Οι ενοχές σε οδηγούν στο φαγητό και το φαγητό πάλι πίσω σ' αυτές

Όλοι, σχεδόν, γνωρίζουμε ότι η όρεξή μας για το φαγητό επηρεάζεται από καθαρά συναισθηματικούς λόγους. Λόγω δυσάρεστων καταστάσεων που βιώνουμε σε συναισθηματικό επίπεδο, τηρούμε –συνήθως- με ευλάβεια ένα ασταθές πρόγραμμα διατροφής. Ασφαλώς δεν εννοούμε μόνο τη λήψη τροφής σε λάθος χρόνο, αλλά και την ποιότητα και ποσότητα αυτής. Ξαφνικές κι απρόσμενες αλλαγές στη ζωή μας, όπως ένας χωρισμός, κάποια προβλήματα υγείας, μια απόλυση ή επαγγελματικές δυσκολίες γενικότερα, αποτελούν τις συχνότερες αιτίες που οδηγούν στην κάλυψη του συναισθηματικού κενού που νιώθουμε τη συγκεκριμένη περίοδο, με φαγητό.

Η συναισθηματική αυτή υπερφαγία προκαλεί μια πρόσκαιρη, μάλλον, ανακούφιση απ΄ τα δυσάρεστα συναισθήματα. Επειδή η κατάθλιψη κι η δυσαρέσκεια φυσικά και δεν εξαφανίζονται με την υπερβολική ποσότητα τροφής, παρά μόνο τη στιγμή εκείνη που βρισκόμαστε αγκαλιά με το ψυγείο. Κι όλο αυτό βέβαια δε σταματά. Συνεχίζεται με την ίδια συχνότητα και πολλές φορές με μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού. Η διαταραχή αυτή μπορεί να οδηγήσει το άτομο και στην πρόκληση εμετού με διάφορους τρόπους, ώστε να ξεφορτωθεί το βάρος των θερμίδων απ΄ το σώμα του για να μην πάρει κιλά.

Υπάρχουν βέβαια κι άλλοι που κόβουν εντελώς το φαγητό. Εξαιτίας παρόμοιων συναισθηματικών καταστάσεων, αρνούνται να φάνε. Πιθανότατα με τον τρόπο αυτό επιδιώκουν -ασυνείδητα πάντοτε- να τιμωρήσουν τον εαυτό τους.

Συναισθηματική, λοιπόν, υπερφαγία απ΄ τη μια, συνοδευόμενη πολλές φορές από βουλιμικά επεισόδια και πλήρης απουσία κατανάλωσης τροφής απ΄ την άλλη. Δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις που κάνουν το άτομο να νιώθει τις ίδιες ενοχές και μόνο. Πιο απλά είτε τρώω πολύ και νιώθω ενοχές, γι΄ αυτό και προκαλώ τον εαυτό μου ν΄ αφαιρέσει από μέσα του όλη την τροφή. Είτε λιμοκτονώ και πάλι από ενοχές.

Κάποιοι, ίσως, να σκεφτούν ότι, τουλάχιστον, με την αφαγία δεν παίρνεις κιλά, αντίθετα αδυνατίζεις, ενώ με την υπερφαγία αυξάνεται το βάρος κατακόρυφα. Αυτή είναι η παγίδα της ενοχικής σχέσης με το φαγητό. Ένα φαινόμενο που ειδικά στην εποχή μας  εξελίσσεται ραγδαία και σ΄ αυτό βοηθούν κι οι αμέτρητες σελίδες του διαδικτύου, που προβάλλουν και πλασάρουν συγκεκριμένα πρότυπα ανθρώπων με αψεγάδιαστη εικόνα. Μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι για να ζούμε όμορφα, ν΄ αρέσουμε και ν΄ απολαμβάνουμε τη ζωή, πρέπει να διαθέτουμε ένα κορμί λαμπάδα. Πιο απλά, απ΄ τη μια να βιώνουμε στην καθημερινότητά μας και δύσκολες, φυσικά, καταστάσεις κι απ΄ την άλλη να έχουμε και το άγχος της εικόνας μας. Πόσο λάθος, όμως, είναι όλο αυτό!

Γιατί η ζωή, φίλοι μου, είναι όμορφη και θέλει απόλαυση. Το φαγητό είναι μία απ΄ αυτές τις μικρές, αλλά τόσο σημαντικές απολαύσεις της. Ασφαλώς και δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις ενδείξεις διατροφικών διαταραχών. Η συναισθηματική υποστήριξη από ειδικούς σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι αναγκαία και καθόλου κατακριτέα.

Το σημαντικό, όμως, είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε ν΄ απολαμβάνουμε το φαγητό μας, χωρίς οποιοδήποτε ίχνος ενοχής. Είναι όμορφο ν΄ αγαπάμε τον εαυτό μας, να τον φροντίζουμε και να τον προσέχουμε. Εξίσου σημαντικό είναι να μας αρέσει κι η εικόνα μας, όταν την αντικρίζουμε στον καθρέφτη. Όμως γιατί να πειράζει αν μία μέρα, δύο ή ακόμη και περισσότερες, υποκύψουμε σε γευστικούς και πλούσιους σε θερμίδες πειρασμούς; Μα φυσικά και δεν πειράζει. Δε θα πάθουμε απολύτως τίποτα. Το αντίθετο μάλιστα. Προσφέρουμε ένα, δύο ή ακόμη και περισσότερα μικρά γευστικά δωράκια στον εαυτό μας.

Δεν υπάρχει λόγος να μας πιάνει πανικός. Ακόμη κι αν αισθανθήκαμε ότι ξεφύγαμε και πάλι δεν πειράζει. Στην τελική μάς αξίζει κάπου-κάπου να ξεφεύγουμε και στο φαγητό. Μπορούμε τις επόμενες μέρες να προσέξουμε τη διατροφή μας, επιλέγοντας περισσότερο υγιεινές τροφές και κάνοντας παράλληλα και την αγαπημένη μας γυμναστική. Ή ακόμη κι αυτό το απλό, αλλά σημαντικό για την υγεία και την ευεξία μας, περπάτημα, ακούγοντας και τη μουσική που προτιμάμε. Με τον τρόπο αυτό κι αποφορτιζόμαστε απ΄ το άγχος της καθημερινότητας, που παίζει μεγάλο ρόλο στη διατροφή, αλλά κάνουμε και περισσότερο ελκυστικό το σώμα μας, διατηρώντας το σε καλή φυσική κατάσταση. Αφήστε που και με το περπάτημα καίμε τις θερμίδες που καταναλώνουμε. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε να κοιμόμαστε. Ένας καλός ύπνος αφενός βοηθά την ψυχολογία μας κι ανεβάζει τη διάθεσή μας, αφετέρου συμβάλλει και στην τόνωση του σώματός μας.

Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που ενώ έχουμε, ήδη, φάει, η ανάγκη να γεμίσουμε και πάλι το στομάχι μας εξακολουθεί να μας απασχολεί, δεν πρέπει να μας πιάνει πανικός. Μπορούμε να το διαχειριστούμε αν αναρωτηθούμε γιατί νιώθουμε ακόμη αυτό το αίσθημα πείνας. Μήπως, τυχόν, σημαίνει κάτι άλλο κι όχι πείνα. Υπάρχουν σαφώς κι άλλοι τρόποι να το διαχειριστούμε, όπως να επιλέξουμε τελικά ένα υγιεινό σνακ ή να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή να βγούμε έξω με φίλους μας, να περάσουμε όμορφα και να ξεχαστούμε.

Το σημαντικότερο όλων είναι να σταματήσουμε να αισθανόμαστε ενοχές για το φαγητό και να το απολαμβάνουμε. Επειδή οι ενοχές μας σπρώχνουν στο φαγητό και το φαγητό μας οδηγεί πάλι πίσω σ΄ αυτές.