Σε κάποιον χρωστάς τα λόγια που δεν είπες

Μηδενίσαμε και ξαναρχίζουμε. Ένας κύκλος κλείνει, για ν΄ ανοίξει άλλος ένας, καινούργιος. Όμως κάτι μέσα μας βαθιά πενθεί για ό, τι δεν ολοκληρώθηκε αλλά παρέμεινε μισό. Για ένα «σ΄ αγαπώ», ένα «μου λείπεις», μία «συγγνώμη» κι ένα «ευχαριστώ» που δεν ειπώθηκαν ποτέ εκεί που θα ΄πρεπε, εκεί που θέλαμε. Χρόνος αόριστος, όπως ο χρόνος που μόλις έφυγε. Συνεχίζεις, όμως, να αισθάνεσαι αυτό το «έπρεπε», «πρέπει» και το «ήθελα»,«θέλω». Χρόνος ενεστώτας, επειδή είτε σαν να πρέπει ακόμη είτε γιατί εξακολουθείς να το θέλεις.

Είθισται την παραμονή του νέου έτους να κάνουμε τον απολογισμό της χρονιάς που φεύγει. Τι καταφέραμε και τι όχι. Ζήσαμε, αγαπήσαμε, αγαπηθήκαμε; Πληγώσαμε, πληγωθήκαμε, μάθαμε, προχωρήσαμε; Είπαμε όσα θέλαμε να εκφράσουμε; Μας λείπει κάτι, κάποιος; Νιώθουμε ευτυχισμένοι; Κι ενώ λέμε ότι ευτυχία είναι όλες οι στιγμές χαράς της ζωής κι έτσι είναι, τελικά, ίσως, όταν πηγαίνουμε κάθε βράδυ στο κρεβάτι με ήσυχη τη συνείδησή μας, να αισθανόμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι. Δύσκολο θα σκεφτείτε. Επειδή τις περισσότερες φορές, λίγο πριν κοιμηθούμε, το μυαλό δε λέει να ησυχάσει. Στριφογυρίζει είτε σ΄ όλα όσα έμειναν ανολοκλήρωτα είτε σε ΄κείνα που μπορούν ακόμη να διορθωθούν.

Τι σημαίνει, όμως, έχω ήσυχη και καθαρή τη συνείδησή μου; Να λέω και να κάνω αυτό που νιώθω ότι πρέπει, με σεβασμό και σταθερότητα. Να είμαι ειλικρινής κι αυθεντικός πρώτα απ΄ όλα στον εαυτό μου και κατ΄ επέκταση στους άλλους. Να μάθω να εκφράζω τα συναισθήματά μου, χωρίς να κρύβομαι φορώντας μάσκα, προκειμένου να κρατήσω ισορροπίες ώστε να γίνω αποδεκτός. Ή να μην κακοχαρακτηριστώ και θιχτεί ο εγωισμός μου.

Τις περισσότερες φορές ανεχόμαστε και τελικά αποδεχόμαστε καταστάσεις και συμπεριφορές, παραμένοντας σιωπηλοί. Κάποιος μας συμπεριφέρθηκε ανάρμοστα, μας εκμεταλλεύτηκε, μας πρόδωσε, μας χώρισε. Δεν κάναμε τίποτα, ενώ θέλαμε να κλάψουμε, να ουρλιάξουμε, να βγάλουμε από μέσα μας την αδικία που αισθανθήκαμε και γιατί όχι να τον διεκδικήσουμε ξανά απ΄ την αρχή. Αντίθετα δεν είπαμε και δεν κάναμε τίποτα. Ο πόνος παρέμεινε ανέκφραστος. Κανένα «γιατί σ΄ εμένα» δεν ακούστηκε. Ούτε «σ΄ αγαπώ», ούτε «μου λείπεις».

Άλλες πάλι εμείς οι ίδιοι είμαστε αυτοί που πληγώσαμε και προδώσαμε, είτε άθελά μας είτε κι ηθελημένα. Κι όμως απομακρυνθήκαμε, ενώ αντιλαμβανόμασταν ξεκάθαρα ποιος ήταν ο θύτης και ποιος το θύμα. Καμία συγνώμη δεν ειπώθηκε, ούτε «ένα μου λείπεις, θέλω να προσπαθήσουμε ξανά». Και κάποιες άλλες φορές αντί να δείξουμε ευγνωμοσύνη σε όσους μας ευεργέτησαν, απλώς σιωπήσαμε. Δίχως ένα ευχαριστώ.

Όλες αυτές οι καταστάσεις οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα· συναισθήματα κάθε μορφής που παραμένουν ανέκφραστα και τελικά θάβονται ζωντανά μέσα μας. Όταν έρθουν στην επιφάνεια είτε εκφράζονται με άσχημο τρόπο είτε «καταπίνουν» εμάς τους ίδιους. Μας δημιουργούν πόνο κι ενοχές, που γίνονται βίωμα. Κι αυτό το βίωμα επηρεάζει το παρόν μας με κάθε τρόπο.

Η στιγμή όμως του προσωπικού απολογισμού για τον καθένα μας έρχεται πάντοτε, κάθε βράδυ, που πηγαίνουμε στο κρεβάτι μας. Τότε σκεπτόμενοι τα βιώματα και τις συμπεριφορές που είτε παρουσιάσαμε είτε δεχθήκαμε, νιώθουμε κάτι να πενθεί μέσα μας· όλα όσα μας εμποδίζουν απ΄ το να έχουμε καθαρή και ήσυχη τη συνείδησή μας. Επειδή ακόμη χρωστάμε αυτό το σ΄ αγαπώ, τη συγνώμη, ένα μου λείπεις κι ένα ευχαριστώ.

Ίσως να μην έχει σημασία πόσος χρόνος έχει περάσει από τότε που για τον καθένα από εμάς έγινε ό,τι έγινε. Επειδή όταν κάτι παραμένει μισό, δεν μας αποδεσμεύει κι έτσι χάνουμε την αίσθηση της εσωτερικής μας ελευθερίας. Χάνουμε την αίσθηση της ευτυχίας και της αληθινής ζωής.

Τι είναι, λοιπόν, ευτυχία; Να μη χρωστάς πουθενά ένα «σ΄ αγαπώ», ένα «μου λείπεις», μία «συγγνώμη» κι ένα «ευχαριστώ». Να τα βγάλεις από μέσα σου δίχως να περιμένεις κάποιο αντάλλαγμα. Να αποδεσμεύσεις τον εσωτερικό σου εαυτό, απ΄ όλα όσα σε κρατάνε δέσμιό τους. Τα ζούμε και θα τα ζήσουμε όλα στη ζωή μας. Επιτυχίες, αποτυχίες, χαρά, λύπη, προδοσία, πόνο, νοσταλγία. Όμως ζούμε, κατάλαβες; Αυτό έχει σημασία. Ζούμε κι αυτό είναι ευτυχία. Να ζούμε, ν΄αγαπάμε και να μαθαίνουμε.

4 Ιανουαρίου 2020. Ο νέος χρόνος έχει, ήδη, ξεκινήσει.  Κάτι μέσα μας κλαίει και κάτι ακόμη ελπίζει. Ας μην αφήσουμε κι αυτόν να περάσει. Αύριο, σήμερα, τώρα, αξίζει να πούμε όλα τα σ΄ αγαπώ, μου λείπεις, συγνώμη κι ευχαριστώ σε ΄κείνους που θέλουμε. Ακόμη κι αν αυτοί δεν αισθανθούν κάτι, εμείς θα νιώσουμε ευτυχισμένοι. Επειδή κάναμε αυτό που, τελικά, οφείλαμε στον ίδιο μας τον εαυτό.