Όποιος μας νευριάζει μας ελέγχει!

Όλοι μας λίγο ή πολύ έχουμε θυμώσει μ’ άλλους. Έχουμε εκνευριστεί τόσο που νιώσαμε ότι βγαίνουμε εκτός εαυτού. Δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε τα νεύρα μας και κατά συνέπεια ούτε τα λόγια και τις πράξεις μας. Πιστέψαμε ότι αν εκτονώσουμε τον θυμό μας, θα νιώσουμε καλύτερα. Αλλά τελικά ήταν χειρότερα· επειδή είτε ο θυμός μας μεγάλωνε ακόμη περισσότερο είτε αισθανόμασταν πιο πεσμένοι ψυχολογικά.

Ο θυμός είναι απ’ τα πιο δύσκολα συναισθήματα που βιώνουμε, επειδή δε γνωρίζουμε τον τρόπο διαχείρισής του. Ή ακόμη κι αν τον γνωρίζουμε, είναι δύσκολο τη στιγμή εκείνη να επιβληθούμε στον εαυτό μας, ώστε να αποφορτιστούμε και να σκεφτούμε ψύχραιμα και λογικά. Γίνεται ακόμη πιο δύσκολο, γιατί δεν καταλαβαίνουμε ότι ο άλλος που μας νευριάζει, είναι κι αυτός που μας επιβάλλεται· έτσι καταφέρνει με τον τρόπο του να μας ελέγχει.

Εμείς φωνάζουμε και ξεσπάμε. Εκείνος παραμένει ατάραχος κι απαθής, με μια ασύλληπτη παθητική επιθετικότητα, κάνοντάς μας να νιώθουμε ανασφάλεια, ενοχές και φόβο. Διεισδύει στο μυαλό μας, διαβάζει τις σκέψεις μας κι εξουσιάζει τα λόγια και τις πράξεις μας. Έτσι πετυχαίνει τον σκοπό του, όποιος και να ‘ναι, ενώ ο ίδιος παραμένει σταθερός στον μικρόκοσμό του. Αυτό που θέλει, θα το κάνει. Το κάνει ήδη· μας ελέγχει. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές, που ο ίδιος γνωρίζει πριν από εμάς την αντίδρασή μας στη δική του δράση.

Ας μη γελιόμαστε. Νευριάζουμε με τον άλλο –ή, πιο σωστά, ο άλλος μας νευριάζει– και ξεσπάμε, επειδή θέλουμε να σώσουμε κάτι ή γιατί δε λαμβάνουμε πίσω όσα δίνουμε ή έστω όσα θέλουμε να μας δοθούν απ’ τον άνθρωπο αυτό. Τούτο γίνεται ξεκάθαρα αντιληπτό· βλέπει την εικόνα που ‘χουμε πλάσει για ‘κείνον και την αξία που του δίνουμε. Εννοείται ότι το εκμεταλλεύεται κι έτσι μας ελέγχει· μας κατευθύνει στον δρόμο που μόνο ο ίδιος επιθυμεί.

Σχεδόν όλοι θεωρούμε ότι τα νεύρα, ο θυμός, τα ξεσπάσματα είναι κάτι φυσιολογικό. Σαφώς κι είναι· εκφράζουν φοβίες και συναισθήματα. Εδώ, λοιπόν, είναι το πρώτο μυστικό, που πρέπει να κατανοήσουμε. Τα συναισθήματα αυτά πηγάζουν απ’ τον ίδιο μας τον εαυτό, άρα εμείς οι ίδιοι μπορούμε να τα ελέγξουμε κι όχι ο άλλος. Εμείς επιτρέπουμε στον άλλο να μας εκνευρίζει και να μας ελέγχει. Επειδή οι ίδιοι δεν ελέγχουμε τον εαυτό μας· κι εμπλεκόμαστε σε αλλεπάλληλες μάχες μαζί του, μόνο και μόνο για να τον πείσουμε, προφανώς, για τα αυτονόητα.

Στην ουσία, όμως, ασυνείδητα παλεύουμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Αυτό είναι το δεύτερο μυστικό που πρέπει να αντιληφθούμε· ο άλλος μας εξοργίζει επειδή εμείς δεν έχουμε αναγνωρίσει τα όριά μας. Δε γνωρίζουμε ή δεν έχουμε ακριβώς καταλάβει τι ‘ναι αυτό που κάνει τον εαυτό μας να νιώθει ολοκληρωμένος. Πιο απλά, δεν ξέρουμε ακριβώς τι θέλουμε απ’ τον άλλο. Όταν αναγνωρίσουμε και κατανοήσουμε τα όριά μας, τότε θα μπορέσουμε να τα θέσουμε και στον άλλο. Μόνο έτσι θα κατορθώσουμε να τηρήσουμε ακλόνητη τη στάση μας απέναντί του. Κι επειδή εμείς θα ‘μαστε σίγουροι για τον εαυτό μας, ο άλλος θα αναγκαστεί να το αποδεχθεί.

Κάποιοι από μας θα πούμε ότι δεν είναι ίδιες όλες οι συνθήκες. Σαφώς μπορεί να μην είναι πάντοτε οι ίδιες ή μπορεί και να ‘ναι πάντα λάθος. Το ζητούμενο είναι να καταλάβουμε ότι μόνο εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τον εαυτό μας και μπορούμε να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας και κατ’ επέκταση τη συμπεριφορά μας. Ίσως αν σταματήσουμε να θυματοποιούμαστε κι αυξήσουμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, όλα να ‘ναι πιο βατά.

Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανοχή μας σε οτιδήποτε μας καταπιέζει ή δε μας ταιριάζει, μετατρέπεται σε οργή. Όσο, λοιπόν, εξακολουθούμε ν’ ανεχόμαστε, τόσο θα εξοργιζόμαστε. Σαφώς και δεν είμαστε αυτόματες μηχανές να πιέζουμε ένα κουμπάκι και να λειτουργούμε ψυχρά κι υπολογιστικά, όπως ενδεχομένως κάνουν όσοι μας νευριάζουν και μας ελέγχουν, όμως μπορούμε και πρέπει να δουλέψουμε με τον εαυτό μας.

Το να νευριάζουμε, να θυμώνουμε και να τσακωνόμαστε, είναι ανθρώπινο. Να το κάνουμε, όμως, για να σώσουμε κάτι που έχει αξία. Στην τελική, ας αναρωτηθούμε, έχει νόημα να ζητάμε από κάποιον αυτό το παραπάνω, όταν δε μας δίνει καν το αυτονόητο; Όταν δεν μπορεί να συνεργαστεί μαζί μας για να λύσουμε το πρόβλημα και να σώσουμε την οποιαδήποτε μορφής σχέση μας; Δεν έχει νόημα· ό,τι δε λύνεται, κόβεται.