε ψυχολόγο κι εκφράσου απολύτως ελεύθερα. Είδες πόσες επιλογές έχεις; Γιατί καταφεύγεις στα παιδιά σου για να ξεσπάς και να διοχετεύεις τον θυμό σου;

Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι είναι ο μπαμπάς κι η μαμά των παιδιών τους. Ότι κάποτε ερωτεύθηκαν, αγαπήθηκαν κι έφεραν στον κόσμο αυτά τα παιδιά. Κάτι που πρέπει να θυμούνται πάντα, όποια μορφή και να ‘χει σήμερα η σχέση τους.

Αντιληφθείτε ότι πρώτα και πάνω απ’ όλα είστε γονείς κι αυτό που πρέπει να σας απασχολεί είναι η υγιής συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών σας. Το μόνο που πρέπει να τους μεταφέρετε, σε όποια ηλικία και να ‘ναι, είναι η αγάπη. Επειδή η ατμόσφαιρα αγάπης είναι πάντα προτιμότερη απ’ το εμπόλεμο κλίμα. Κι είναι βέβαιο ότι δεν επιθυμείτε να επαναλάβουν τα δικά σας λάθη.